شاید شما هم با علائمی مانند درد شکم، نفخ مداوم یا حتی تهوع دست و پنجه نرم کرده باشید و از خود بپرسید که چه چیزی می‌تواند این مشکلات را ایجاد کند. یکی از احتمالاتی که کمتر به آن توجه می‌شود، چسبندگی روده است. این عارضه که می‌تواند پس از جراحی‌های شکمی یا به دلیل التهاب رخ دهد، ممکن است جریان طبیعی دستگاه گوارش را مختل کند و باعث ایجاد مشکلاتی در هضم و دفع مواد غذایی شود.
در این مقاله، به تمامی سؤالات شما در خصوص چسبندگی روده مانند علائم، نحوه درمان، علل و ... پاسخ داده خواهد شد. اگر به دنبال اطلاعات جامع و مفیدی هستید که بتواند نگرانی‌های شما را در خصوص چسبندگی روده برطرف کند، پیشنهاد می‌کنیم ادامه مقاله را حتماً مطالعه کنید.
چسبندگی روده چیست؟
چسبندگی روده یا انسداد روده به وضعیتی گفته می‌شود که بخشی از روده کوچک و یا روده بزرگ دچار انسداد می‌شود و از عبور غذا، مایعات و گازها به شکل طبیعی جلوگیری می‌کند. در چسبندگی روده بافت اسکار بین حلقه‌های روده (روده کوچک یا بزرگ) با پوشش داخلی در دیواره شکم (پوشش صفاقی) یا با سایر اعضا در داخل حفره شکم (کیسه صفرا، مثانه، کبد، رحم و لوله‌های فالوپی آن و تخمدان‌ها) تشکیل می‌شود. این عارضه نیازمند درمان است و به همین دلیل شناخت علائم چسبندگی روده و تشخیص و درمان انسداد روده بسیار اهمیت دارد.
به نقل از وبسایت niddk.nih.gov:
Abdominal adhesions are bands of scar tissue that form between abdominal tissues and organs, causing them to stick together. They are a common complication of surgery, occurring in 93% of people who undergo abdominal or pelvic surgery
چسبندگی روده، نوارهایی از بافت اسکار هستند که بین بافت‌ها و اندام‌های شکمی تشکیل شده و باعث چسبیدن آن‌ها به یکدیگر می‌شوند. این چسبندگی‌ها یکی از عوارض شایع جراحی هستند و در 93 درصد افرادی که تحت عمل های جراحی شکمی یا لگنی قرار میگیرند، رخ می‌دهند
علائم چسبندگی روده
علائم چسبندگی روده با توجه به میزان انسداد روده و عامل ایجادکننده آن با نشانه‌های مختلفی همراه است.
از جمله علائم شایع چسبندگی روده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد در ناحیه شکم
- گرفتگی عضلات ناحیه شکمی
- حالت تهوع و استفراغ
- عدم توانایی دفع گاز معده و باد شکم
- به‌وجودآمدن نفخ و ورم شدید در ناحیه شکم
- تغییر عادات دفع و عدم تحرک مدفوع در روده بزرگ
- اسهال
- یبوست
- تب
- حالت تهوع و استفراغ
- خشک شدن دهان
- ایجاد بوی بد دهان
- زخم روده
- عفونت روده یا پریتونیت ناشی از زخم روده
شایع‌ترین علامت چسبندگی روده درد مزمن شکم یا لگن است. این درد بسیار شبیه درد بیماری‌های دیگری از جمله آپاندیس، اندومتریوز و دیورتیکولیت است.
علت چسبندگی روده چیست؟
دلایل مختلفی می‌توانند باعث ابتلا فرد به چسبندگی روده شود. از مهم‌ترین این دلایل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جراحی‌های ناحیه تحتانی شکم مانند جراحی روده، آپاندیس، و کیسه صفرا، و جراحی لگن مانند جراحی‌های زنان
- بیماری التهاب روده به دلیل افزایش دادن ضخامت دیواره‌ها
- وجود التهاب در اجزای شکم مانند آپاندیس
- فلج روده بر اثر مصرف برخی داروهای ضد افسردگی، شیمی درمانی و مخدرها
- پیچ‌خوردگی روده
- فتق
- آماس واگراهه
- تومور یا سرطان روده و معده
- بیماری کرون
- یبوست مزمن یا بواسیر
- پرتودرمانی با آسیب رساندن به روده
تشخیص چسبندگی یا انسداد روده چگونه است؟
زمانی که علائم چسبندگی روده مشاهده می‌شود باید حتماً به پزشک مراجعه کرد. پزشک در ابتدا در مورد علائم فرد سؤال خواهد کرد. این سؤال‌ها می‌تواند در مورد داروهای مصرفی و حالات دفعی فرد نیز باشد. پس از سؤال‌ها پزشک شکم را معاینه می‌کند تا میزان سفتی و حرکات روده را مورد بررسی قرار دهد. همچنین ممکن است برای بررسی میزان فشردگی دفعی روده‌ها آزمایش DRE را درخواست دهد. زمانی که پزشک با روش‌های فوق تشخیص دهد که فرد به‌احتمال بسیار زیاد به این بیماری مبتلا شده آزمایش‌های زیر را برای اطمینان و دادن نتیجه قطعی تجویز می‌کند:
- عکس‌برداری ناحیه شکم با استفاده از اشعه ایکس
- کولونوسکوپی
- سی تی اسکن
- تنقیه باریوم
- تصویربرداری سریالی از قسمت بالایی دستگاه گوارش
درمان چسبندگی روده یا انسداد روده
پس از اینکه با انجام آزمایش‌های فوق مشخص شد فرد به انسداد روده مبتلا شده است روند درمان هرچه سریع‌تر آغاز می‌شود. برای درمان این بیماری باید حتماً به یک پزشک متخصص و مجرب در این زمینه مراجعه کرد تا روند درمان به بهترین شکل خود صورت گیرد. روش‌های درمانی به شرح زیر هستند:
استراحت دادن به روده‌ها
یکی از روش‌های ابتدایی برای درمان چسبندگی روده استراحت دادن به روده‌ها است. برای انجام این روش پزشک از بیمار می‌خواهد تا چند روز به روده‌های خود استراحت دهد. بیمار باید در این دوره از مصرف غذا و آب خودداری کند و این مواد از طریق وریدی به بدن او رسانده می‌شوند. تزریق مواد غذایی به بدن کمک می‌کند تا تعادل میان الکترولیت‌های بدن حفظ شود و عملکرد ماهیچه‌های بدن دچار اختلال نگردد.
استفاده از لوله‌های بینی - معده‌ای
یکی دیگر از روش‌های درمان انسداد روده قرار دادن لوله‌هایی است که از طریق بینی وارد گلو و سپس معده می‌شوند. این لوله‌ها به شکل مقعد - معده‌ای نیز استفاده می‌شوند و کمک می‌کنند که باد و گازهای جمع شده در معده تخلیه شود.
دارو درمانی
اگر علت چسبندگی روده به برخی عفونت‌ها مرتبط باشد از دارودرمانی نیز استفاده می‌کنند.
جراحی
درمان چسبندگی روده در مواردی که وضعیت بیمار وخیم است و روش‌های قبلی جوابگو نبوده جراحی است تا چسبندگی روده به طور کامل برطرف شود. روش جراحی به طور معمول زمانی استفاده می‌شود که عامل چسبندگی روده استفاده از داروهای مخدر، پیچ‌خوردگی روده، تومورهای سرطانی و بیماری فتق باشد. از جمله روش‌هایی که برای درمان چسبندگی روده با استفاده از جراحی به کار می‌روند روش‌هایی همچون لاپاراسکوپی، قطعه‌برداری از روده بزرگ و استفاده از لوله‌های بینی - معده‌ای است.
عوارض چسبندگی روده
اگر به هر دلیلی انسداد روده درمان نشود می‌تواند عوارض و عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد. از جمله عوارض چسبندگی روده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بر اثر انسداد روده ممکن است بخشی از بافت روده دچار مرگ یا ازکارافتادگی شود؛ زیرا به دلیل انسداد روده خون‌رسانی به آن ناحیه انجام نمی‌شود و بافت به‌اصطلاح می‌میرد. در نتیجه این مسئله ممکن است عفونت پریتونیت در ناحیه به وجود آید.
- بر اثر انسداد روده و در موارد مزمن ممکن است عصب‌های روده دچار از کار افتادگی یا آسیب دیدگی شوند.
پیشگیری از چسبندگی روده
به طور قطعی نمی‌توان راهی را به‌عنوان روش پیشگیری از چسبندگی روده معرفی کرد؛ اما با استفاده از روش‌های زیر می‌توان تا حد بسیاری احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش داد:
- داشتن تغذیه مناسب و مصرف بیشتر میوه و سبزی‌ها
- افزایش تحرک و ورزش کردن
- مصرف مواد غذایی یا داروهای تسهیل کننده حرکات روده
کلام پایانی
آگاهی از پاسخ سؤال علائم چسبندگی روده چیست؟ و تشخیص و درمان انسداد روده چگونه است؟ برای بسیاری از بیمارانی که به چسبندگی معده مبتلا هستند بسیار اهمیت دارد. علائم چسبندگی روده بیشتر با دردهای شکمی آشکار می‌شود که می‌تواند با یبوست، نفخ، تغییر عادات دفع و... ادامه یابد. برای تشخیص چسبندگی روده پزشکان از روش‌های متفاوتی استفاده می‌کنند. پس از تشخیص درصورتی‌که چسبندگی با روش‌های ساده و ابتدایی درمان نشود پزشکان ممکن است از روش‌هایی همچون لاپاراسکوپی یا جراحی برای درمان چسبندگی روده استفاده کنند.
منابع :
