افراد مبتلا به آبسه مقعدی با درمان سریع معمولاً به زندگی عادی باز می‌گردند، اما زمانی که درمان به تعویق بیفتد، ممکن است عوارض بعدی ایجاد شوند. پیشگیری یا درمان سریع ممکن است از تشکیل آبسه مقعدی جلوگیری کند. از کاندوم در حین مقاربت از جمله رابطه مقعد برای جلوگیری از چنین عفونت‌هایی استفاده کنید. در نوزادان و کودکان نوپا، تعویض مکرر پوشک و تمیز کردن ناحیه هنگام تعویض پوشک می‌تواند به پیشگیری از آبسه کمک کند.
درمان آبسه بسیار اهمیت دارد و بسیاری مواقع افراد تلاش می‌کنند تا از طریق درمان خانگی آبسه مقعدی این بیماری را مداوا کنند، اما این روش‌های توسط پزشکان و متخصصان پیشنهاد نمی‌شوند. آبسه مقعد یا آبسه آنورکتال مجموعه‌ای از چرک در ناحیه مقعد و رکتوم است. آبسه‌های عمیق رکتوم ممکن است در اثر اختلالات روده‌ای مانند بیماری کرون یا دیورتیکولیت ایجاد شوند. مهم است که به ترشحات رکتوم، درد یا سایر علائم آبسه آنورکتال توجه کنید. اگر دیابتی هستید و کنترل قند خون برایتان دشوار است، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
فهرست مطالب:
- آبسه مقعدی چیست؟
- انواع روش‌های درمانی آبسه مقعد
- درمان‌های خانگی آبسه مقعدی
- درمان‌های گیاهی و طب سنتی آبسه مقعدی
- آیا روش‌های درمان خانگی و گیاهی آبسه مقعدی موثر هستند؟
- درمان آبسه مقعدی با دارو
- درمان زخم آبسه مقعدی با جراحی
- درمان آبسه مقعدی با لیزر
- عوارض درمان نکردن آبسه آنورکتال
آبسه مقعدی چیست؟
آبسه مقعدی یک توده کیست مانند پر از چرک است که در نزدیکی مقعد و پرینه (فضای بین اندام تناسلی و مقعد) ایجاد می شود. هنگامی که یکی از غدد مقعدی مسدود و عفونی می شود، چرک و مایع در غده تجمع می یابد و باعث ایجاد آبسه یا کیست بسیار دردناک در اطراف مقعد می شود.
مقعد آخرین قسمت دستگاه گوارش به طول 5 سانتی متر است و از ماهیچه های کف لگن و دو اسفنکتر مقعدی (داخلی و خارجی) تشکیل شده است. اسفنکتر مقعد ماهیچه ای است که برای تنظیم حرکت مدفوع باز و بسته می شود. غدد زیادی در مقعد وجود دارند که مخاط ترشح می کنند و اگر یکی از این غدد مسدود شود، احتمال عفونت و تشکیل آبسه زیاد است.
انواع روش‌های درمانی آبسه مقعد
تشخیص آبسه‌های مقعدی پیش نیاز درمان صحیح این بیماری است. آبسه‌های آنورکتال معمولاً از طریق معاینات فیزیکی تشخیص داده می‌شوند. پزشک ممکن است گره‌های خاص و همچنین قرمزی، ترشحات، تورم و درد در ناحیه مقعد را برای تشخیص آبسه‌های مقعدی معاینه کند. در مواردی که علائم نشان دهنده آبسه مقعدی ممکن است در سطح پوست ناحیه مقعد نباشند، پزشک از آنوسکوپ برای تشخیص صحیح بیماری استفاده می‌کند.
آبسه مقعدی به ندرت بدون درمان از بین می‌رود. درمان آبسه در اکثر شرایط جراحی است. یک برش در پوست نزدیک مقعد ایجاد می‌شود تا عفونت تخلیه شود. این کار را می‌توان در مطب دکتر آبسه مقعدی با بی‌حسی موضعی یا در اتاق عمل تحت بیهوشی عمیق‌تر انجام داد. ممکن است برای بیماران مستعد ابتلا به عفونت‌های مهم‌تر، مانند بیماران دیابتی یا بیماران با کاهش ایمنی، بستری شدن در بیمارستان مورد نیاز باشد.
آنتی بیوتیک‌ها به تنهایی جایگزین ضعیفی برای تخلیه عفونت هستند. افزودن روتین آنتی بیوتیک به درناژ جراحی باعث بهبود زمان بهبودی یا کاهش احتمال عود در آبسه‌های بدون عارضه نمی‌شود. آنتی بیوتیک‌ها برای بیماران سالم با آبسه‌های سطحی توصیه نمی‌شود. انجمن قلب آمریکا استفاده از آنتی بیوتیک‌ها را برای بیماران مبتلا به دریچه‌های مصنوعی، اندوکاردیت باکتریایی قبلی، بیماری‌های مادرزادی قلب و دریافت کنندگان پیوند قلب با آسیب شناسی دریچه ای توصیه می‌کند.
انواع روش‌های درمانی آبسه مقعدی عبارتند از:
- درمان‌های خانگی
- درمان‌های گیاهی و طب سنتی
- درمان دارویی
- جراحی آبسه مقعدی
- لیزر آبسه مقعدی
در زیر هرکدام از روش‌های بالا را برای شما به تفصیل توضیح خواهیم داد:
درمان‌های خانگی آبسه مقعدی
درمان‌های خانگی آبسه مقعد معمولا برای کاهش علائمی همچون درد و التهاب کاربرد دارند و نباید از آنها انتظار معجزه داشتو همچنین قبل از استفاده از هریک از این روش‌ها باید با پزشک متخصص مشورت کنید و از عوارض آن اطلاع پیدا کنید. در زیر تعدادی از روش‌های خانگی و کم خطر برای درمان این بیماری را به شما پیشنهاد می‌دهیم:
استفاده از سبوس گندم
یکی از روش‌های درمان خانگی آبسه مقعدی استفاده از سبوس گندم است. برای استفاده از خواص این گیاه مقداری از آن را درون یک پارچه توری باید ریخت و در ۴ لیتر آب خیس کرد. پس از ۱۲ ساعت این آب را باید گرم کرد و تا ۶ دقیقه در آن نشست. این کار را باید چند روز تکرار کرد تا اثرات آن ظاهر شود. بسیار مهم است که پس از انجام این کار ناحیه مقعد به خوبی خشک شود.
استفاده از عسل
عسل به دلیل داشتن خواص آنتی‌بیوتیک نقش مهمی در درمان عفونت‌ها دارد. برای استفاده از خواص آن باید کمی موم عسل را بر روی حرارت غیرمستقیم آب کرد و سپس آن را با روغن زیتون مخلوط کرده و ترکیب به دست آمده را به مدت 15 دقیقه و در روز چند بار بر روی ناحیه قرار داد.
مصرف فیبر بیشتر
بیماری یبوست باعث می‌شود تا فسار وارده بر قسمت‌هایی از آبسه مقعدی زیاد شود و فرد درد بیشتری را تحول کند. از این رو برطرف کردن این مورد کمک زیادی به کاهش درد علائم آبسه می‌کند. مصرف فیبر بیشتر می‌تواند در جلوگیری از یبوست مؤثر باشد و همین مسئله می‌تواند به کاهش درد و تورم آبسه مقعدی بسیار کمک کند. میوه‌ها، سبزی‌های تازه، نان گندم، حبوبات و جوی دوسر از جمله مواد غذایی حاوی فیبر هستند.
حمام سیتز
نشستن در لگن یا وان آب گرم که آن را به اصطلاح حمام سیتز می‌نامند، می‌تواند به درمان آبسه مقعدی کمک کند. آب گرم گردش خون در ناحیه را بالا می‌برد و همین مسئله باعث می‌شود چرک در ناحیه آبسه رقیق‌تر شده و فرد درد کمتری را احساس کند. برای استفاده از تأثیرات این روش باید روزی سه بار به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در لگن یا وان آب گرم نشست.
به نقل از سایت surgery.ucsf.edu:
Perianal abscess is a superficial infection that appears as a tender red lump under the skin near the anus. Perianal abscess can sometimes be treated at home with Sitz baths or warm water soaks with each bowel movement or at least 2-3 times a day. The abscess can drain pus on its own and then heal without needing any other treatment
آبسه مقعدی یک عفونت سطحی است که به صورت یک برآمدگی قرمز و دردناک زیر پوست نزدیک مقعد ظاهر می‌شود. آبسه مقعدی گاهی اوقات می‌توان با استفاده از حمام سیتز یا نشستن در آب گرم بعد از هر بار اجابت مزاج یا حداقل ۲ تا ۳ بار در روز در خانه درمان شود. آبسه ممکن است به طور خودکار تخلیه شود و سپس بدون نیاز به درمان دیگری بهبود یابد.
استفاده از آب کلم
آب کلم باید به شکل نوشیدنی مصرف شود تا تأثیرات خود را بر درمان آبسه مقعدی بگذارد. در آب کلم ماده‌ای به نام «گلوماتین» وجود دارد که نقش مهمی در عملکرد طبیعی روده ایفا می‌کند. آب کلم باعث نرم شدن مدفوع و جلوگیری از یبوست می‌شود و به این ترتیب درد ناشی از آبسه مقعدی را کاهش می‌دهد. آب کلم باید ۱ تا ۲ بار در طول روز نوشیده شود.
استفاده از آلوئه‌ورا
برای استفاده از آلوئه‌ورا باید با یک کاردک تمیز ژل آن را جدا کرد و سپس برای ۱۵ دقیقه بر روی ناحیه موردنظر قرار داد. آلوئه‌ورا به دلیل خواص خود می‌تواند به کاهش التهاب و تورم در این ناحیه کمک کند. البته به یاد داشته باشید که برخی افراد ممکن است نسبت به آلوئه ورا حساسیت داشته باشند و این نقطه نیز نقطه حساسی از بدن است، پس بهتر است قبل از اینکه این روش را به کار بگیرید، برای ده دقیقه ژل را روی بازوی خود تست کنید.
| ویژگی‌ها | درمان آبسه مقعدی با لیزر | عمل تخلیه آبسه |
| قطعی بودن روش درمانی | این روش درمانی قطعی است. | این روش درمانی قطعی است. |
| درد و خونریزی حین عمل | درد و خونریزی حین عمل وجود ندارد. | به دلیل مصرف بیهوشی دردی وجود ندارد ولی خونریزی دارد. |
| دوره نقاهت پس از عمل | دوره نقاهت بسیار کوتاه است. | دوره نقاهت ممکن است طول بکشد. |
| آسیب رسیدن به بافت‌ها | آسیب رسیدن به بافت‌ها خیلی کم و تقریبا صفر است. | ممکن است به بافت‌های اطراف آبسه آسیب برسد. |
| مراقبت‌های بعد از عمل | تقریبا بعد از عمل نیاز به رعایت مراقبت خاصی نیست. | بستگی به نوع آبسه دارد. بر این اساس ممکن است میزان مراقبت‌ها کم تا زیاد باشدو |
| خطر انتقال عفونت | تقریبا صفر است. | احتمال انتقال عفونت وجود دارد. |
| جای زخم | بدون جای زخم است. | همراه با جای زخم است. |
| بیهوشی | بدون بیهوشی است. | همراه با بیهوشی است. |
| هزینه ها | هزینه‌های بسیار کمی دارد. | هزینه‌ها خصوصا اگر آبسه عفونی شده باشد یا نیاز به بستری در بیمارستان باشد زیاد است. |
عوارض درمان نکردن آبسه آنورکتال
عوارض آبسه آنورکتال شامل موارد زیر است:
- فیستول مقعدی (ارتباط غیر طبیعی بین مقعد و ساختار دیگر)
- عفونتی که به خون سرایت می‌کند (سپسیس)
- درد مداوم
- عدو دوباره آبسه
پس از از بین رفتن بی‌حسی موضعی درد خواهید داشت. پزشک معمولاً یک محصول هیدروکودون را تجویز می‌کند تا درد را کاهش دهد. آسپرین یا محصولات حاوی آسپرین را حداقل به مدت هفت روز مصرف نکنید؛ زیرا ممکن است باعث خونریزی شوند. ممکن است دو تا چهار هفته طول بکشد تا زخم بهبود یابد و در این مدت شاید مقداری خونریزی، ترشح، چرک یا خارش داشته باشید. همه این موارد بخشی از روند طبیعی در بهبودی بیمار هستند.
حدود نیمی از بیماران مبتلا به آبسه پری مقعدی نیازی به درمان بیشتری ندارند. نیمه دیگر می‌توانند ارتباطی بین قسمت داخلی که در آن فرآیند شروع شده و بیرونی که در آن تخلیه رخ داده است ایجاد کنند که به عنوان فیستول یا تونل شناخته می‌شود. اگر دچار فیستول مزمن شوید، ممکن است جراحی لازم باشد.
گاهی اوقات می‌توان جراحی فیستول را همزمان با جراحی آبسه انجام داد. با این حال، فیستول‌ها اغلب چهار تا شش هفته پس از تخلیه آبسه ایجاد می‌شوند. گاهی ممکن است فیستول تا ماه‌ها یا حتی سال‌ها بعد رخ ندهد. بنابراین جراحی فیستول معمولا یک روش جداگانه است که می‌تواند به صورت سرپایی یا با اقامت کوتاه مدت در بیمارستان انجام شود.
پس از جراحی آبسه یا فیستول، ناراحتی معمولاً خفیف است و با داروهای مسکن قابل کنترل می‌باشد. معمولاً به افراد توصیه می‌شود روزی سه یا چهار بار ناحیه آسیب دیده را در لگن آب گرم قرار دهند. ممکن است برای کاهش ناراحتی ناشی از حرکات روده، نرم کننده‌های مدفوع توصیه شوند. عوارض بعد از جراحی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- عفونت
- شقاق مقعد
- برگشت آبسه
- جای زخم
بعد از اینکه آبسه مقعدی یا فیستول به درستی بهبود یافت؛ بعید است که مشکل عود کند اما برای جلوگیری از انجام این کار، پیروی از توصیه‌های پزشک یا جراح کولون و رکتوم بسیار ضروری است. مهم است که حرکات روده خود را نرم و منظم نگه دارید. غذاهای پر فیبر بخورید و مقدار زیادی آب بنوشید (شش تا هشت لیوان در روز). در طول روز از فعالیت‌های شدید خودداری کنید. در صورت داشتن هر یک از مشکلات زیر با پزشک خود تماس بگیرید:
- درد بیش از حد که با داروهای مسکن شما تسکین نمی‌یابد.
- افزایش درد چند روز پس از درمان
- تب و لرز
- مشکل در ادرار کردن
- خونریزی شدید که با فشار مستقیم با استفاده از کلینکس یا گاز متوقف نمی‌شود.
- یبوست شدید (عدم اجابت مزاج به مدت سه روز)
- اسهال (بیش از سه بار دفع آبکی در عرض 24 ساعت)
کلام آخر
آبسه مقعدی به ندرت بدون درمان از بین می‌رود و عدم درمان آن ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. آبسه مقعدی را می‌توان با جراحی یا لیزر درمان کرد. اگر آبسه سطحی باشد می‌توان آن را با بی حسی موضعی درمان کرد اما در شرایطی که عمیق باشد نیاز به بیهوشی عمومی دارد. یکی از پیشرفته ترین تکنولوژی های درمان آبسه مقعدی استفاده از لیزر است.
منابع:
