روده بخشی از سیستم گوارشی انسان محسوب می‌شود و شامل روده بزرگ و کوچک است. نقش روده در بدن بسیار حیاتی است و عملکرد روده باعث می‌شود تا مواد مغذی به بدن رسانده شود و فرد انرژی لازم را برای فعالیت‌های روزانه داشته باشد. آشنایی با نقش روده در بدن و عملکرد آن به افراد کمک می‌کند تا بهتر این عضو مهم از بدن را بشناسند و در صورت تغییر در عملکرد آن، برای مشاوره به پزشک مراجعه کنند. در مقاله امروز به اینکه نقش روده در بدن چیست و عملکرد آن چگونه است، خواهیم پرداخت.
آناتومی روده
روده بخشی لوله‌ای شکل در دستگاه گوارش است که از معده تا مقعد امتداد دارد. در روده مواد غذایی هضم می‌شوند و ویتامین‌ها و مواد مغذی جذب بدن شده و مواد اضافی و زائد از روده بزرگ و مقعد خارج می‌شود. بخش اول روده بزرگ که به معده متصل است روده کوچک نام دارد و بخش دوم روده که به مقعد ختم می‌شود، روده بزرگ نامیده می‌شود.
آناتومی روده کوچک
روده کوچک از بخش‌های مختلفی همچون موارد زیر تشکیل می‌شود:
- دوازدهه یا اثنی‌عشر: اولین بخش از روده کوچک دوازدهه نام دارد که به معده متصل می‌شود و مواد غذایی پس از هضم در معده وارد این بخش می‌شود.
- ژژنوم: دومین بخش از روده بزرگ ژژنوم نام دارد که حدود نیمی از طول روده باریک را به خود اختصاص می‌دهد.
- درازروده: آخرین بخش روده کوچک است و غذا بیشترین زمان را در این ناحیه می‌گذراند تا بیشترین آب و مواد مغذی جذب بدن شود. از این ناحیه است که ضایعات غذا به سمت روده بزرگ حرکت می‌کند.
آناتومی روده بزرگ
قطر روده بزرگ از روده کوچک، بزرگ‌تر است و تا مقعد ادامه دارد. بخش‌های مختلف روده بزرگ به شرح زیر هستند:
- کورروده: ابتدایی‌ترین بخش روده بزرگ است و به انتهای روده باریک وصل می‌شود.
- کولون: اصلی‌ترین بخش روده است که آب و املاح را جذب می‌کند و از چند بخش مختلف به نام‌های زیر تشکیل می‌شود:
- کولون بالارو
- کولون افقی
- کولون پایین‌رو
- کولون سیمگوئیدی
- رکتوم: رکتوم یا راست‌روده از کولون سیگموئید تا کانال مقعد امتداد دارد. در هر 2۴ ساعت یک‌بار، مواد زائد جمع شده در بخش کولون پایین‌رو و کلون سیگموئیدی به سمت رکتوم هدایت می‌شوند و زمانی که این مواد زائد و مایع و گاز به دریچه فشار بیاورند عملیات دفع انجام می‌گیرد.
- مقعد: به آخرین بخش از روده بزرگ مقعد گفته می‌شود که 2 تا 3 سانتی‌متر آخر دستگاه گوارش را به خود اختصاص می‌دهد. در انتهای فوقانی کانال مقعد، اسفنکتر داخلی مقعد قرار دارد که تحت کنترل غیرارادی است. در انتهای تحتانی کانال مقعد، اسفنکتر خارجی مقعد قرار دارد که از ماهیچه‌های اسکلتی تشکیل شده و تحت کنترل ارادی فرد است.
نقش روده در بدن
نقش روده در بدن و عملکرد آن بسیار مهم است و در واقع بدون روده کوچک یا بزرگ حیات فرد ممکن نمی‌باشد. برای آگاهی از نقش روده در بدن شاید بهتر باشد با نقش روده کوچک و بزرگ به شکل جداگانه آشنا شوید:
نقش روده کوچک
روده کوچک آب و مواد مغذی را از غذایی که می‌خوریم جذب می‌کند. اگر در عملکرد روده کوچک اختلالی به وجود آید فرد به اسهال مبتلا می‌شود و جذب مواد مغذی و ویتامین‌ها در بدن او با مشکل مواجه می‌گردد. روده کوچک با حرکات ماهیچه‌های خود به تجزیه مواد غذایی و پردازش آنها کمک می‌کند و نقش مهمی در جلوگیری از سوءهاضمه و مشکلات دفعی دارد.
بخش دیگری از عملکرد روده کوچک به شرح زیر است:
- یکی از عملکردهای مهم روده کوچک این است که 90 درصد از کل مواد مغذی را جذب می‌کند و باقیمانده آن را برای جذب در اختیار روده بزرگ قرار می‌دهد.
- یکی دیگر از عملکردهای مهم روده کوچک، هضم شیمیایی مواد غذایی است که متکی به اسیدهای صفراوی ترشح شده از کیسه صفرا و آنزیم‌های تجزیه‌کننده مواد غذایی است. در واقع بدون این هضم شیمیایی عملکرد دستگاه گوارش کامل نمی‌شود.
عملکرد روده بزرگ
مواد غذایی که هر روزه توسط افراد مصرف می‌شوند 8 تا 9 ساعت پس از مصرف از طریق روده باریک به روده بزرگ منتقل می‌شود. در روده کوچک چیزی در حدود 90 درصد آبی که فرد مصرف می‌کند جذب می‌شود و باقیمانده این آب را روده بزرگ جذب می‌کند. در نهایت باقیمانده مواد غذایی به مدفوع تبدیل می‌شود. در داخل روده بزرگ باکتری‌های بسیاری زندگی می‌کنند که نقش مهمی در تولید و تأمین ویتامین‌های ضروری و واکنش‌های متابولیسمی بدن دارند.
می‌توان به شکل جزئی‌تر نقش روده بزرگ را به شکل زیر بیان کرد:
- جذب آب: 2۴ ساعت پس از غذاخوردن، غذا از روده کوچک به روده بزرگ منتقل می‌شود و باقیمانده آبی که روده کوچک آن را جذب نکرده توسط روده بزرگ جذب می‌گردد.
- جذب ویتامین‌ها: از جمله نقش روده در بدن این است که ویتامین‌هایی مانند نیاسین (B3)، تیامین (B1) و ویتامین K را به بدن جذب کند.
- تولید آنتی‌بادی‌های مهم بدن: تولید آنتی‌بادی‌های بدن از جمله عملکردهای مهم روده است. این آنتی‌بادی‌ها نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارند و می‌توانند به‌خوبی از بدن محافظت کنند.
- دفع مواد اضافی از طریق مدفوع از بدن: زمانی که آب و املاح از طریق روده بزرگ جذب بدن می‌شوند، مواد زائد و مابقی غذاها به‌وسیله مدفوع از بدن خارج می‌شوند.
- تولید اسیدهای چرب: باکتری‌های موجود در روده به تولید اسیدهای چرب می‌پردازند و باعث ایجاد یک محیط اسیدی در روده می‌شوند. روده بزرگ یک محلول قلیایی به وجود می‌آورد تا خاصیت اسیدی روده را کاهش دهد و جلوی جذب‌شدن باکتری‌های مضر به روده را بگیرد. زمانی که باکتری‌های مضر، کمتر جذب بدن شوند احتمال عفونت ناشی از آنها نیز کاهش می‌یابد.
کلام پایانی
آشنایی با نقش روده در بدن و عملکرد آن به افراد کمک می‌کند تا با اهمیت این بخش مهم از دستگاه گوارش آشنا شوند. روده که از دو بخش روده کوچک و روده بزرگ تشکیل شده نقش مهمی در کامل‌کردن هضم مواد غذایی دارد و در واقع در روده کوچک و روده بزرگ است که مواد مغذی به شکل کامل جذب بدن می‌شوند و بدن انسان می‌تواند به حیات خود ادامه دهد. هرگونه مشکل در روده کوچک و روده بزرگ می‌تواند عملکرد هضم غذا و دفع مواد زائد را با مشکل مواجه کند و به همین دلیل توجه به عملکرد صحیح روده نقش مهمی در سلامت بدن ایفا می‌کند.
منابع :
