بیماری کرون یکی از بیماری‌های التهابی روده محسوب می‌شود که می‌تواند فرد را بسیار آزار دهد. این بیماری دردناک، ناتوان‌کننده و حتی در صورت عدم کنترل، تهدیدکننده زندگی فرد نیز می‌تواند باشد. بسیاری از افراد که به این بیماری مبتلا می‌شوند در جستجوی کسب اطلاعات بیشتر هستند تا بتوانند این بیماری را به شکل درستی کنترل کنند. در مقاله امروز به بیماری کرون، علت، علائم و درمان کرون روده به شکل کاملی خواهیم پرداخت و اطلاعات کاملی را با شما در میان می‌گذاریم.
بیماری کرون چیست؟
بیماری کرون (crohns disease) یک بیماری التهابی روده است و جزو بیماری‌های مزمن یا طولانی‌مدت محسوب می‌شود. بر اثر این بیماری دستگاه گوارش دچار التهاب می‌شود و علائم ناخوشایندی را برای فرد به وجود می‌آورد. این بیماری می‌تواند بر بخشهای دستگاه گوارش از دهان گرفته تا مقعد تأثیر بگذارد؛ اما در اکثر مواقع قسمت تحتانی روده کوچک (ایلئوم) را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها این بیماری از هر ۱۰ هزار نفر، ۲۶ تا ۱۹۹ نفر را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. به طور معمول بیماری کرون از ۱۵ تا ۴۰ سالگی دیده می‌شود؛ هرچند ممکن است در هر سنی علائم آن ظاهر شود.
علائم بیماری کرون
علائم بیماری کرون با توجه به اینکه در کدام بخش از بدن به وجود می‌آید می‌تواند متفاوت باشد؛ اما در اکثر مواقع بیماران علائم بیماری کرون را به شکل زیر تجربه می‌کنند:
- احساس درد بیشتر در قسمت راست و پایین شکم
- کرامپ و درد شکمی
- اسهال
- تب
- خستگی
- زخم در دهان
- کاهش اشتها و از دست دادن وزن
- زخم روده
- وجود خون در مدفوع
- احساس درد یا خروج ترشحات ناشی از فیستول در نزدیکی یا اطراف مقعد
علائم بیماری کرون شدید
افرادی که به بیماری کرون شدید مبتلا می‌شوند ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
- التهاب پوست
- التهاب چشم
- بروز بثورات پوستی و التهابات پوستی
- التهاب کبد یا مجاری صفراوی
- التهاب مفاصل
- تاخیر در رشد یا تکامل جنسی در کودکان
علائم بیماری کرون در بانوان
در بیشتر موارد بیماری کرون، در زنان و قبل از ۳۵ سالگی رخ می‌دهد و با علائم زیر همراه است:
- داشتن پریودهای نامنظم به دلیل تأثیر بیماری بر عملکرد هورمون‌ها
- کمبود آهن به دلیل تأثیر بیماری کرون بر روی جذب مواد مغذی و خونریزی معده
- درد در هنگام رابطه جنسی به دلیل بروز علائم در نزدیکی مقعد یا واژن
- عدم رضایت از رابطه جنسی به دلیل تأثیر منفی بیماری بر روی تصویر فرد از بدن خود و همچنین کاهش یافتن میل جنسی
علت بیماری کرون
علت بیماری کرون هنوز مشخص نیست؛ اما به‌طورکلی دو عامل را در ابتلا افراد به این بیماری بسیار مهم می‌دانند:
- ژنتیک: بسیاری مواقع رد پای ژنتیک در ابتلای فرد به این بیماری دیده می‌شود. در واقع علت بیماری کرون بسیاری مواقع ژنتیکی است.
- سیستم ایمنی: گاهی مواقع ابتلا فرد به یک باکتری یا ویروس باعث ابتلا فرد به بیماری کرون می‌شود. زمانی که سیستم ایمنی به مبارزه با ویروس یا باکتری می‌پردازد ممکن است به اشتباه به سلول‌های دستگاه گوارش حمله کند و باعث این مشکل می‌شود.
عواملی که احتمال ابتلای فرد به این بیماری را افزایش می‌دهند:
جدای عامل ژنتیک و سیستم ایمنی، افرادی که شرایط زیر را تجربه می‌کنند بیشتر در معرض بیماری کرون قرار دارند:
- علت بیماری کرون می تواند سیگار کشیدن باشد. این کار می‌تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
- کرون در هر سنی می‌تواند در فرد دیده شود؛ اما در سن زیر ۳۰ سال شایع‌تر است.
- افرادی که یکی از بستگان درجه یک آنها به این بیماری مبتلاست بیشتر در معرض آن قرار دارند.
- زندگی در مناطق شهری یا کشورهای صنعتی می‌تواند علت بیماری کرون باشد. در این مناطق فاکتورهای محیطی همچون رژیم غذایی با چربی بالا یا غذاهای فراوری شده باعث افزایش احتمال ابتلا به کرون می‌شوند.
- مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی همچون ناپروکسن، ایبوپروفن، دیکلوفناک و... می‌توانند با ایجاد التهاب در روده، باعث تشدید بیماری کرون شوند.
- نژاد نیز می‌تواند عامل مؤثری باشد. افراد سفیدپوست و یهودیان اروپای شرقی بیشتر در معرض این بیماری هستند؛ هرچند امروزه در میان سیاه‌پوستان شمال آمریکا و انگلستان بیماری کرون روبه‌افزایش است.
انواع بیماری کرون
بیماری کرون می‌تواند در بخشهای مختلف دستگاه گوارش به وجود بیاید و بر اساس محلی که بیماری ظاهر شده به ۶ نوع مختلف تقسیم می‌شود:
- معدوی دئودنالی: در این نوع از بیماری کرون، به شکل عمده معده و اولین بخش از روده کوچک یعنی «دئونوم» درگیر می‌شود.
- ژوژنوایلئیت: این نوع از بیماری کرون در بخش دوم روده کوچک یا «ژژنوم» به وجود می‌آید.
- ایلئیت: این بیماری در آخرین بخش از روده کوچک یا «ایلئوم» ایجاد می‌شود.
- ایلئوکولیت: این نوع کولون و «ایلئوم» را درگیر می‌کند و از جمله شایع‌ترین انواع بیماری کرون است.
- کولیتی: در این نوع، بخش کولون درگیر می‌شود.
- پری آنال: در پری آنال اطراف مقعد درگیر بیماری می‌شود.
عوارض بیماری کرون
عوارض بیماری کرون در طولانی‌مدت به وجود می‌آید و مشکلات زیر را به همراه دارد:
- ایجاد زخم: التهاب مزمن می‌تواند در هر قسمت از دستگاه گوارش باعث ایجاد زخم شود. این زخم‌ها بیشتر در ناحیه دهان، دستگاه تناسلی و مقعد دیده می‌شوند.
- انسداد روده: بیماری کرون باعث افزایش ضخامت دیواره روده می‌شود و این مسئله زخم شدن و باریک شدن دیواره را در پی دارد. در نتیجه این مسئله، مسیر عبور محتویات دستگاه گوارش مسدود می‌شود و فرد به جراحی نیاز خواهد داشت.
- شقاق مقعد: شقاق یک شکاف یا پارگی در اطراف پوست مقعد ایجاد می‌شود که می‌تواند باعث ایجاد عفونت گردد.
- فیستول: در برخی مواقع زخم‌های به وجود آمده، از دیواره روده به جاهای دیگر نفوذ پیدا می‌کنند و باعث یک اتصال غیرطبیعی بین اندام‌ها یعنی فیستول می‌شوند.
- سوءتغذیه: علائمی همچون درد در ناحیه شکم و اسهال می‌تواند جذب مواد مغذی را دچار مشکل سازد. کمبود ویتامین ب ۱۲ و آهن در این بیماران بسیار دیده می‌شود.
- لخته شدن خون
- سرطان روده بزرگ
تشخیص بیماری کرون چگونه انجام می‌شود؟
برای تشخیص بیماری کرون یک آزمایش مشخص وجود ندارد. به‌صورت کلی پزشک در ابتدا پس از کنارگذاشتن سایر علل احتمالی مرتبط با علائم و نشانه‌های بیمار، دست به تشخیص بیماری کرون می‌زند.
ممکن است پزشک از روش‌های زیر برای تشخیص استفاده کند:
- آزمایش خون: وجود کم‌خونی یا بررسی نشانه‌های عفونت بررسی می‌گردد.
- آزمایش خون مخفی در مدفوع: این آزمایش جهت وجود خون در مدفوع انجام می‌شود.
- کولونوسکوپی: در طی آزمایش کولونوسکوپی ممکن است یک نمونه کوچک از بافت روده برداشته شود تا جهت وجود دسته سلول‌های التهابی که «گرانولوما» نامیده می‌شوند به تشخیص کرون کمک شود.
- سی‌تی‌اسکن: برای بررسی تمام روده و بافت‌های اطراف آن توصیه می‌شود.
- ام‌آرآی: به طور خاص برای بررسی فیستول‌های اطراف مقعد یا بررسی روده کوچک کاربرد دارد.
- آنتروسکوپی همراه با بالون: این روش به طور معمول در انتها و پس از پیدا کردن شواهد بیماری کرون به کار می‌رود و به پزشک اجازه می‌دهد داخل روده کوچک را به‌خوبی ببیند.
درمان بیماری کرون
متأسفانه هیچ درمان مشخصی برای بیماری کرون وجود ندارد. روش‌های درمان بیماری کرون برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و کنترل آن هستند و با توجه به شدت بیماری، عوارض، محل دقیق التهاب روده و پاسخ بیمار به درمان‌های قبلی انتخاب می‌شوند.
استفاده از دارو برای درمان کرون
برای کنترل بیماری کرون در مرحله اول از داروهای زیر استفاده می‌شود:
- داروهای ضد التهاب
- داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی بدن
- آنتی‌بیوتیک‌ها
- جایگزین‌های ضداسهال
- درمان به‌وسیله بیولوژیک‌ها
بیولوژیک‌ها انواع جدیدی از داروها هستند که از ارگانیسم زنده تولید می‌شوند و پروتئین‌هایی را هدف میگیرند که باعث ایجاد التهاب می‌شوند. از جمله بیولوژیک‌ها برای درمان کرون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- متوترکسات
- اینفلیکسیماب (رمیکاد)
- آدالیموماب (هومیرا)
- مرکاپتوپورین (پورینتول)
- سرتولیزوماب پگول (سیمزیا)
- ایموران (آزاتیوپرین)
مطالعات نشان می‌دهند استفاده از بیولوژیک‌ها می‌تواند باعث کاهش نیاز به جراحی شکم شود. در واقع این داروها می‌توانند نیاز به جراحی را در طی ۱۰ سال به ۳۰ درصد کاهش دهند درصورتی‌که این میزان پیش از ورود بیولوژیک‌ها ۴۰ تا ۵۰ درصد بود.
درمان تغذیه‌ای بیماری کرون
ممکن است پزشک انواع خاصی از تغذیه همچون تغذیه از طریق لوله یا تغذیه از طریق تزریق وریدی را برای استراحت روده و بهبود شرایط تغذیه بیمار پیشنهاد دهد. این روش در کوتاه‌مدت می‌تواند باعث کاهش التهاب شود. در واقع از این دو روش برای بهبود سلامتی بیماران پیش از جراحی و در زمانی که داروها نمی‌توانند علائم را کنترل کنند، استفاده می‌شود. همچنین اگر فضای داخلی روده فرد باریک شود رژیم غذایی کم فیبر برای کاهش خطر انسداد روده پیشنهاد می‌گردد.
عمل جراحی
برخی مواقع ممکن است بیمار برای درمان بیماری کرون به عمل جراحی نیاز داشته باشد. زمانی که داروها نتوانند به کنترل این بیماری بپردازند ممکن است پزشک بخشی از روده را برای درمان بیماری بردارد. گاهی ممکن است بیمار به بیش از یک عمل جراحی در طول زندگی خود نیاز داشته باشد.
رژیم غذایی بیماری کرون
باید توجه داشت هیچ نوع رژیم غذایی باعث ابتلای فرد به این بیماری یا درمان او نمی‌شود و رژیم غذایی بیماری کرون تنها می‌تواند از عود بیماری جلوگیری کند. به‌صورت کلی باید به موارد زیر در رژیم غذایی توجه شود؛ اما به شکل جزئی‌تر باید با یک متخصص تغذیه صحبت کرد:
- مصرف فیبر باید تنظیم شود. برخی از افراد باید فیبر و پروتئین بیشتری استفاده کنند و برخی باید آن را کاهش دهند.
- مصرف لبنیات باید محدود شود. هضم برخی از محصولات لبنی برای بیماران مبتلا به کرون سخت است و می‌تواند مشکلاتی نظیر گرفتگی عضلات شکم، ناراحتی معده و اسهال را به وجود آورد.
- کاهش مصرف چربی بسیار مهم است؛ زیرا بیماران مبتلا در تجزیه و جذب چربی دچار مشکل هستند و محصولات چرب باعث اسهال در این افراد می‌شود.
- نوشیدن آب کافی بسیار اهمیت دارد؛ زیرا این بیماری در جذب آب توسط دستگاه گوارش تأثیر می‌گذارد و کم‌آبی بدن را در پی دارد.
کلام پایانی
شناخت بیماری کرون، علت، علائم و درمان کرون روده برای افرادی که دچار مشکلات گوارشی شده‌اند بسیار اهمیت دارد. بیماری کرون یک بیماری التهابی مزمن است و می‌تواند دستگاه گوارش را تحت‌تأثیر خود قرار دهد. شناخت علت و علائم بیماری کرون نقش مهمی در تشخیص این بیماری دارند و به بیمار کمک می‌کنند تا هرچه سریع‌تر برای درمان اقدام کند. برای درمان کرون راه مشخصی وجود ندارد و درمان‌های موجود باعث کنترل علائم و کاهش مشکلات در فرد می‌شوند.
منبع:
