بررسی عوارض جراحی فیستول مقعد و احتمال عود مجدد آن، برای بیماران مبتلا به فیستول که قصد درمان دارند بسیار پر اهمیت است. بیماری فیستول یک بیماری دردناک نشیمنگاهی است که بر اثر آن یک اتصال غیرطبیعی به‌وسیله یک کانال باریک بین روده و پوست اطراف ناحیه مقعد ایجاد می‌شود. این بیماری نیاز به درمان فوری دارد؛ زیرا با علائم خود می‌تواند برای بیمار بسیار دردناک و اذیت‌کننده باشد. علائمی همچون التهاب، خروج چرک و خونابه بدبو از سوراخ فیستول و... همگی می‌توانند باعث شوند بیمار هرچه سریع‌تر برای درمان اقدام کند.
یکی از روش‌های درمان فیستول جراحی فیستول است که از دیرباز برای درمان این بیماری به کار می‌رفته است. این روش مزایا و معایبی دارد و به همین دلیل بسیار مهم است بیمار پیش از انتخاب این روش در جریان عوارض جراحی فیستول مقعد و احتمال عود مجدد آن قرار گیرد. در مقاله امروز به این موضوع بیشتر خواهیم پرداخت.
جراحی فیستول چیست؟
برای درمان بیماری فیستول مقعدی گاهی پزشکان از روش جراحی فیستول استفاده می‌کند. این جراحی یک درمان مؤثر برای بیماری فیستول محسوب می‌شود؛ هرچند عوارضی نیز دارد. جراحی فیستول با توجه به نوع و ناحیه ایجاد فیستول از طریق روش‌های مختلفی همچون فیستولوتومی، استن، فلپ آدوانسمنت و پلاگین بیولوژیکی انجام می‌شود؛ اگرچه امروزه پزشکان لیزر فیستول را به دلیل عوارض جراحی فیستول مقعد پیشنهاد می‌کنند.
نوع جراحی فیستول با توجه به محل ایجاد آن متفاوت است. فیستول به طور معمول در سه بخش زیر عضله اسفنکتر، میان عضله اسفنکتر و بالای عضله اسفنکتر به وجود می‌آید. با توجه به اینکه فیستول در کدام قسمت ایجاد شده انتخاب روش جراحی نیز متفاوت است.
جراحی فیستول مقعدی توسط پزشک عمومی انجام می‌شود و به طور معمول چیزی در حدود 20 دقیقه تا نیم ساعت زمان می‌برد.
عوارض جراحی فیستول مقعد
به‌صورت کلی هر نوع جراحی می‌تواند با عوارضی همراه باشد. عوارض جراحی فیستول به دودسته کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم می‌شود:
عوارض کوتاه‌مدت جراحی فیستول مقعد
عوارض کوتاه‌مدت پس از عمل جراحی به وجود می‌آیند و در طی مدت کوتاهی نیز از بین می‌روند. این عوارض عبارت‌اند از:
- خونریزی شدید از محل جراحی
- احتباس ادراری
- احتباس مدفوع
- عفونت
- تشکیل لخته خون
- درد
عوارض بلندمدت جراحی فیستول مقعد
برخی دیگر از عوارض جراحی فیستول عوارض بلندمدت هستند که ممکن است در مدت‌زمان طولانی همراه بیمار باشند و یا هرگز برطرف نشوند. این عوارض به شرح زیر هستند:
- تنگی مقعد
- بی‌اختیاری روده
- عود مجدد بیماری
به طور معمول عوارض بلندمدت جراحی فیستول مقعد زمانی به وجود می‌آید که عضله اسفنکتر در هنگام عمل آسیب ببیند. این عضله مسئول باز و بسته کردن ناحیه مقعد و کنترل کردن خروج گاز روده و مدفوع است و اگر فیستول از این عضله و یا اطراف آن عبور کند ممکن است در حین عمل دچار آسیب شده و عوارض بلندمدت جراحی فیستول را ایجاد کند.
موارد ذکر شده باعث می‌شود که پزشکان به‌جای جراحی فیستول، لیزر فیستول را به‌عنوان روش درمانی پیشنهاد دهند.
بررسی احتمال عود مجدد فیستول پس از جراحی
یکی از دغدغه‌هایی که بسیاری از بیماران با آن درگیر هستند احتمال عود دوباره فیستول پس از جراحی است. این مسئله باعث نگرانی بیماران می‌شود؛ زیرا آنها را ناچار می‌کند تا برای درمان دوباره اقدام کنند.
دلایل عود فیستول متفاوت است؛ اما به طور معمول تشخیص نادرست فیستول و انتخاب روش درمان اشتباه از جمله دلایل مهم بازگشت این بیماری هستند. از دیگر دلایل عود دوباره فیستول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برداشتن ناقص مجرای فیستول در حین عمل جراحی
- عدم رعایت بهداشت ناحیه پس از جراحی
- عفونت در ناحیه مقعد
- بیماری التهابی روده
- دیابت
- بیماری کرون
- اختلالات سیستم ایمنی بدن
ازآنجایی‌که عود مجدد فیستول می‌تواند وقت و انرژی بسیاری را از بیمار بگیرد و از طرفی باعث آسیب بیشتر به ناحیه مقعد شود انتخاب پزشک فیستول مقعدی بسیار مهم است تا بیماری با یک‌بار درمان بهبود یابد و بیمار نیازی به جراحی دوباره نداشته باشد.
علائم عود مجدد فیستول
اگر بیمار شرایط زیر را تجربه کند به‌احتمال بسیار زیاد، بیماری او مجدداً عود کرده است:
- وجود علائم فیستول با وجود گذشت ۶ ماه از جراحی
- بازگشت علائم فیستول مدت‌ها پس از بهبودی
مراقبت‌های لازم برای جلوگیری از بروز عوارض جراحی فیستول مقعد
برای اینکه بیماران دچار عوارض جراحی فیستول نشوند بسیار مهم است تا نکات زیر را پس از عمل رعایت کنند:
- مصرف غذاهای حاوی فیبر بالا و نوشیدن مایعات کافی
- مراقبت درست از زخم، و رعایت بهداشت ناحیه مقعد و زخم برای جلوگیری از عفونت
- انجام ورزش‌های منظم و سبک و داشتن تحرک در طول روز
- استفاده از حمام سیتز
- عدم زور زدن در هنگام اجابت مزاج
تا چه میزان امکان عود فیستول پس از جراحی وجود دارد؟
شواهد نشان می‌دهند که در حدود 7 الی 20 درصد از بیماران با عود مجدد فیستول مواجه می‌شوند. این درصد برای روش‌های مختلف جراحی فیستول متفاوت است و در مورد برخی بیشتر از دیگر روش‌ها می‌باشد. به‌صورت کلی به دلیل اینکه روش جراحی فیستول دارای دوران نقاهت است و از طرفی احتمال عود مجدد فیستول پس از آن وجود دارد بیماران با بررسی عوارض جراحی فیستول مقعد و احتمال عود مجدد آن به سراغ روش‌های مطمئن‌تری همچون لیزر فیستول می‌روند که احتمال بازگشت بیماری و عوارض فیستول در آن بسیار کم است.
کلام پایانی
بررسی عوارض جراحی فیستول مقعد و احتمال عود مجدد آن، برای بیمارانی که می‌خواهند روش جراحی را برای درمان بیماری خود انتخاب کنند بسیار اهمیت دارد.
جراحی فیستول با توجه به نوع فیستول و ناحیه درگیر شده مقعد با روش‌های مختلفی انجام می‌شود. هر کدام از این روش‌ها دارای عوارضی هستند و همچنین می‌توانند باعث بازگشت دوباره فیستول پس از جراحی شوند. به همین دلیل بسیار مهم است تا بیماران در جریان این عوارض قرار گیرند تا در نهایت بهترین روش را برای درمان بیماری خود انتخاب کنند.
امروزه به دلیل وجود روش‌های مدرن‌تری همچون لیزر فیستول که روشی تقریباً بدون عارضه و دوران نقاهت است پزشکان ترجیح می‌دهند بیماری فیستول را توسط لیزر درمان کنند. لیزر فیستول نه‌تنها عوارض جراحی فیستول را ندارد؛ بلکه احتمال بازگشت بیماری را به صفر می‌رساند و به همین دلیل روشی محبوب محسوب می‌شود.
منابع :
