پیش از اینکه بدانید دلایل بروز کیست مویی کدام‌اند باید در مورد این بیماری اطلاعات بیشتری کسب کنید. کیست مویی را «سینوس پیلونیدال» نیز می‌نامند که به دلیل بازگشت مو به زیر پوست ایجاد می‌شود. افرادی که به این بیماری دچار می‌شوند علائمی همچون تورم در ناحیه، ترشح چرک یا خون، درد در هنگام نشستن و.. را تجربه می‌کنند. این بیماری به دلیل احساس درد شدیدی که در هنگام نشستن یا ایستادن در فرد ایجاد می‌کند نیازمند درمان فوری است. بسیاری مواقع این بیماری قابل‌پیشگیری است؛ زیرا برخی از دلایل ایجاد آن به سبک زندگی ما باز می‌گردد. در ادامه با دلایل بروز کیست مویی آشنا می‌شوید.
کیست مویی چیست؟
کیست مویی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ناحیه نشیمنگاهی است که در زیر استخوان دنبالچه و در بخش بالای خط باسن به وجود می‌آید. این عارضه با نام سینوس پیلونیدال نیز شناخته می‌شود که خود را به شکل یک سوراخ کوچک یا گودال در پوست نشان می‌دهد و گاهی نیز به دلیل عفونی‌شدن به شکل توده‌ای چرکین و متورم است.
بیماری کیست مویی در سال 1880 برای اولین‌بار تشخیص داده شد و به دلیل اینکه رانندگان جیپ حاضر در جنگ جهانی دوم به دلیل نشستن‌های طولانی‌مدت در ماشین، به آن مبتلا می‌شدند نام «بیماری رانندگان جیپ» را به خود اختصاص داده بود.
علائم بیماری کیست مویی
این بیماری به طور مشخص علائم خاصی دارد که به شرح زیر هستند:
- تورم کیست
- وجود یک یا چند سوراخ یا مجرای سینوسی در پوست بین باسن
- درد در هنگام نشستن یا ایستادن
- ترشح چرک یا خون بدبو از آبسه
- قرمز و دردناک شدن اطراف ناحیه
- موهای بیرون‌زده از ضایعه
- تب در موارد عفونی‌شدن بدن
دلایل بروز کیست مویی
متأسفانه، با اینکه مطالعات و تحقیقات پزشکی در مورد دلایل بروز کیست مویی انجام شده اما هیچ‌کدام به نتیجه مشخصی اشاره نکرده‌اند. به‌صورت کلی می‌توان دلایل مختلفی را در بروز کیست مویی مؤثر دانست که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
ارث و ژنتیک
تحقیقات حاکی از این هستند که یکی از دلایل بروز کیست مویی تأثیر ژنتیک بر افراد است. افرادی که در خانواده خود فردی مبتلا به این بیماری را داشته‌اند بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند. در واقع احتمال ابتلا دیگر افراد به کیست مویی در این خانواده‌ها بالاتر از 30 درصد است.
نشستن‌های طولانی‌مدت در یک مکان
بسیاری از افراد که به دلیل نوع شغل خود به شکل طولانی‌مدت می‌نشینند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. کم‌تحرکی یکی از علل بروز کیست مویی است. نشستن طولانی‌مدت بر روی صندلی باعث می‌شود که در ناحیه پشت و نشیمنگاه اصطکاک مداومی جریان داشته باشد و این مسئله باعث ایجاد کیست مویی شود.
سن بلوغ
یکی از دلایل بروز کیست مویی هورمون‌های جنسی ترشح شده در هنگام بلوغ هستند. در زمان بلوغ در اندام‌ها و رشد آنها تغییراتی ایجاد می‌شود. رشد موهای زائد پس از رسیدن به سن بلوغ در ناحیه بین دو باسن گاهی باعث برگشتن این موها به داخل پوست و ایجاد سینوس پیلونیدال می‌شود. علاوه بر رشد موها ترشح هورمون‌های جنسی می‌تواند غدد سبابه یا چربی را تحت تأثیر قرار دهد و باعث ایجاد سینوس پیلونیدال گردد.
چاقی و اضافه وزن
یکی از دلایل مهم دیگر چاقی و اضافه‌وزن است که می‌تواند باعث ایجاد سینوس پیلونیدال شود. چاقی به دو شکل می‌تواند عامل این بیماری باشد. افراد دچار اضافه‌وزن به شکل کلی تحرک کمتری دارند و این مورد می‌تواند باعث به‌وجودآمدن این بیماری شود. همچنین چاقی باعث ایجاد تعریق بسیار در ناحیه گودی باسن می‌شود که این مسئله نیز احتمال ابتلا به کیست مویی را بالا می‌برد.
پرمویی بدن
تحقیقات و آزمایش‌ها نشان می‌دهند که پرمویی افراد خصوصاً در ناحیه باسن می‌تواند عامل این بیماری باشد. زمانی که ناحیه بین شکاف باسن دارای موهای بسیار و یا کلفت و مجعد است احتمال بیشتری دارد که مو در زیر پوست محبوس شود. این مسئله در افراد مذکر به دلیل پر مو بودن این ناحیه از بدن بیشتر دیده می‌شود.
به نقل از سایت my.clevelandclinic.org:
Experts don’t yet know all the causes of pilonidal cysts. However, they do know that ingrown hairs found in the crease of the buttocks result in a skin infection that causes a pilonidal cyst to form
کارشناسان هنوز به طور دقیق علل به وجود آمدن کیست پیلونیدال را نمی دانند. اما چیزی که مشخص است این است که موهای رشد کرده در بین دو قسمت باسن منجر به عفونت پوستی می‌شود که نهایتا این عفونت باعث تشکیل کیست پیلونیدال می‌شود.
دلایل دیگر ابتلا به کیست مویی
- عدم رعایت بهداشت
- تعریق شدید
- پوشیدن لباس‌های تنگ
- فشار و یا ضربه‌های مکرر به کمر
عوارض کیست مویی
درصورتی‌که بیماری کیست مویی به‌موقع درمان نشود فرد ممکن است دچار عوارض مختلفی گردد. این عوارض می‌توانند فرد را دچار مشکلات بسیاری کنند و به همین دلیل توصیه می‌شود با مشاهده اولین علائم این بیماری، برای درمان کیست مویی اقدام گردد.
از جمله عوارض کیست مویی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- به‌وجودآمدن آبسه
- عود کیست مویی
- عفونت سیستمیک یا عفونت پخش شونده در کل بدن
- در موارد نادر نوعی سرطان پوست در کیست به نام «کارسینوم سلول سنگ فرشی»
چه زمانی برای درمان کیست مویی باید به پزشک مراجعه کرد؟
بسیاری مواقع کیست مویی همانند یک جوش ساده در ناحیه به نظر می‌رسد؛ اما اگر علائم کیست مویی؛ مانند احساس درد در ناحیه، خروج ترشحات چرکی بد بو و.. را مشاهده کردید باید هرچه سریع‌تر به پزشک کیست مویی مراجعه کنید؛ زیرا عدم درمان به‌موقع می‌تواند باعث حاد شدن بیماری و سخت‌شدن روند درمان شود.
درمان کیست مویی چگونه انجام می‌شود؟
باید دانست که درمان‌های خانگی یا دارویی هیچ نقشی در بهبود این بیماری ندارند و تنها ممکن است علائم این بیماری را کمی تسکین دهند. در واقع درمان کیست مویی جز با جراحی و یا لیزر کیست مویی امکان‌پذیر نیست.
درگذشته بیشتر برای درمان کیست مویی از روش جراحی باز و بسته استفاده می‌شده است. این روش‌ها اگرچه مؤثر بودند؛ اما به دلیل خونریزی، عفونی‌شدن زخم باز، درد در هنگام کشیدن بخیه‌ها، تعویض پانسمان‌ها و... روشی سخت و پر دردسر برای افراد محسوب می‌شدند.
امروزه درمان سینوس پیلونیدال توسط لیزر یکی از درمان‌های رایج و پرطرف‌دار است. در واقع لیزر کیست مویی معایب روش جراحی همچون درد و خونریزی، بستری‌شدن در بیمارستان، تعویض پانسمان و... را به همراه ندارد و در کمتر از یک ساعت و به شکل سرپایی انجام می‌شود. این روش همچنین کیست را به شکل ریشه‌ای از بین می‌برد و به همین دلیل احتمال ایجاد کیست‌های کوچک را در اطراف کیست اصلی به صفر می‌رساند.
راه‌های پیشگیری از ابتلا به بیماری کیست مویی
روش‌های مختلفی برای جلوگیری از ابتلا به کیست مویی یا بازگشت مجدد بیماری وجود دارد که در ادامه با آنها آشنا می‌شوید:
- شست‌وشوی مرتب باسن و خشک‌کردن آن
- کاهش‌دادن وزن در صورت ابتلا به اضافه وزن
- خودداری کردن از نشستن‌های طولانی مدت برای جلوگیری از فشار به ناحیه دنبالچه
- تراشیدن موهای ناحیه باسن هفته‌ای یک‌بار یا بیشتر
- پوشیدن لباس‌های آزاد و به‌اندازه برای جلوگیری از تجمع تعریق در ناحیه میان باسن
کلام پایانی
بیماری کیست مویی یا سینوس پیلونیدال یکی از بیماری‌های رایج نشیمنگاهی است که در انتهای خط دنبالچه و در شکاف باسن ایجاد می‌شود. این بیماری به شکل یک یا چند سوراخ و یا به شکل یک تورم پر از عفونت و چرک خود را نشان می‌دهد. علت اصلی ابتلا به این بیماری بازگشت مو به زیر پوست و رشد در آن ناحیه است. دلایل مختلفی باعث این مسئله می‌شوند؛ ارث یا ژنتیک، نشستن‌های طولانی‌مدت، اضافه‌وزن، و تعریق از آن جمله‌اند. بسیار مهم است که با شناخت علائم کیست مویی هرچه سریع‌تر برای درمان این بیماری اقدام شود تا با درمان مناسب کیست مویی برای همیشه از بین برود.
منابع :
