درمان بواسیر در دوران شیردهی

بواسیر (هموروئید) یکی از مشکلات شایع پس از زایمان طبیعی است که می‌تواند تا دوران شیردهی نیز ادامه دار باشد. بروز این مشکل می‌تواند ناشی از وارد شدن فشار زیاد در زمان زایمان باشد که سبب ایجاد درد و ناراحتی برای مادران می‌شود. امروزه با پیشرفت آگاهی و علم پزشکی و افزایش عمل‌های لیزری بدون درد با دوران نقاهت کوتاه، دیگر جای نگرانی نیست. در این مقاله از درمان فوری قصد داریم تا به بررسی علائم و دلایل ناشی از بواسیر در دوران پس از زایمان و شیردهی و راهکارهای درمان آن بپردازیم‌.

بواسیر (هموروئید) پس از زایمان

بواسیر پس از زایمان، نوعی توده در مقعد است که بعد از دوره بارداری به ویژه با زایمان طبیعی ایجاد می‌شود. معمولا خانم‌ها در هفته‌های منتهی به زایمان دچار هموروئید می‌شوند و این مشکل تا دوران شیردهی نیز ادامه دارد. بنابراین این عارضه غیر معمول نیست، اما بسیاری از خانم‌ها نگران درمان بواسیر در این دوره از زندگی خود هستند.

عوامل ایجاد بواسیر در دوران شیردهی

عوامل متعددی در بروز بواسیر پس از زایمان و دوران شیردهی نقش دارند. با آگاهی درباره این موارد می‌توانید از بوجود آمدن این مشکل جلوگیری کنید. از جمله علل ایجاد بواسیر در این دوره عبارتند از:

• فشار زیاد زایمان: فشار زیاد وارد شده به مادر در زمان زایمان می‌تواند سبب ایجاد بواسیر و یا تشدید آن شود.
• یبوست: مبتلا به یبوست مداوم پس از زایمان نیز می‌تواند باعث ایجاد بواسیر شود.
• تغییرات هورمونی: این تغییرات هورمونی پس از زایمان بر روی رگ‌های خونی تأثیر می‌گذارد. این رگ‌ها در دوران شیردهی گشاد می‌شوند و همین مسئله سبب بروز بواسیر می‌شود.
• وزن جنین: هر چقدر وزن جنین و فشار آن بر ناحیه لگن بیشتر باشد، احتمال بروز بواسیر نیز بالا می‌رود.
• نشستن‌های طولانی مدت: نشستن‌های طولانی مدت هنگام شیردادن نیز می‌تواند فشار بیشتری به ناحیه مقعد وارد کرده و سبب بروز بواسیر شود.

علائم بواسیر در دوران شیردهی

هر بیماری علائم مخصوص به خود را دارد که با آگاهی از آن‌ها می‌توانید در صورت مشاهده، به مشکل خود پی برده و فورا برای رفع آن اقدام کنید. علائم بواسیر پس از زایمان طبیعی و در دوران شیردهی به شرح زیر است:

• خونریزی: شایع‌ترین علائم بواسیر، خونریزی پس از دفع مدفوع است.
• ورم و برآمدگی: یکی دیگر از علائم بواسیر، ورم و برآمدگی در ناحیه مقعدی است.
• خارش شدید: خارش شدید در مقعد نیز می‌تواند نشانه‌ای از بروز بواسیر باشد.

روش های پیشگیری از بواسیر در دوران شیردهی

اجتناب از بواسیر در این دوره و به طور کامل، می‌تواند سخت و چالش برانگیز باشد. این چالش به دلیل این است که در بارداری، فشار داخل شکمی روی مقعد و رکتوم به شدت افزایش می‌یابد. اگر پیش از بارداری نیز سابقه هموروئید یا بیماری مقعدی را داشتید، توصیه می‌شود تا این موضوع را به پزشک معالج خود اطلاع دهید. با این حال شما می توانید با انجام برخی از کارها، از بروز هموروئید جلوگیری کرده و از شدت آن بکاهید. این موارد عبارتند از:

• افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی
• مصرف مکمل فیبر
• جلوگیری از بروز یبوست
• مصرف نرم‌کننده‌های مدفوع
• خودداری از زور زدن هنگام اجابت مزاج
• پرهیز از نشستن‌های طولانی مدت در توالت

تأثیر بواسیر در دوران شیردهی

همانطور‌که اشاره شد، بروز بواسیر پس از زایمان طبیعی می‌تواند بر دوران شیردهی نیز اثر بگذارد. به طور کلی این تأثیرات ممکن است یک سری مشکلات را برای مادر بوجود آورده و او را از شیردهی مناسب بازدارد. در ادامه به بررسی این تأثیرات می‌پردازیم.

ایجاد درد و ناراحتی

درد و ناراحتی ناشی از بواسیر، فرآیند شیردهی را برای مادر دشوار می‌کند. از طرفی نشستن‌های طولانی مدت جهت شیردادن، بواسیر را تشدید کرده و ممکن است مادر را از شیردهی مناسب نوزاد بازدارد.

بروز استرس و خستگی

در واقع استرس و خستگی ناشی از درد هموروئید، بر روی روحیه و انرژی مادر تأثیر زیادی می‌گذارد. این شرایط ممکن است سبب کاهش تولید شیر مادر شود. زیرا استرس و اضطراب بر روی هورمون‌های مرتبط با تولید شیر تأثیرگذار است.

تداخل دارویی

در مواردی ممکن است برای درمان بواسیر در دوران شیردهی، نیاز به مصرف دارو باشد. به دلیل احتمال تداخل برخی از این داروها با شیردهی، توصیه می‌شود تا در صورت استفاده هر گونه دارو، با پزشک مشورت شود. در این شرایط پزشک معالج داروهای مناسب و بی‌خطر برای شیردهی را تجویز می‌کند.

درمان بواسیر در دوران شیردهی

برای درمان بواسیر پس از زایمان و در دوران شیردهی، راه‌های زیادی وجود دارد. در موارد خفیف‌تر بهتر است از درمان‌های خانگی، ورزش و مراقبت‌های غذایی استفاده شود. در موارد شدید‌تر نیز لازم است تا حتما به پزشک متخصص مراجعه شود که در این صورت معمولا دارو درمانی یا سایر روش‌های درمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

درمان خانگی بواسیر در دوران شیردهی

برای درمان خانگی بواسیر در این دوران در ابتدا باید تغذیه خود را مدیریت کنید. برای یک درمان خانگی مؤثر توصیه می‌شود تا موارد زیر را رعایت کنید. البته در صورتی که علائم بواسیر شدید باشند و با روش‌های خانگی بهبود نیابند، مراجعه به یک پزشک متخصص الزامی است.

1. تغذیه مناسب

 افزایش مصرف غذاهای حاوی فیبر می‌تواند به کاهش یبوست و بهبود بواسیر کمک کند. میوه‌هایی مانند سیب، گلابی، توت‌ها و مرکبات سرشار از فیبر هستند. همچنین سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، هویج، نخود سبز و اسفناج منابع غنی فیبر هستند. مصرف غلات کامل مانند جو دو سر، برنج قهوه‌ای و نان‌های سبوس‌دار و حبوباتی چون لوبیا، نخود و عدس نیز به دلیل فیبر زیاد در درمان بواسیر مؤثر عمل می‌کنند.

2. نوشیدن آب فراوان

مصرف آب و مایعات کافی علاوه‌ بر حفظ هیدراتاسیون بدن، باعث جلوگیری از یبوست نیز می‌شود. بنابراین روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید که این هیدراته نگه‌داشتن بدن سبب نرم‌شدن مدفوع و عبور راحت‌تر آن می‌شود. در این صورت فشار وارد بر رگ‌های خونی مقعد نیز کاهش پیدا می‌کند.

3. حمام آب گرم

حمام آب گرم نیز از دیگر روش‌های خانگی درمان هموروئید است که سبب کاهش درد و سوزش بواسیر می‌شود. بنابراین اگر با این مشکل در دوران شیردهی دست و پنجه نرم می‌کنید، این راهکار می‌تواند به کاهش درد شما کمک کند.

4. پمادهای موضعی

استفاده از پمادهای موضعی ضد التهاب و ضد درد می‌تواند سبب تسکین علائم بواسیر شود. البته توصیه می‌شود تا از این داروها بدون تجویز پزشک متخصص استفاده نکنید، زیرا ممکن است عوارض جانبی را برای شما به همراه داشته باشد.

5. انجام فعالیت بدنی منظم

داشتن فعالیت‌های بدنی منظم و ورزش‌های روزانه در بهبود حرکات روده و کاهش یبوست تاثیر گذار است. همچنین ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی، شنا و یوگا به بهبود جریان خون و جلوگیری از بواسیر کمک شایانی می‌کنند. بنابراین به مادران توصیه می‌شود تا پس از زایمان، به تدریج و آرام آرام فعالیت‌های بدنی خود را افزایش دهند.

6. تمرینات کگل

انجام این تمرینات برای تقویت عضلات ناحیه لگن بسیار مفید است و می‌تواند به کاهش علائم بواسیر کمک کند. در واقع انجام تمرینات کگل در بهبود جریان خون در ناحیه مقعد و کاهش فشار بر رگ‌های خونی تأثیر بسزایی می‌گذارد. با انجام روزانه تمرینات کگل می‌توانید از بروز بواسیر پیشگیری کنید.

7. اجتناب از نشستن‌ های طولانی مدت

نشستن‌های طولانی مدت در این دوران به ویژه بر روی سطوح سفت و سخت، فشار وارد بر ناحیه مقعد را افزایش داده و در نهایت خطر بروز بواسیر را بیشتر می‌کند. بنابراین به مادران در دوران شیردهی توصیه می‌شود تا پس از هر 30 الی 60 دقیقه نشستن، یک بار استراحت کنند. همچنین در صورت نیاز به نشستن طولانی مدت، حتما از بالش‌های مخصوص استفاده کنند تا فشار وارد بر ناحیه مقعد کمتر شود.

8. مدیریت استرس و اضطراب

استرس می‌تواند منجر به یبوست شود. بنابراین مدیریت استرس و اضطراب به کاهش خطر هموروئید یا همان بواسیر یاری می‌رساند. سعی کنید در هنگام مواجهه با یک موقعیت استرس‌زا، از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و ماساژ استفاده کنید.

درمان بواسیر در دوران شیردهی با لیزر

علاوه بر روش‌های درمان دارویی و خانگی، درمان‌های جراحی و لیزری نیز برای رفع این مشکل وجود دارند. درمان هموروئید با لیزر یکی از جدیدترین و مؤثر‌ترین روش‌ها است. این روش به دلیل کمترین میزان درد، دوره نقاهت کوتاه و عوارض کمتر، جایگزین مناسبی برای جراحی‌های سنتی است. البته این نوع درمان در دوران شیردهی باید توسط پزشک متخصص تایید شود.

لیزر درمانی

در این روش، لیزر برای انعقاد خون در بافت بواسیر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این عمل سبب کاهش اندازه بواسیر و در نهایت از بین رفتن آن می‌شود. این روش معمولا برای بواسیر‌های داخلی که درد کمتری ایجاد می‌کنند، مناسب است. در مواردی نیز از لیزر هموروئیدکتومی برای حذف بافت بواسیر داخلی و خارجی استفاده می‌کنند. در این روش پزشک در ابتدا برای بیمار بی‌حسی موضعی یا بیهوشی را اعمال می‌کند، سپس با استفاده از دستگاه لیزر، بافت بواسیر را قطع و حذف می‌کند.

جمع بندی

بروز بیماری هموروئید (بواسیر) پس از زایمان طبیعی و در دوران شیردهی، یکی از مشکلات شایع در بین مادران است. با این حال امروزه با پیشرفت علم پزشکی و وجود درمان‌های مختلف، جای نگرانی برای آن وجود ندارد. توصیه می‌شود تا اگر سابقه بواسیر را پیش از بارداری داشتید، حتما این موضوع را با پزشک خود در میان گذاشته و از روش‌های پیشگیری بواسیر استفاده کنید. در نهایت اگر به هموروئید پس از بارداری مبتلا شدید و به درمان‌های پیشرفته‌تری نیاز داشتید، لازم است تا به یک متخصص مراجعه‌ کنید.