بواسیر خارجی یکی از انواع بیماری بواسیر به شمار می‌رود که بر اثر آن سیاهرگ‌های ناحیه مقعد ملتهب و متورم می‌شوند. این هموروئید در زیر پوست اطراف مقعد به وجود می‌آید و به راحتی وجود آن با انگشتان دست قابل تشخیص است. درمان بواسیر خارجی بسیار اهمیت دارد تا عوارض ناشی از این بواسیر همچون درد در اطراف مقعد و یا خونریزی همراه با اجابت مزاج سریع‌تر درمان شوند. در این مقاله به اینکه بواسیر خارجی چیست و نحوه درمان آن، به شکل کامل خواهیم پرداخت.
بواسیر خارجی چیست؟
بواسیر چیست؟ یکی از انواع بواسیر، بواسیر خارجی است. بواسیر یا هموروئید خارجی (external hemorrhoids) به نوعی از بواسیر گفته می‌شود که بر اثر آن سیاهرگ‌های اطراف و خارج مقعد دچار التهاب یا پارگی می‌شوند. بر اثر ابتلا به بواسیر خارجی فرد احساس درد و ناراحتی در حالت نشسته و یا در هنگام دفع در مقعد خود دارد. بواسیر خارجی به راحتی با انگشتان دست لمس می‌شود و به همین دلیل تشخیص آن بسیار راحت‌تر از بواسیر داخلی است که در پایین رکتوم و در پوشش داخل مقعد ایجاد می‌شود. بواسیر خارجی در صورتی که خفیف باشد ممکن است در عرض چند روز و بدون هیچ‌گونه درمانی بهبود یابد؛ اما در صورتی که بیماری شدت یافته باشد نیاز به درمان‌های جدی‌تری دارد.
دلایل ایجاد بواسیر خارجی
از جمله دلایلی که می‌توانند باعث شوند فرد به بواسیر خارجی مبتلا شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یبوست
- زور زدن بیش از حد در هنگام اجابت مزاج
- نشستن‌های طولانی مدت در توالت
- ابتلا به اضافه‌وزن یا چاقی
- انجام ورزش‌های سنگین
- بارداری
- داشتن رژیم غذایی نامناسب
- آسیب به مقعد
علائم بواسیر خارجی
افراد زمانی که به هموروئید خارجی مبتلا می‌شوند به طور معمول علائم زیر را تجربه می‌کنند:
درد در اطراف ناحیه مقعد
- مشاهده خون روشن در مدفوع
- خونریزی هنگام اجابت مزاج
- خارش اطراف ناحیه مقعد
- لمس توده در نزدیک یا اطراف مقعد
- احساس سوزش در مقعد
روش‌های تشخیص هموروئید خارجی
زمانی که افراد با علائم بواسیر خارجی مواجه می‌شوند باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند؛ زیرا علائم این بیماری در برخی موارد با بیماری شقاق مقعدی، آبسه، بیماری التهابی روده و یا حتی سرطان مشابهت‌هایی دارد. به طور معمول پزشک از سه روش زیر برای تشخیص اولیه کمک می‌گیرد:
شنیدن شرح حال بیمار
- معاینه چشمی ناحیه مقعد
- معاینه انگشتی مقعد
- در صورتی که با روش‌های فوق پزشک نتواند بیماری را به شکل قطعی تشخیص دهد از روش‌های زیر برای تشخیص هموروئید خارجی کمک می‌گیرد:
- معاینه دیجیتال رکتوم (digital rectum exam)
- آنوسکوپی (anoscopy)
- سیگموئیدوسکوپی (sigmoidoscopy)
- پروکتوسکوپی (proctoscopy)
- کولونوسکوپی (colonoscopy)
روش‌های درمان هموروئید خارجی
درمان هموروئید خارجی با توجه به اینکه شدت این بیماری چگونه است به شکل‌های مختلفی توسط پزشک انجام می‌شود:
درمان‌های غیر جراحی بواسیر خارجی
اگر هموروئید خارجی در مراحل ابتدایی خود باشد و به نظر برسد نیازی به روش‌های جراحی یا لیزر نیست پزشک درمان‌های غیرجراحی را پیشنهاد می‌کند.
درمان غیر جراحی بواسیر خارجی به دو دسته درمان‌های خانگی و درمان با دارو تقسیم می‌شود:
درمان‌های خانگی هموروئید خارجی
از جمله اقداماتی که افراد می‌توانند جهت درمان بواسیر خارجی در خانه انجام دهند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خودداری از زور زدن در هنگام اجابت مزاج
- نشستن در آب گرم یا گذاشتن یخ بر روی ناحیه ملتهب مقعد
- مصرف آب بیشتر
- ورزش کردن و داشتن تحرک روزانه
- خودداری از مصرف غذاهای تند و شور
- روش‌های دارویی درمان هموروئید خارجی
گاهی ممکن است پزشک برای مداوای بیماری هموروئید خارجی استفاده از برخی از داروهای زیر را لازم ببیند:
استفاده از کرم‌ها و پمادهای موضعی جهت کاهش علائم
- استفاده از پمادهای حاوی مواد ضدباکتریایی، ضدالتهابی و ضددرد برای کاهش تورم و تسکین
- استفاده از کرم‌های مبتنی بر استروئید برای کاهش تورم
درمان‌های جراحی بواسیر خارجی
در مواردی که زائده هموروئید بیش از یک میلی‌متر باشد بیماری هموروئید خارجی از بین نمی‌رود و به دلیل اینکه درد زیادی متوجه بیمار است نیاز به یک درمان جدی‌تر دارد. در این مواقع پزشکان روش جراحی را برای درمان هموروئید خارجی پیشنهاد می‌کنند. روش جراحی بواسیر خارجی به دو شکل زیر انجام می‌شود:
روش جراحی با تیغ جراحی یا کوتر
روش جراحی با تیغ جراحی را با نام «هموروئیدکتومی» نیز می‌شناسند که یکی از روش‌های سنتی برای درمان هموروئید حاد است. در این روش تحت بیهوشی عمومی یا نخاعی، زائده هموروئید به شکل کامل برداشته می‌شود. به دلیل اینکه از تیغ جراحی در این روش استفاده می‌شود با درد و خونریزی همراه است و دوره بهبودی آن چندین هفته طول می‌کشد.
روش لیزر درمانی بواسیر خارجی
لیزردرمانی بواسیر خارجی یکی از روش‌های بسیار محبوب درمان این بیماری است زیرا می‌تواند بدون درد و خونریزی بواسیر خارجی را درمان کند. برای انجام این روش ابتدا یک داروی بی‌حسی موضعی به کنار توده تزریق می‌شود. سپس جراح با استفاده از لیزر یک برش مختصر روی ناحیه می‌زند تا لخته به شکل کامل خارج شود. سپس با استفاده از لیزر، مویرگ و رگ‌هایی که در ناحیه پاره شده سوزانده می‌شوند. در این روش هیچ‌گونه بخیه‌ای زده نمی‌شود و به دلیل اینکه بدون درد و خونریزی است بیمار می‌تواند پس از انجام آن مرخص شود و پس از کمی استراحت به انجام کارهای روزمره خود بپردازد.
روش‌های پیشگیری از هموروئید خارجی
برای اینکه افراد دچار دردسرهای بیماری بواسیر خارجی نشوند بهتر است با استفاده از روش‌های پیشگیری از ابتلا به این عارضه جلوگیری کنند. از جمله روش‌های پیشگیری از بواسیر خارجی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش دادن مصرف فیبر در رژیم غذایی
- نوشیدن مقدار کافی آب و مایعات در طول روز
- داشتن یک برنامه منظم ورزشی و تحرک در طی روز
- رفتن به دستشویی در وقت نیاز و خودداری از به تعویق انداختن عمل دفع
- کاهش دادن زمان نشستن در توالت
- خودداری کردن از پوشیدن لباس‌های تنگ و پلاستیکی
- خودداری از نشستن بر روی سطوح سخت
طول درمان بواسیر خارجی
طول درمان بواسیر خارجی بسیار به نوع بواسیر و شدت آن بستگی دارد. اگر بواسیر در مراحل ابتدایی باشد با روش‌های خانگی و دارویی پس از چند روز بهبود می‌یابد. اگر نیاز به روش جراحی با تیغ باشد پس از انجام جراحی چند هفته زمان می‌برد تا ناحیه بهبود پیدا کند. در مورد لیزردرمانی بواسیر خارجی می‌توان گفت پس از انجام لیزر که چیزی در حدود نیم ساعت به طول می‌انجامد بیمار بهبود یافته و نیازی به طی کردن دوران نقاهت خاصی ندارد.
مراقبت‌های پس از درمان بواسیر خارجی
انجام مراقبت‌های پس از درمان بواسیر خارجی بسیار مهم است تا این بیماری برای همیشه از بین برود و بیمار با عود مجدد بواسیر مواجه نشود.
مراقبت‌های پس از جراحی با تیغ
پس از جراحی با تیغ بیمار باید نکات زیر را در نظر داشته باشد و انجام دهد:
- بیمار باید تا دو هفته از فعالیت‌هایی که به مقعد فشار وارد می‌کنند خودداری کند.
- مراقبت درست از زخم و پانسمان این ناحیه بسیار اهمیت دارد و باید حتماً به آن توجه کرد.
- با مصرف غذاهای پر فیبر و ملین‌ها باید از یبوست جلوگیری کرد.
- استفاده از داروهای مسکن برای کاهش درد در این دوره بسیار اهمیت دارد.
مراقبت‌های پس از جراحی با لیزر
از آنجایی که روش لیزر بواسیر دوره نقاهت خاصی ندارد و با درد و خونریزی همراه نیست بیمار فقط باید با داشتن یک رژیم غذایی پر فیبر و مصرف آب کافی احتمال ایجاد یبوست و فشار به ناحیه مقعد را کاهش دهد. همچنین توصیه می‌شود از انجام فعالیت‌هایی همچون حمل اجسام سنگین برای کاهش فشار به ناحیه مقعد خودداری کرد.
کلام پایانی
اینکه بواسیر خارجی چیست و نحوه درمان آن چگونه است برای بیمارانی که به بیماری بواسیر خارجی مبتلا شده‌اند بسیار لازم است. بیماری بواسیر خارجی رگ‌های ناحیه خارجی مقعد را درگیر می‌کند و به اشکال مختلف قابل درمان است. اگر بواسیر خارجی در مراحل ابتدایی خود باشد با استفاده از روش‌های خانگی و دارویی برای درمان آن اقدام می‌کنند و در صورت نیاز به جراحی امروزه از روش لیزر هموروئید خارجی به دلیل مزایای آن برای درمان این بیماری استفاده می‌شود.
منبع:
