برخی از بیماری‌های مقعدی دارای شباهت‌هایی با یکدیگر هستند که ممکن است افراد غیرمتخصص را در هنگام تشخیص بیماری به‌اشتباه بیندازند. طبعاً تشخیص بیماری به عهده پزشک است؛ اما گاهی مواقع افراد پیش از مراجعه به پزشک نیاز دارند تا بدانند به کدام بیماری مبتلا شده‌اند. به همین دلیل آشنایی با تفاوت آبسه مقعدی و فیستول مقعد و روش‌های تشخیص این دو بیماری شاید با دانستن نکاتی در مورد آنها امکان‌پذیر باشد. در مقاله امروز به تفاوت آبسه مقعدی و فیستول مقعد خواهیم پرداخت و نکات مهمی را دررابطه‌با روش‌های تشخیص این بیماری با شما در میان خواهیم گذاشت.
تفاوت فیستول با آبسه مقعدی
بسیاری از مواقع ممکن است فیستول مقعدی با آبسه مقعدی به‌اشتباه یکی پنداشته شود؛ زیرا این دو بیماری در برخی علائم ظاهری و نشانه‌ها اشتراکاتی با یکدیگر دارند. برای تشخیص صحیح این دو بیماری شاید باید ابتدا با تعریف هر کدام از این بیماری‌ها آشنا شد:
فیستول مقعدی چیست؟
فیستول مقعدی به‌صورت کلی به اتصال غیرطبیعی دو عضو از بدن گفته می‌شود. در فیستول مقعدی انتهای روده بزرگ توسط مجرای باریکی به سطح روی پوست در نزدیکی مقعد متصل می‌شود. این وضعیت در حالتی به وجود می‌آید که مسیر خروجی غدد ناحیه مقعد مسدود شود و چرک و عفونت در آنها به وجود آید. چرک و عفونت با ایجاد این کانال راهی باز می‌کنند تا خود را به سطح پوست و بیرون از بدن برسانند.
آبسه مقعدی چیست؟
آبسه مقعدی در واقع به مسدودشدن غده‌های نزدیک دهانه مقعد گفته می‌شود که در اثر آن تورم و چرک ایجاد می‌شود. آبسه در واقع مانند برجستگی چرکی و دردناکی است؛ اما فیستول یک کانال است که ازیک‌طرف به پوست اطراف مقعد و از طرف دیگر به داخل مقعد، به ناحیه رکتوم و یا راست‌روده متصل شده است.
همان‌طور که از تعریف این دو بیماری مشخص می‌شود در واقع آبسه مقعدی پیش درآمدی برای به‌وجودآمدن فیستول مقعدی است. اگر آبسه مقعدی در زمان مناسب درمان و تخلیه نشود مواد چرکی و عفونت برای خروج از بدن، فیستول مقعدی را به وجود می‌آورند.
تفاوت آبسه مقعدی و فیستول مقعد در علائم ظاهری
اگر بخواهیم تفاوت آبسه مقعدی و فیستول مقعد را با توجه به علائم ظاهری آنها بررسی کنیم شاید بهتر باشد با علائم هر کدام به شکل جداگانه آشنا شوید:
علائم آبسه مقعدی
- قرمزی پوست، تورم و حساسیت به لمس در ناحیه آبسه
- وجود یک برجستگی کوچک و دردناک بر روی پوست ناحیه مقعد
- درد شدید در اطراف لبه مقعد
- خروج خون و چرک از ناحیه
- مشاهده یک جوش چرکی سر سفید متورم و دردناک
علائم فیستول مقعدی
- تخلیه ترشحات بدبو مانند چرک، خون و گاهی مدفوع از ناحیه خروجی فیستول
- التهاب پوست اطراف مقعد
- وجود درد با یک ریتم ثابت و یا ضربان‌دار در ناحیه
- احساس سوزش در هنگام حرکت‌کردن، نشستن، اجابت مزاج و سرفه در اطراف مقعد
- تب ناشی از گسترش عفونت در بدن
- مشاهده سوراخ فیستول در اطراف ناحیه مقعد
- وجود آبسه‌های دائمی و مکرر در ناحیه اطراف مقعد
- بی‌اختیاری در دفع و یا گاز روده
همان‌طور که می‌بینید یکی دیگر از تفاوت‌های آبسه مقعدی و فیستول، علائم و نشانه‌های آنها است که با کمی دقت به جزئیات می‌توان این دو بیماری را از هم تشخیص داد.
به نقل از سایت fascrs.org:
An anal abscess is an infected cavity filled with pus near the anus.An anal fistula is a small tunnel that tracks from an opening inside the anal canal to an outside opening in the skin near the anus. An anal fistula often results from a previous or current anal abscess. As many as 50% of people with an abscess get a fistula
آبسه مقعدی یک حفره عفونی پر از چرک است که در نزدیکی مقعد ایجاد می‌شود و فیستول مقعدی یک تونل کوچک است که از داخل مجرای مقعد شروع می‌شود و به پوست اطراف مقعد ختم می‌شود. فیستول مقعدی اغلب بعد از یک آبسه مقعدی ایجاد می‌شود. در واقع، تقریباً نیمی از افرادی که آبسه مقعدی دارند، به فیستول هم مبتلا می‌شوند.
تفاوت در روش‌های تشخیص آبسه مقعدی و فیستول مقعد
زمانی که فرد علائم بیماری فیستول یا آبسه مقعدی را در بدن خود مشاهده می‌کند باید هر چه سریع‌تر به پزشک متخصص فیستول مراجعه کند؛ زیرا تنها دانستن اینکه شما به این بیماری‌ها مبتلا هستید مشکلی را حل نمی‌کند و باید درمان آغاز شود. درمان بیماری منوط به تشخیص درست نوع بیماری است و این کار تنها از عهده پزشک برمی‌آید.
یکی دیگر از تفاوت‌های آبسه مقعدی و فیستول مقعد این است که تشخیص آبسه برای پزشکان کار ساده‌ای است. پزشک آبسه مقعدی با بررسی ناحیه مقعد می‌تواند به‌راحتی آبسه را تشخیص دهد هر چند در مورد اینکه چرا آبسه مقعدی به وجود آمده نیاز به بررسی‌های دقیق‌تری است.
اما در مورد فیستول، تشخیص کمی سخت‌تر است. پزشک در ابتدا از علائمی که شما با آنها مواجه بوده‌اید سؤال خواهد کرد، سپس به معاینه مقعد خواهد پرداخت. همچنین ممکن است پزشک نیاز ببیند تا از روش‌هایی مانند کولونوسکوپی، سونوگرافی، سیگموئیدوسکوپی، و فیستولوگرافی برای تشخیص دقیق‌تر فیستول مقعدی استفاده کند. این روش‌ها کمک می‌کنند تا پزشک شما بتواند نوع و شدت فیستول، و همچنین عمق و مسیر کانال فیستول را بهتر شناسایی کند و این مسئله نقش مهمی در هنگام درمان بیماری دارد.
تفاوت در روش درمان آبسه مقعدی و فیستول مقعد
تفاوت آبسه مقعدی و فیستول مقعد در روش درمان آنها نیز دیده می‌شود. درمان آبسه مقعد، درمانی ساده و راحت‌تر است. برای درمان اگر آبسه خفیف باشد استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها برای برطرف‌شدن عفونت کفایت می‌کند. درصورتی‌که عفونت بسیار زیاد باشد پزشک با ایجاد یک برش عمودی بر روی آبسه باعث تخلیه آن می‌شود. لیزر آبسه مقعدی از جدیدترین روش‌های درمان آبسه مقعدی است.
درمان فیستول اما کمی پیچیده است. باید دانست فیستول با درمان‌های خانگی و دارو قابل‌بهبود نیست و این درمان‌ها تنها می‌توانند علائم بیماری همچون التهاب، عفونت، سوزش و خارش را کاهش دهند. درمان اصلی این بیماری روش‌های تهاجمی همچون جراحی و لیزر فیستول است.
جراحی روشی است قدیمی که ممکن است چندان موردتوجه بیماران نباشد. جراحی مشکلات خاصی مانند بستری‌شدن در بیمارستان، درد و خونریزی و عوارض جانبی همچون بی‌اختیاری پس از جراحی و... را به همراه دارد. اما لیزر فیستول بدون درد و خونریزی است که در زمان کوتاهی انجام می‌شود و دوره نقاهت آن نیز بسیار کوتاه است. پس از انجام لیزر فیستول شما با عوارضی همچون بی‌اختیاری مدفوع و گاز و عوارض دیگر جراحی درگیر نخواهید بود.
کلام پایانی
شناخت تفاوت آبسه مقعدی و فیستول مقعد و روش‌های تشخیص این دو بیماری، نقش مهمی در درمان آنها دارد. فیستول یک بیماری شایع نشیمنگاهی است که ناحیه مقعد یا راست‌روده را توسط یک کانال یا مجرا به پوست اطراف مقعد متصل می‌کند و حاوی خون و گاهی مدفوع است. آبسه یک برجستگی دردناک و متورم است که حاوی عفونت و چرک می‌باشد.
این دو بیماری تفاوت‌های بسیاری در علائم خود، در روش تشخیص و حتی درمان دارند. تشخیص آبسه برای پزشک بسیار راحت‌تر از فیستول است؛ اما برای فیستول ممکن است پزشک به اقداماتی نزدیک کولونوسکوپی، سونوگرافی و... نیاز داشته باشد. تفاوت دیگر آبسه مقعدی و فیستول مقعد در روش درمان آنها است؛ زیرا آبسه با مصرف آنتی‌بیوتیک و یا یک برش ساده بر روی آبسه و تخلیه آن درمان‌پذیر است؛ اما فیستول نیاز به روش‌های تهاجمی همچون جراحی یا لیزر فیستول دارد.
منابع :
