برخی از بیماران که برای درمان فیستول مورد جراحی یا لیزر فیستول قرار گرفته‌اند پس از مدتی با عود مجدد فیستول مواجه می‌شوند. این مسئله می‌تواند برای بسیاری از افراد ناخوشایند باشد و به همین دلیل آشنایی با راه‌های جلوگیری از عود مجدد فیستول بسیار اهمیت دارد. بدون دانستن اینکه چگونه می‌توان از عود مجدد فیستول جلوگیری کرد ممکن است این بیماری دردناک دوباره بازگردد و بیمار را دچار مشکلاتی سازد. ما در مقاله امروز سعی کرده‌ایم تا در مورد راه‌های جلوگیری از عود مجدد فیستول اطلاعات بیشتری را در اختیار شما قرار دهیم تا از بازگشت دوباره این بیماری جلوگیری شود.
فیستول و روش‌های درمان آن
فیستول یک بیماری رایج نشیمنگاهی است که باعث اتصال غیرطبیعی دو عضو بدن می‌شود و می‌تواند برای شخص بسیار دردناک و آزاردهنده باشد. عوامل مختلفی می‌توانند باعث فیستول مقعدی شوند که از آن جمله می‌توان به عدم درمان عفونت‌ها و یا آبسه مقعدی اشاره کرد. این بیماری با درد، خارش مقعد، سوزش و خروج ترشحات بدبو از مجرای خود همراه است و می‌تواند برای بیمار مشکلات بسیاری را ایجاد کند.
درمان فیستول تنها با روش جراحی و لیزر فیستول امکان‌پذیر است و این بیماری هیچ درمان خانگی و دارویی ندارد. برخی مواقع افراد پس از جراحی فیستول دچار عود مجدد این بیماری می‌شوند؛ نکته‌ای که در درمان فیستول با لیزر کمتر دیده می‌شود. اینکه چرا بیماری فیستول مجدداً عود می‌کند شاید سؤال بسیاری از افراد باشد که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت.
دلایل مهم عود مجدد فیستول
احتمال عود مجدد فیستول 1۵ تا 20 درصد است که این مسئله به دلایل مختلفی رخ می‌دهد و با شناخت این دلایل می‌توان از بازگشت مجدد آن جلوگیری کرد. از جمله مهم‌ترین دلایل عود مجدد فیستول تشخیص نادرست نوع فیستول و انتخاب روش درمان اشتباه است. به همین دلیل بسیار تأکید می‌شود تا در انتخاب بهترین دکتر متخصص فیستول و پزشک جراح دقت بسیاری شود؛ زیرا عدم تبحر جراح می‌تواند باعث شود عضله اسفنکتر حین عمل آسیب ببیند و علاوه بر بازگشت دوباره فیستول، مشکلاتی همچون تنگ شدن مقعد و بی‌اختیاری مدفوع رخ دهد.
همچنین ابتلای بیمار به برخی بیماری‌های زمینه‌ای همچون دیابت، بیماری التهابی روده، بیماری کرون یا اختلالات سیستم ایمنی می‌توانند درصد بازگشت دوباره فیستول را افزایش دهند. علاوه بر این موارد اصلی، نکات زیر نیز می‌توانند باعث این مسئله باشند:
- برداشتن غلط و تخلیه ناقص مجرای فیستول در هنگام جراحی
- عدم رعایت مراقبت‌های بهداشتی پس از عمل توسط بیمار
- یبوست مزمن یا اسهال
- عفونت در ناحیه مقعد
علائم عود فیستول مقعدی چیست؟
پس از درمان فیستول با روش جراحی یا لیزر فیستول خروج ترشحات چرکی، درد، خونابه و... ممکن است برای افراد رخ دهد. این علائم طبیعی هستند و در واقع عارضه عمل محسوب می‌شوند و به‌هیچ‌عنوان نشان‌دهنده عود مجدد فیستول نیستند. تنها درصورتی‌که علائم فیستول مقعدی ۶ ماه پس از جراحی همچنان وجود داشته باشند این بدان معناست که بیماری فیستول درمان نشده و یا عود کرده است. در بسیاری از مواقع حتی ممکن است بیمار یک سال پس از جراحی و بهبود کامل فیستول، با شدت بیشتری علائم را تجربه کند و حتی با بی‌اختیاری مدفوع مواجه شود.
علائم عود مجدد فیستول مقعدی مشابه علائم فیستول است و مواردی همچون درد، آبسه مقعدی، گرفتگی مقعدی، سوزش، التهاب و تورم می‌باشد. بیمار همچنین ممکن است ترشحاتی زردرنگ و یا عفونت بدبو همراه خون را به شکل لکه‌هایی زردرنگ و یا خونی بر روی لباس زیر خود ببیند. عود مجدد فیستول پس از جراحی فیستول بسیار رایج است و به همین دلیل بیشتر پزشکان توصیه می‌کنند از روش لیزر فیستول برای درمان استفاده شود.
به نقل از سایت samitivejhospitals.com:
Patient practices and self-care of postoperative wounds are important aspects in minimizing the chance of recurrence. Methods used for the prevention of recurrence are: In the case of simple fistula surgery, doctors recommend postoperative care of the wound in order to prevent recurrence. The patient can do this by gently patting the scar area with their fingers each day to prevent the skin from joining together incorrectly and possibly creating a new cavity
مراقبت‌های بعد از عمل و خودمراقبتی بیمار در بهبود زخم و کاهش احتمال عود بیماری بسیار مهم هستند. در مورد جراحی ساده فیستول، پزشکان توصیه می‌کنند که بیمار به صورت روزانه ناحیه بخیه را به آرامی با انگشتان خود ماساژ دهد تا پوست به طور صحیح به هم چسبیده و حفره جدیدی ایجاد نشود.
راه‌های جلوگیری از عود مجدد فیستول
برای اینکه بتوان از عود مجدد فیستول پس از جراحی جلوگیری کرد باید دستورات زیر به‌خوبی رعایت شود:
رعایت بهداشت ناحیه
نظافت و مراقبت از ناحیه جراحی شده بسیار اهمیت دارد. در واقع یکی از بهترین راه‌های جلوگیری از عود مجدد فیستول رعایت اصول بهداشتی و مراقبت از زخم فیستول در دوران نقاهت است. شما باید محل زخم را برای جلوگیری از عفونت به‌خوبی تمیز نگه دارید و هر روز زخم را با آب گرم و صابون ملایم بشویید.
تعویض درست پانسمان
عوض‌کردن پانسمان نیز بسیار اهمیت دارد. به طور معمول پزشک از شما می‌خواهد که پانسمان زخم خود را روزانه تعویض کنید و نحوه درست این کار را به شما یاد خواهد داد. در صورت عدم این کار احتمال بروز عفونت بسیار بالا می‌رود و احتمال عود مجدد فیستول افزایش می‌یابد.
رژیم غذایی
بسیار مهم است که در دوره نقاهت پس از جراحی فیستول، شما یک رژیم خاص داشته باشید تا از ابتلا به مشکلاتی همچون یبوست جلوگیری شود. زمانی که رژیم غذایی فرد حاوی فیبر و مایعات کافی نباشد ممکن است بیمار به یبوست مبتلا شود. یبوست باعث می‌شود بیمار در هنگام اجابت مزاج زور زیادی بزند و این مسئله به زخم فیستول فشار وارد کرده و بهبودی آن را به تأخیر بیندازد.
کنترل وضعیت زخم
بسیار مهم است که بیمار مراقب علائم عفونی زخم باشد. اگر علائمی همچون قرمزی، تورم و خروج چرک و ترشحات زرد را از زخم مشاهده می‌کنید باید بلافاصله با پزشک در میان بگذارید؛ زیرا این علائم نشان‌دهنده عفونت زخم فیستول است.
کلام پایانی
یکی از دغدغه‌های بسیار مهم و ترس‌های افراد مبتلا به فیستول این است که بیماری پس از جراحی دوباره عود نکند. این نگرانی بسیار اهمیت دارد؛ زیرا بیمار برای جراحی فیستول وقت و هزینه بالایی را اختصاص می‌دهد و به همین دلیل می‌خواهد خاطرجمع باشد که بیماری پس از درمان باز نمی‌گردد. بسیار مهم است که بیماری فیستول توسط بهترین پزشک متخصص فیستول انجام شود تا پزشک بتواند نوع فیستول را به‌درستی تشخیص دهد و در ادامه بهترین درمان موجود را انتخاب کند. در صورت تشخیص اشتباه و یا نامناسب‌بودن روش درمان احتمال بازگشت فیستول بسیار زیاد است. همچنین لازم است بیمار پس از جراحی مراقبت‌های لازم همچون نظافت ناحیه جراحی شده و تعویض پانسمان را به‌درستی انجام دهد تا از عود مجدد فیستول جلوگیری شود. به دلیل اینکه احتمال عود مجدد فیستول پس از جراحی بیشتر است پزشکان متبحر روش لیزر فیستول را پیشنهاد می‌کنند تا بیماری به شکل کامل ریشه‌کن شود.
منابع :
