اسکلروتراپی هموروئید یکی از روش‌های درمان عارضه نشیمنگاهی شایع یعنی بواسیر است. در این روش که از آن به نام یک درمان تزریقی یاد می‌شود یک محلول شیمیایی به ناحیه اطراف هموروئید تزریق می‌شود تا به درمان این بیماری کمک کند. این روش باید با تشخیص پزشک تجویز شود تا بتواند بهترین نتیجه را داشته باشد. در ادامه این مقاله به شکل کامل به این روش و مزایا و معایب آن خواهیم پرداخت.
اسکلروتراپی هموروئید چیست؟
اسکلروتراپی هموروئید یک روش ساده و کم تهاجمی است که از آن برای درمان هموروئید یا بواسیر استفاده می‌شود. در این روش یک محلول شیمیایی «اسکلروزانت» به بافت زیر پوشش داخلی روده (مخاط مجرای پشت) که هموروئید در آنجا قرار گرفته تزریق می‌شود. این کار کمک می‌کند عروق خونی تغذیه‌کننده هموروئید و در نهایت توده هموروئید کوچک شوند و از بین بروند. این روش کم تهاجمی بدون نیاز به بیهوشی قابل انجام است؛ اما باید توسط دکتر متخصص جراحی‌های عمومی و فوق تخصصان کولورکتال (مقعد و روده بزرگ) صورت گیرد تا بهترین نتیجه را داشته باشد.
درمان بواسیر
راه‌های مختلفی برای درمان سریع بواسیر وجود دارد که می‌توان گفت اسکلروتراپی یکی از چندین راه موجود است و معمولاً افرادی که از عمل‌های جراحی می‌ترسند یا بنا به دلایلی مایل به انجام آن نیستند به سراغ این روش می‌روند.
به نقل از سایت ncbi.nlm.nih.gov:
proctoscopic injection sclerotherapy using some of the modern sclerosants and thin bore needle injections is an office-based ambulatory method of treatment of internal hemorrhoids; it is low in cost, devoid of any major complications besides it is quite successful as reported. Its safety and efficacy has been published in recent years
اسکلروتراپی با تزریق پروکتوسکوپی، روشی سرپایی و کم‌هزینه‌ای است که در مطب پزشک انجام می‌شود و برای درمان بواسیر داخلی به کار می‌رود. در این روش، از مواد اسکلروتراپی مدرن و سوزن‌های بسیار نازک استفاده می‌شود. این روش درمانی نه تنها بسیار موثر است بلکه عوارض جانبی جدی نیز ندارد. ایمنی و کارایی این روش در سال‌های اخیر به طور گسترده‌ای در مقالات علمی منتشر شده است.
اسکلروتراپی هموروئید چگونه انجام می‌شود؟
در ابتدا پزشک برای اینکه بتواند به داخل قسمت تحتانی راست‌روده دسترسی داشته باشد و آن را به خوبی ببیند از وسیله‌ای به نام پروکتوسکوپ یا آندوسکوپ استفاده می‌کند. با این وسیله‌ها پزشک می‌تواند هموروئید را ببیند و اسکلروتراپی را انجام دهد.
سپس پزشک از ماده‌ای به نام اسکلروزان (ترکیب فنل در روغن زیتون) و مواد شیمیایی (کلرید روی، کینین و پولیدوکانول) جهت تزریق استفاده می‌کند. این ماده با استفاده از سوزن و سرنگ به اطراف ناحیه زیر مخاطی که هموروئید در آن قرار گرفته تزریق می‌شود. پس از تزریق، سیاهرگی که در این منطقه قرار دارد دچار چسبندگی شده و دیواره آن متورم می‌شود و این مسئله باعث قطع جریان خون به آن و در نهایت از بین رفتنش می‌گردد. در نهایت رگ تخریب می‌شود و پس از مدتی جذب بافت بدن می‌شود و از بین می‌رود.
به طور معمول این تزریق‌ها باید چندین بار در فواصل چند هفته‌ای تکرار شوند تا هموروئید کاملاً کوچک شده و از بین برود. هر جلسه از اسکلروتراپی چیزی در حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان می‌برد که در این زمان می‌توان دو تا سه هموروئید را درمان کرد.
اسکلروتراپی هموروئید برای کدام انواع آن مناسب است؟
بسیار مهم است که افراد دقت داشته باشند این روش درمانی برای برخی از انواع هموروئید کاربرد دارد و نمی‌توان از آن برای درمان همه انواع هموروئید استفاده کرد. از روش اسکلروتراپی فقط برای درمان هموروئیدهای کوچک‌تر همچون هموروئیدهای درجه ۱ و ۲ داخلی می‌توان استفاده کرد:
هموروئید درجه یک داخلی
این نوع از هموروئید در انتهای راست‌روده ایجاد می‌شود و در واقع رگ‌های این ناحیه را دچار التهاب و کشیدگی می‌کند. در این درجه هموروئید پرولاپس نشده و از مقعد خارج نمی‌گردد.
هموروئید درجه ۲ داخلی
هموروئید درجه ۲ داخلی نیز در انتهای راست‌روده ایجاد می‌شود. در این درجه توده هموروئید در هنگام عمل دفع از مقعد خارج می‌شود اما به شکل خود به خود به داخل مقعد باز می‌گردد.
در این دو وضعیت روش درمانی اسکلروتراپی می‌تواند بسیار مؤثر باشد. اسکلروتراپی تا ۷۰ درصد می‌تواند هموروئید درجه یک و دو را در عرض ۷ تا ۱۰ روز از بین ببرد.
مزایای درمان اسکلروتراپی هموروئید
بسیار مهم است بیماران مبتلا به بواسیر پیش از انجام اسکلروتراپی به مزایا و معایب این روش توجه داشته باشند. از جمله مزایای اسکلروتراپی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این روش نیازی به تزریق بیهوشی و بی‌حسی ندارد.
- روش اسکلروتراپی در مطب قابل انجام است و بدون نیاز به بستری شبانه انجام می‌شود.
- میزان آسیب و به جای ماندن زخم ناشی از اسکلروتراپی بسیار اندک است.
- این روش، درمان غیرتهاجمی کم‌خطر به شمار می‌رود.
- درصد بالای موفقیت این روش درمانی بالا است.
- از جمله روش‌هایی است که بیمار در طی آن درد زیادی را تجربه نمی‌کند.
- بیمار پس از انجام این روش بدون نیاز به دوران نقاهت خاصی می‌تواند به زندگی روزمره و انجام فعالیت‌های خود بپردازد.
- در این روش رگ‌های درگیر بواسیر به شکل کامل از بین می‌روند و از عود مجدد آنها جلوگیری می‌شود.
معایب درمان هموروئید با اسکلروتراپی
از جمله معایب این روش که بیماران باید از آن اطلاع داشته باشند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این روش ممکن است به جلسات درمانی متعدد نیاز داشته باشد.
- از این روش به عنوان یک روش درمانی دائمی نمی‌توان نام برد.
- ممکن است بیمار پس از انجام روش اسکلروتراپی هموروئید دچار خونریزی جزئی تا شدید شود.
- در صورت بی‌احتیاطی در تزریق ممکن است مردان دچار التهاب پروستات، مشکلات نعوظ، مشاهده خون در منی یا ادرار و یا التهاب اپیدیمیس یا لوله اسپرم شوند.
مراقبت‌های پس از انجام اسکلروتراپی
بسیار مهم است بیماران پس از انجام اسکلروتراپی بواسیر موارد زیر را حتماً در نظر داشته باشند:
- پس از تزریق بسیاری از بیماران یک روز یا حتی بیشتر ممکن است احساس ناراحتی یا پری مقعد را تجربه کنند که این مسئله کاملاً طبیعی است.
- اگر نیاز باشد پزشک داروهای مسکن معمولی را تجویز می‌کند و بیمار باید آنها را جهت کاهش درد استفاده کند.
- فرد پس از اسکلروتراپی می‌تواند به راحتی حمام کند.
- پس از انجام این روش زمانی که فرد احساس کرد قادر است کارهای روزمره خود را پیش بگیرد می‌تواند فعالیت‌های خود را دنبال کند.
- مشاهده لکه‌های خونی جزئی بر روی مدفوع یا دستمال توالت پس از عمل دفع طبیعی است و با گذشت زمان برطرف می‌شود.
- در صورتی که فرد درد شدید یا تب شدید را تجربه کرد باید حتماً خود را به پزشک برساند.
عوارض اسکلروتراپی هموروئید
عوارض اسکلروتراپی بسیار نادر و غیرمعمول است؛ با این حال ممکن است برخی از افراد عوارض زیر را تجربه کنند:
- عفونت قابل درمان با آنتی‌بیوتیک
- آسیب پوستی که می‌تواند منجر به زخم کوچک و دائمی در این منطقه شود.
- التهاب شدید
- ایجاد لخته خون
- واکنش آلژیک
- سرفه خشک، سرگیجه، حالت تهوع، و سفتی قفسه سینه در صورت ورود حباب‌های ریز هوا از فوم به جریان خون
عوارض جدی اما نادرتر اسکلروتراپی
عوارضی که در ادامه به آنها اشاره می‌شود از جمله عوارض نادر اما جدی‌تری هستند که باید بیمار به آن توجه داشته باشد:
- سوراخ شدن رکتوم
- آبسه (آبسه در کبد)
- سندرم دهلیز شکمی
- فیستول رکتومورترال
- سپسیس حاد
- حساسیت به روغن بادام موجود در ترکیبات اسکلروتراپی
کلام پایانی
اسکلروتراپی هموروئید یکی از روش‌های درمان بواسیر است که با توجه به وضعیت بواسیر فرد تجویز می‌شود. این روش درمانی مناسب مداوای هموروئید داخلی درجه یک و دو است و برای دیگر انواع هموروئید توصیه نمی‌شود. این روش را یک روش کم تهاجمی می‌شناسند که با توجه به وضعیت بیماری فرد می‌تواند مؤثر باشد. بسیار مهم است بیماران پیش از انجام این روش با مزایا و معایب آن آشنا باشند تا بتوانند به بهترین شکل جهت انتخاب این روش اقدام کنند.
منابع:
