هموروئید پرولاپس به وضعیتی از هموروئید گفته می‌شود که بر اثر آن سیاهرگ‌های آسیب‌دیده ناشی از هموروئید از دهانه مقعد بیرون می‌زنند و این مسئله باعث می‌شود بافتی که این سیاهرگ‌ها را در خود جای داده ضعیف و مستعد آسیب شود. هموروئید پرولاپس باعث می‌شود یک یا چند توده در اطراف مقعد به وجود آید و باعث درد و خونریزی گردد. آشنایی با هموروئید پرولاپس و علائم آن برای بیماران بسیار اهمیت دارد تا بتوانند جهت درمان آن هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند. در این مقاله به هموروئید پرولاپس به شکل کامل خواهیم پرداخت.
بیماری هموروئید چیست؟
هموروئید یا بواسیر یکی از بیماری‌های ناحیه مقعدی است و به حالتی گفته می‌شود که رگ‌های قسمت تحتانی مقعد مانند واریس پا، متورم شده و به صورت یک زائده درمی‌آیند. هموروئید ممکن است خارجی یا داخلی باشد و درجه‌های مختلفی نیز داشته باشد.
هموروئید پرولاپس چیست؟
هموروئید پرولاپس به وضعیتی از بیماری بواسیر گفته می‌شود که بر اثر آن یک یا چند توده کوچک در دهانه مقعد ایجاد می‌شود. این وضعیت به دلیل آسیب بیش از حد سیاهرگ‌ها رخ می‌دهد و می‌تواند با درد و ناراحتی خود باعث آزار بیمار شود. هموروئید پرولاپس می‌تواند به شکل داخلی و خارجی باشد.
هموروئید داخلی پرولاپس
هموروئید داخلی یکی از انواع بیماری بواسیر است که در انتهای راست‌روده به وجود می‌آید. این نوع از هموروئید ۴ درجه دارد. در درجه دوم، سوم و چهارم توده هموروئیدی شکل می‌گیرد و از ناحیه مقعد خارج می‌شود. در درجه دوم توده پرولاپس به شکل خودبه‌خود به داخل مقعد باز می‌گردد. در درجه سوم توده برای بازگشت به مقعد نیاز به فشار انگشتان دست دارد و در درجه چهارم توده هموروئید پرولاپس به داخل مقعد باز نمی‌گردد و نیاز به درمان جدی‌تر دارد.
هموروئید خارجی پرولاپس
در این وضعیت هموروئید خارجی که در ناحیه مقعد به وجود آمده می‌تواند به هموروئید پرولاپس نیز تبدیل شود و به شکل یک یا چند توده در اطراف مقعد دیده شود.
هموروئید پرولاپس به طور معمول دردناک نیست اما می‌تواند با علائمی همچون خونریزی، خارش و ناراحتی به خصوص در هنگام نشستن یا اجابت مزاج همراه باشد. هموروئید پرولاپس در بیشتر موارد بدون عارضه است؛ اما برخی از انواع آن که شدت بیشتری دارند ممکن است باعث ایجاد لخته یا به دام افتادن هموروئید در عضلات مقعد و از دست دادن جریان خون در ناحیه شوند.
مدت زمان ماندگاری هموروئید پرولاپس در افراد مختلف متفاوت است. در بسیاری از موارد هموروئید پرولاپس خودبه‌خود در عرض چند روز کوچک می‌شود یا با درمان‌های ساده و خانگی برطرف می‌گردد. در صورت عدم بهبودی نیاز به درمان‌های جدی‌تری همچون جراحی یا لیزر است.
علائم هموروئید پرولاپس
از جمله علائم شایع هموروئید پرولاپس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وجود یک توده بدون درد در ناحیه مقعد: به طور معمول بیماران مبتلا به این نوع هموروئید یک برآمدگی نرم و بدون درد را در ناحیه مقعد خود لمس می‌کنند.
- خونریزی: خونریزی به رنگ قرمز روشن به همراه مدفوع یا بر روی دستمال توالت پس از پاک کردن ناحیه مقعد از دیگر علائم هموروئید پرولاپس است.
- خارش و سوزش: خارش مقعد با پرولاپس هموروئید شایع است.
- ترشحات مخاطی: بسیاری از افراد یک مخاط سفید و خمیری رنگ را ممکن است بر روی مدفوع یا دستمال توالت خود ببینند.
- بوی نامطبوع مخاط: مخاط ذکر شده ممکن است بوی بدی داشته باشند.
- تخلیه ناقص روده: بسیاری از افراد مبتلا به هموروئید پرولاپس با این احساس که روده آنها به شکل کامل تخلیه نشده مواجه هستند.
- نشت مدفوع: نشت مدفوع یا بی‌اختیاری مدفوع می‌تواند به دلیل بیرون‌زدگی بافت‌ها در خارج مقعد به وجود آید.
دلایل ایجاد هموروئید پرولاپس
به صورت قطعی نمی‌توان گفت که چرا افراد به هموروئید و یا هموروئید پرولاپس مبتلا می‌شوند. وقتی بافتی که هموروئید را در جای خود نگه می‌دارد ضعیف شود هموروئید پرولاپس می‌تواند رخ دهد. دلایل مختلفی برای این ضعیف شدن بافت هم‌بند وجود دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
زور زدن در هنگام اجابت مزاج
زور زدن در حین اجابت مزاج فشار بسیاری را بر هموروئید وارد می‌کند. افرادی که دچار یبوست یا اسهال هستند بیشتر به ناحیه مقعد خود فشار وارد می‌کنند.
بارداری
از دیگر دلایلی که می‌تواند در ابتلا به هموروئید یا هموروئید پرولاپس نقش داشته باشد بارداری است. حدود ۴۰ درصد از زنان باردار به هموروئید مبتلا می‌شوند که در صورت عدم درمان می‌تواند به هموروئید پرولاپس تبدیل شود.
چاقی و افزایش وزن
اضافه‌وزن می‌تواند به وریدهای رکتوم فشار وارد کند و باعث تشکیل هموروئید و افتادگی هموروئید داخلی و خارجی شود.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن می‌تواند به همه رگ‌های خونی از جمله سیاهرگ‌های مقعد آسیب برساند. این مسئله می‌تواند خطر ابتلا به هموروئید و هموروئید پرولاپس را افزایش دهد.
از دیگر دلایل ابتلا به هموروئید پرولاپس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش سن
- رژیم غذایی پرچرب و کم فیبر
- عدم فعالیت بدنی
- استفاده بیش از حد از داروهای اسهال
- قرار دادن اجسام در مقعد همچون اسباب‌بازی‌های جنسی یا ابزارهای پزشکی
درمان هموروئید پرولاپس
گاهی هموروئید پرولاپس به شکل خودبه‌خود کوچک می‌شود؛ اما در صورت عدم بهبودی و بدتر شدن شرایط نیاز به درمان‌های خانگی، داروها و جراحی است.
درمان‌های خانگی هموروئید پرولاپس
گاهی ممکن است هموروئید پرولاپس با درمان‌های خانگی فروکش کند یا بهبود یابد. برخی از روش‌هایی که در خانه برای بهبود این عارضه پیشنهاد می‌شوند به شرح زیر هستند:
- استفاده از پمادهای موضعی یا شیاف‌های حاوی هیدروکورتیزون
- مصرف غذاهای پر فیبر مانند میوه‌ها، سبزی‌ها و غلات کامل که می‌توانند مدفوع را نرم کرده و زور زدن را در حین حرکات روده کاهش دهند.
- نشستن در حمام سیتز یا آب گرم چند بار در روز به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه
- استفاده از کمپرس آب یخ در ناحیه مقعد
جراحی هموروئید پرولاپس
در صورتی که درمان‌های خانگی مؤثر نباشند و علائمی همچون خونریزی یا درد ادامه پیدا کند از گزینه‌های درمانی دیگری همچون جراحی استفاده می‌شود که به شکل‌های زیر هستند:
بستن نوار لاستیکی
در این روش پزشک با یک کش لاستیکی برای هموروئید، رگ‌های متورم و آسیب‌دیده ناشی از بواسیر را می‌بندد تا جریان خون به آنها قطع شود. در نتیجه آن بافت آسیب‌دیده به مرور کوچک شده و از بین می‌رود.
اسکلروتراپی
این روش برای هموروئید داخلی درجه یک یا دو مناسب‌تر است و چندان به اندازه بستن نوار لاستیکی مؤثر نیست. برای انجام این روش پزشک به بواسیر مواد شیمیایی تزریق می‌کند تا رگ‌های خونی را در بافت هموروئیدی کوچک کند.
روش انعقاد
در این روش از لیزر، نور مادون‌قرمز یا گرما برای انعقاد هموروئید و از بین رفتن آن استفاده می‌کنند.
عمل جراحی
اگر هموروئید خارجی دارای لخته خون باشد می‌توان آن را با جراحی «ترومبکتومی» / thrombectomy درمان نمود. در این روش توده هموروئید برداشته می‌شود و زخم آن تخلیه می‌گردد.
برای هموروئید پرولاپس درجه ۳ و ۴ هموروئیدکتومی کامل پیشنهاد می‌شود که در طی آن جراح تمام بافت هموروئید را برمی‌دارد.
لیزر هموروئید
یکی دیگر از روش‌های درمانی مؤثر برای مداوای هموروئید پرولاپس لیزر هموروئید است. این روش با دستگاه‌های لیزر و بدون نیاز به بیهوشی و بستری شبانه انجام می‌شود. این روش درمانی بدون درد و خونریزی است و نیازی به طی کردن دوران نقاهت ندارد. در واقع بیمار پس از لیزر هموروئید می‌تواند کارهای روزمره خود را به راحتی از سر گیرد.
کلام پایانی
بسیار مهم است افراد مبتلا به بیماری بواسیر با یکی از انواع بسیار مهم این بیماری یعنی هموروئید پرولاپس آشنا باشند تا بتوانند در صورت مشاهده علائم آن هرچه سریع‌تر برای درمان اقدام نمایند. هموروئید پرولاپس وضعیتی است که در آن توده بواسیر از ناحیه مقعد بیرون می‌زند و می‌تواند با درد و خونریزی همراه باشد. تشخیص این وضعیت به عهده پزشک باز می‌گردد و بیماران باید برای تشخیص و درمان حتماً به پزشکان فوق‌تخصص کولورکتال (فوق‌تخصصان مقعد و روده بزرگ) مراجعه کنند.
منابع:
