بیماری بواسیر یکی از بیماری‌های دردناک نشیمنگاهی که می‌تواند باعث مشکلاتی برای فرد بیمار شود. درمان‌های مختلفی برای بیماری بواسیر وجود دارد. اگر بیماری در مراحل ابتدایی خود باشد تغییراتی در سبک زندگی، درمان‌های خانگی و استفاده از پمادها و داروها می‌تواند مؤثر باشد.
زمانی که بیماری عود کند ممکن است به روش‌های پیچیده‌تری همچون جراحی و یا لیزر بواسیر نیاز باشد. در این میان برخی توصیه می‌کنند که درمان بیماری بواسیر با ورزش ممکن است اما اینکه ورزش تا چه اندازه می‌تواند به درمان این بیماری کمک کند نکته‌ای قابل‌توجه است. در مقاله امروز به درمان بیماری بواسیر با ورزش و نکات بسیار مهم در ارتباط با آن خواهیم پرداخت.
بیماری بواسیر چیست؟
بیماری بواسیر به التهاب و تورم عروق مقعدی گفته می‌شود. در واقع در هنگام بواسیر بالشتک‌های هموروئیدی آسیب می‌بینند. این مسئله می‌تواند باعث مشکلات بسیاری در ناحیه مقعد همچون خارش، درد، سوزش و خونریزی از مقعد شود.
علل متعددی می‌توانند باعث ابتلا به بواسیر شوند. یبوست، بارداری، زایمان، اعمال فشار بیش از حد هنگام دفع، رابطه مقعدی، عدم تحرک و... از عوامل ابتلا به بواسیر هستند. یکی از عوامل مهم در ابتلا به بواسیر را عدم تحرک می‌دانند. امروزه بیشتر افراد سبک زندگی ماشینی را در پی گرفته‌اند. آنها در بیشتر مواقع در حالت نشسته به سر می‌برند و تحرک کافی در هنگام کار و یا زندگی خود ندارد. عدم تحرک می‌تواند باعث کاهش حرکات روده و گردش خون در بدن شود. همین مسئله زمینه‌ساز بیماری یبوست است و می‌تواند شرایط را برای ابتلا به بواسیر فراهم نماید. بی‌تحرکی و نشستن، باعث فشار بیش از حد به مقعد و در نتیجه بروز بیماری هموروئید می‌شود. به همین دلیل یکی از راه‌های جلوگیری و درمان بواسیر را ورزش می‌دانند.
درمان بیماری بواسیر با ورزش ممکن است؟
ازآنجاکه بی‌تحرکی یکی از عوامل به‌وجودآمدن بیماری بواسیر است؛ علاوه بر لیزر بواسیر داشتن تحرک در حین ورزش می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری و یا درمان هموروئید ایفا کند. باید توجه داشت که انتخاب نوع ورزش در درمان بیماری بواسیر بسیار مهم است؛ زیرا بسیاری از ورزش‌های سنگین با ایجاد فشار به عضله مقعد، می‌توانند باعث بروز و یا تشدید بیماری بواسیر شوند.
اینکه ورزش چگونه می‌تواند در جلوگیری و درمان این بیماری نقش داشته باشد به تأثیرات ورزش همچون افزایش گردش خون، کاهش وزن، و حفظ سلامت قلب و عروق باز می‌گردد. همچنین ورزش می‌تواند نقش مهمی در برطرف‌کردن التهاب، جذب مواد مغذی در بدن و کاهش درد بواسیر داشته باشد. ورزش از نوع ورزش‌های شکمی همچنین می‌تواند ترشح صفرا را در بدن افزایش دهد و به‌این‌ترتیب با درمان یبوست، از ابتلا به بیماری هموروئید جلوگیری نماید.
ورزش‌های مناسب برای درمان بواسیر
- پیاده‌روی: این ورزش ساده باعث افزایش جریان خون ورودی به عروق روده می‌شود و به بهبود سیستم گوارش کمک می‌کند.
- طناب زدن: طناب زدن کمک می‌کند که ضربان قلب و سرعت گردش خون در بدن افزایش یابد و این مسئله به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌نماید.
- رقص: رقص می‌تواند گردش خون را در بدن افزایش دهد و همچنین به کاهش استرس و تقویت روحیه کمک کند.
- دراز و نشست: دراز و نشست نقش مهمی در افزایش قدرت عضلات شکم دارد. این مسئله می‌تواند به افزایش قدرت بدن در دفع سموم کمک کند.
- یوگا: یوگا در کاهش استرس بسیار مؤثر است و همچنین می‌تواند انعطاف‌پذیری و قدرت عضلات شکم را بالا ببرد.
- شنا: شنا هم می‌تواند باعث افزایش قدرت عضلات شکم و توان بافت‌های بدن شود و از طرفی گردش خون را در عروق شکمی افزایش دهد و به‌این‌ترتیب به درمان بواسیر کمک کند.
ورزش‌های مضر برای بواسیر
طبق نظر دکتر بواسیر، برخی از ورزش‌ها می‌توانند باعث ایجاد فشار بسیاری به ناحیه مقعد و ایجاد بواسیر یا تشدید بیماری شوند. این ورزش‌ها به شرح زیر هستند:
- وزنه‌برداری
- دوچرخه‌سواری
- سوارکاری
ورزش‌های تخصصی برای درمان هموروئید
برخی از ورزش‌هایی که به آنها اشاره کردیم برای بیشتر افراد آشنا هستند. در ادامه به تعدادی از ورزش‌های تخصصی‌تر اشاره می‌کنیم که اغلب برای بهبود بیماری هموروئید به افراد پیشنهاد می‌شوند:
ورزش کگل
این ورزش به تمرینات منظم کف لگن گفته می‌شود که باعث قوی‌شدن عضلات این ناحیه می‌گردد. این تقویت عضلات کمک می‌کند تا شما بدون زور زدن زیادی روده‌های خود را خالی کنید. تمرینات کگل همچنین به شما کمک می‌کند تا عضلات اسفنکتر خود را راحت‌تر کنترل نمایید.
تمرینات کگل بخصوص به زنان پس از زایمان توصیه می‌شود تا عضلات کف لگن و عضلات مقعد خود را تقویت کنند. برای انجام تمرین کگل شما باید عضلات واژن خود را سفت کنید، چند ثانیه عضلات را نگه دارید و سپس آنها را رها کنید. این کار را می‌توانید چند بار تکرار نمایید. ازآنجایی‌که کسی متوجه انجام این تمرین توسط شما نمی‌شود، می‌توانید این تمرین را در بیشتر مکان‌ها انجام دهید.
ژست کودک (حرکت بالاسانا)
این حرکت می‌تواند باعث افزایش گردش خون در اطراف ناحیه مقعد و یا رفع یبوست شود و همچنین باعث آرام‌شدن تنش‌های کمر، باسن و پاها گردد. برای انجام این حرکت بر روی زمین دو زانو بنشینید، به‌طوری که باسن روی پاشنه‌های پا قرار گیرد. سپس بدن خود را به سمت جلو متمایل کنید و بازوهای خود را به جلو دراز کنید یا آنها را در کنار بدن به حالت شل شده آرام بگذارید. می‌توانید تا ۵ دقیقه در این حالت باقی بمانید.
حرکت پاها تا دیوار (ویپاریتا کارانی)
این حرکت نیز می‌تواند باعث افزایش گردش خون در ناحیه مقعد شود. برای انجام آن به پشت دراز بکشید و پاهای خود را روی دیوار قرار دهید. دست‌ها را می‌توانید در هر وضعیت راحتی قرار دهید و یا با آنها شکم را ماساژ دهید. می‌توانید تا 1۵ دقیقه در این حالت بمانید.
انقباض کف لگن
انقباضی کف لگن کمک می‌کند تا شما عضلات این ناحیه را تقویت کنید. این مسئله باعث می‌شود تا دفع مدفوع برایتان آسان‌تر شود، اسفنکتر حالت شل‌تری پیدا کند و به‌این‌ترتیب شما راحت‌تر بتوانید عمل دفع را انجام دهید.
برای انجام این حرکت می‌توانید بنشینید یا به پشت دراز بکشید. سپس ماهیچه‌های مقعد را منقبض کنید به‌گونه‌ای که انگار می‌خواهید جلوی دفع گاز را بگیرید. ۵ ثانیه این انقباض را نگه دارید سپس 10 ثانیه استراحت کنید و بعد دوباره به همین ترتیب حرکت را ۵ بار تکرار نمایید. بهتر است این تمرین را 2 تا ۴ بار در طول روز انجام دهید.
زمان مناسب برای انجام ورزش برای درمان بیماری بواسیر
اگر می‌خواهید با انجام ورزش به بهبود بیماری خود کمک کنید باید حداقل یک ساعت پس از صرف غذا اقدام به ورزش‌کردن نمایید. پس از اینکه شما غذا می‌خورید حجم بسیاری از خون بدن به روده و معده می‌رود تا به هضم غذا کمک کند. انجام ورزش در این مدت این روند طبیعی را با اختلال مواجه می‌کند و از هضم و جذب غذا جلوگیری می‌نماید. ورزش در این زمان می‌تواند باعث کاهش انقباض عضلات روده و میزان ترشح آنزیم‌های جذب شود و در نتیجه اثر معکوسی بر روی بدن داشته باشد.
چگونه برای انجام ورزش در هنگام ابتلا به بواسیر خود را آماده کنیم؟
پیش از انجام ورزش برای درمان بواسیر به نکات زیر توجه داشته باشید:
- حتماً پیش از ورزش مایعات کافی بنوشید تا در طول ورزش بدنتان دچار کم‌آبی نشود؛ زیرا کم‌آبی می‌تواند باعث تشدید یبوست و در نهایت بواسیر شود.
- سعی کنید از لباس‌های گشاد و قابل‌تنفس استفاده کنید تا هوا به‌راحتی بر روی پوست بدن جریان داشته باشد. لباس‌های تنگ باعث ایجاد اصطکاک در ناحیه آسیب‌دیده می‌شود.
- حتماً پس از ورزش لباس‌های خیس از عرق را از تن خارج کنید تا باعث تحریک ناحیه مقعد نشوند.
- می‌توانید پس از ورزش دوش آب گرم بگیرید زیرا می‌تواند باعث تسکین ناحیه آسیب‌دیده مقعد شود.
آیا ورزش در بهبود زنان باردار مبتلا به بواسیر نیز مؤثر است؟
همان‌طور که گفته شد بارداری یکی از علت‌های اصلی ابتلا به بواسیر است؛ زیرا در هنگام بارداری به دلیل افزایش وزن و همچنین وجود جنین فشار بیشتری به ناحیه مقعد وارد می‌شود. ترشح هورمون‌های بارداری در این دوره نیز می‌توانند در بروز بواسیر نقش داشته باشند. زنان در این دوره کم‌تحرک‌تر می‌شوند و این مسئله نیز می‌تواند در ایجاد بیماری بواسیر نقش مهمی ایفا کند؛ به همین دلیل به زنان باردار توصیه می‌شود تا از برخی ورزش‌ها که مناسب آنها هستند در این دوره بهره ببرند.
در ادامه با دو ورزش مناسب برای درمان بواسیر در دوران بارداری آشنا می‌شوید هرچند باید در نظر داشته باشید که برای انجام هر ورزشی در طی دوره بارداری خود باید حتماً با پزشک مشورت نمایید:
ورزش پروانه‌ای:
برای انجام این ورزش باید چهارزانو بنشینید و کف دو پای خود را به هم بچسبانید. بدن را صاف کنید و دست‌ها را بر روی پنجه پا بگذارید. باید سعی کنید که پاها را در حالت ثابت و نزدیک بدن حفظ کنید. اگر حرکات را به‌درستی انجام داده باشید پاها باید حالت پروانه‌ای داشته باشند و بتوانید زانوها را به بالا و پایین تکان دهید. این حرکت را می‌توانید ۵ تا 10 بار تکرار کنید.
حرکت الاکلنگ:
این حرکت نیز تقریباً مشابه حرکت قبلی است؛ اما باید در حین انجام آن سعی کنید تا زانو و پاها به یک سمت منحرف شوند. یکبار باید زاویه زانوی راست را به زمین نزدیک کنید و دفعه بعد زانوی چپ را به زمین نزدیک نمایید؛ همانند حرکت یک الاکلنگ. این حرکت را نیز باید ۵ تا 10 بار تکرار نمایید.
کلام پایانی
درمان بیماری بواسیر با ورزش می‌تواند در افرادی که بیماری آنها تشدید نشده، ممکن باشد. در واقع ورزش با افزایش‌دادن گردش خون در کل بدن و بخصوص ناحیه مقعد و همچنین قوی کردن عضلات شکم و لگن می‌تواند به درمان بواسیر کمک کند و یا از ابتلا به آن جلوگیری نماید. ورزش‌های ساده همچون پیاده‌روی، دراز و نشست، رقص، طناب زدن و... برای جلوگیری و بهبود بیماری بواسیر پیشنهاد می‌شوند. هرچند ورزش‌های کمی پیچیده و پیشرفته‌تری نیز وجود دارند که می‌توانند توسط پزشک به شما آموخته شوند. ازآنجاکه کم‌تحرکی یکی از علل اصلی ابتلا به بیماری بواسیر است درمان بیماری بواسیر با ورزش می‌تواند به دلیل افزایش تحرک ممکن باشد.
منابع :
