بیماری کیست مویی یکی از عارضه‌های شایع نشیمنگاهی است که به علت بازگشت مو در شکاف میان دو باسن و در انتهای دنبالچه به وجود می‌آید. این بیماری نیاز به درمان به وسیله جراحی یا لیزر دارد و با درمان‌های خانگی و یا دارویی قابل بهبود نیست. یکی از دغدغه‌های بیماران پس از درمان این بیماری احتمال عود کیست مویی است. بازگشت کیست مویی باعث تکرار پروسه درمان می‌شود و به همین دلیل شناخت دلایل مؤثر بر عود کیست مویی برای جلوگیری از آن اهمیت دارد. در مقاله امروز به عود یا بازگشت کیست مویی بعد از عمل جراحی به شکل کامل خواهیم پرداخت.
جراحی کیست مویی
جراحی کیست مویی یکی از راه های موثر برای درمان و از بین بردن این عفونت پوستی است. این عمل به صورت سرپایی کیست پیلونیدال در یک مرکز پزشکی انجام می شود. کیست پیلونال یا سینوس پیلونیدال یک بیماری در حالت نشسته است. این به دلیل برگشت مو به زیر پوست و تشکیل آبسه و همچنین ایجاد حفره ها یا سوراخ های کوچک روی سطح پوست است. تنها گزینه های مطمئن جراحی، درمان کیست های مویی با لیزر یا جراحی است. این بیماری مسری و دردناک با بازگشت مو به پوست و واکنش سیستم ایمنی بدن به آن باعث التهاب و عفونت در سطح پوست می شود.
علت عود کیست مویی بعد از عمل
بسیاری مواقع افراد پس از عمل سینوس پیلونیدال با عود کیست مویی مواجه می‌شوند. موارد متعددی می‌توانند در بازگشت کیست مویی اثر داشته باشد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عدم تجربه پزشک
بسیار مهم است که جراحی کیست مویی و یا لیزردرمانی سینوس پیلونیدال توسط یک فوق‌تخصص کولورکتال انجام شود. عدم تجربه و تخصص پزشک می‌تواند باعث شود که جراحی کیست مویی به درستی انجام نشود و به این ترتیب فرد با عود کیست مویی مواجه شود.
عدم تخلیه کامل آبسه‌ها
در محل کیست مویی آبسه‌های متعددی به وجود می‌آید که برخی از آنها با چشم قابل دیدن نیستند. در صورتی که در حین جراحی یا لیزر این آبسه‌های پر از چرک، تخلیه و برداشته نشوند احتمال بازگشت کیست وجود دارد.
عدم درمان ریشه‌ای بیماری
بسیاری مواقع درمان کیست مویی به شکل ریشه‌ای صورت نمی‌گیرد و در واقع کیست از ریشه برداشته نمی‌شود. در این موارد نیز پس از مدتی کیست مویی دوباره عود می‌کند.
رشد موهای زائد در محل
یکی از دلایل ایجاد کیست مویی بازگشت مو به زیر پوست است. در صورتی که در اطراف محل عمل شده موهای زائد رشد کنند احتمال عود کیست مویی وجود دارد.
به نقل از سایت ncbi.nlm.nih.gov:
Pilonidal disease still has challenges in its management. Treatment should depend on the extent and severity of the disease. The recurrence rate in this study is approximately 7.2%. The most predominate factors associated with recurrence were prolong sitting job, young age group, and high BMI
بیماری کیست مویی هنوز هم درمان قطعی و ساده‌ای ندارد. انتخاب بهترین روش درمانی به اندازه و شدت بیماری بستگی دارد. در پژوهشی که انجام شد، حدود ۷.۲ درصد از بیمارانی که درمان شدند، دوباره به این بیماری مبتلا شدند. مهم‌ترین دلایلی که باعث عود این بیماری می‌شوند، نشستن طولانی‌مدت (مثلاً در مشاغلی که نیاز به نشستن زیاد است)، سن کم و چاقی هستند.
عوامل موثر بر احتمال بازگشت کیست مویی
عواملی که در بخش قبلی از آنها نام برده شد مواردی بودند که به پزشک، نحوه جراحی و شرایط بدن بیمار باز می‌گشتند. جدای آن عوامل، بسیاری مواقع سبک زندگی فرد می‌تواند باعث عود کیست مویی شود. شناخت این عوامل می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از بازگشت کیست مویی داشته باشد و باید حتماً به آنها توجه کرد.
از جمله عوامل زمینه ساز بازگشت کیست مویی پس از عمل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نشستن‌های طولانی مدت بیمار بدون استفاده از بالش‌های دوناتی شکل می‌تواند باعث ایجاد فشار به ناحیه جراحی شود و در نهایت باعث عود کیست مویی گردد.
- علاوه بر نشستن، ایستادن‌های طولانی مدت می‌تواند باعث فشار به ناحیه جراحی شده شود. به همین دلیل افرادی که به دلایل شغلی ناچار هستند در مدت طولانی بایستند باید این نکته را پس از عمل در نظر داشته باشند.
- نتراشیدن موهای زائد ناحیه کمر و شکاف دو باسن نیز از دیگر عوامل زمینه‌ساز بازگشت کیست مویی است. بسیار مهم است با روش‌های همچون لیزر موهای زائد موهای این ناحیه تا حد امکان زدوده شوند.
- پوشیدن لباس‌های تنگ از دیگر مواردی است که در بازگشت بیماری کیست مویی اثرگذار است. این لباس‌ها باعث ایجاد فشار بر روی زخم، بخیه و پوست ناحیه می‌شوند و احتمال بازگشت بیماری را بالا می‌برند.
پیشگیری از عود کیست مویی بعد از عمل
اقدامات مختلفی می‌توانند از عود کیست مویی جلوگیری کنند. از جمله مواردی که به عنوان روش‌های پیشگیری از بازگشت کیست مویی نام برده می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رعایت بهداشت ناحیه جراحی شده و تمیز کردن ترشحات زخم پس از جراحی بسیار اهمیت دارد. عدم تعویض روزانه گاز استریل می‌تواند باعث تجمع باکتری‌ها در محل شود و در نهایت به عود بیماری بینجامد.
- کاهش وزن از دیگر مواردی است که باید حتماً در نظر گرفته شود. اضافه وزن و چاقی مزمن باعث می‌شود که فشار بیش از حدی به ستون فقرات و در نهایت ناحیه کیست وارد شود و احتمال بازگشت این عارضه را بالا ببرد.
- عدم پوشیدن لباس‌های تنگ و جلوگیری از تعریق در این ناحیه نقش مهمی در پیشگیری از بازگشت کیست مویی دارد. لباس‌های تنگ و با جنس نامناسب باعث بدتر شدن شرایط زخم و احتمال ایجاد عفونت در این ناحیه می‌شوند و به همین دلیل باید از پوشیدن این‌گونه لباس‌ها خودداری کرد.
- از بین بردن موهای زائد در ناحیه عمل شده بسیار اهمیت دارد و این مورد نیز باید پس از عمل جراحی کیست مویی به درستی انجام شود.
در کدام روش درمانی احتمال عود کیست مویی کاهش می‌یابد؟
روش درمان بیماری کیست مویی، جراحی و لیزردرمانی کیست مویی است. جراحی کیست مویی از جمله روش‌هایی است که از دیرباز مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دو شکل باز و بسته انجام می‌شود. این روش دوران نقاهت طولانی دارد و از طرفی مراقبت‌های پس از عمل جراحی از اهمیت بالایی برخوردار است تا بیماری دوباره عود نکند. احتمال عود کیست مویی پس از روش جراحی به دلایل ذکر شده بالاتر است.
امروزه روش لیزردرمانی کیست مویی جایگزین جراحی شده زیرا لیزر روش کم تهاجمی‌تر است و احتمال عود در آن نزدیک به صفر می‌رسد. پس از جراحی کیست مویی دوره نقاهت بسیار کوتاه است و بیمار نیاز به استراحت مرسوم پس از جراحی کیست مویی را ندارد. این روش درمانی در مدت زمانی کمتر از ۳۰ دقیقه و بدون نیاز به جراحی و بستری شبانه انجام می‌شود و به همین دلیل یکی از روش‌های محبوبی است که امروزه توسط پزشکان برای درمان انتخاب می‌شود.
آیا درمان کیست مویی با دارو و درمان‌های خانگی ممکن است؟
بسیاری از بیماران مبتلا به کیست مویی تصور می‌کنند که بیماری آنها با درمان‌های خانگی کیست مویی امکان بهبود دارد. این باور کاملاً اشتباه است؛ زیرا بیماری کیست مویی به هیچ عنوان با این روش‌ها قابل درمان نیست. روش‌های نام برده ممکن است بتوانند به کاهش علائم کیست مویی کمک کنند؛ اما به هیچ عنوان درمان قطعی این بیماری نیستند و به همین دلیل افراد مبتلا به کیست مویی باید حتماً برای درمان به پزشک مراجعه کنند.
کلام پایانی
بیماری کیست مویی یا سینوس پیلونیدال یکی از بیماری‌های رایج نشیمنگاهی است که می‌تواند باعث درد در ناحیه شکاف دو باسن و خروج چرک و ترشحات از ناحیه کیست مویی شود. این بیماری نیازمند درمان‌هایی همچون جراحی یا لیزر کیست مویی است هرچند احتمال بازگشت کیست مویی پس از عمل جراحی در آن دیده شده است. به توصیه پزشکان امروزه درمان کیست مویی به روش لیزردرمانی انجام می‌شود تا احتمال عود کیست مویی به صفر برسد.
منابع:
