یکی از بیماری‌های شایع نشیمنگاهی کیست مویی یا سینوس پیلونیدال نام دارد. این بیماری به شکل یک کیست یا آبسه در ناحیه پایین کمر و در انتهای استخوان دنبالچه به وجود می‌آید و با درد و التهاب همراه است. کیست مویی به جز در ناحیه مقعد می‌تواند در بخش‌های دیگر بدن نیز به وجود آید. کیست مویی سر، کیست مویی کمر و کیست مویی زیر بغل تنها تعدادی از انواع کیست مویی هستند. در این مقاله به انواع کیست مویی به شکل کامل خواهیم پرداخت تا در صورت مواجهه تشخیص آنها ساده‌تر باشد.
کیست مویی چیست؟
کیست مویی یا سینوس پیلونیدال به ایجاد یک کیسه غیرطبیعی حاوی مو و تکه‌های مرده پوست در پوست بخش‌های مختلف بدن گفته می‌شود. این کیست به طور معمول به دلیل بازگشت مو به زیر مو و رشد آن به وجود می‌آید و در گذر زمان دچار عفونت و التهاب می‌شود. شایع‌ترین نوع کیست مویی نوع مقعدی آن است که در نزدیکی دنبالچه و در بالای شکاف بین باسن ایجاد می‌شود و علت اصلی آن بازگشت و رشد مو در ناحیه است.
انواع کیست مویی
شاید جالب باشد که افراد بدانند بیماری کیست مویی می‌تواند در دیگر نواحی بدن نیز به وجود بیاید در واقع هر جایی از بدن که مو در آن رویش دارد می‌تواند در معرض کیست مویی باشد. از جمله انواع کیست مویی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کیست سر یا کیست پیلار
به کیست سر پیلار نیز گفته می‌شود. این کیست‌ها توده‌های نسبتاً خوش‌خیم هستند که از فولیکول مو رشد می‌کنند. کیست پیلار با اینکه بر روی سر به طور معمول ظاهر می‌شود؛ اما آن را می‌توان بر روی سایر اعضای بدن همچون گردن، صورت، بازوها و پاها نیز مشاهده کرد. درمان این کیست تنها با استفاده از جراحی ممکن است.
فولیکولیت
فولیکولیت عفونت فولیکول‌های مو است و می‌تواند در هر نقطه از پوست یا پوست سر ایجاد شود. این کیست شبیه آکنه است و ناحیه آسیب‌دیده ممکن است خارش یا کمی درد داشته باشد. فولیکولیت می‌تواند در بخش‌هایی از پوست که اصلاح می‌شوند ایجاد شود.
کیست‌های اپیدرموئید/ Epidermoid cysts
این کیست از لایه بالایی پوست یا اپیدرم رشد می‌کنند اما می‌تواند موهای رشد کرده را در داخل خود به دام بیندازند.
استاتوسیستوما/ Steatocystoma
این کیست‌ها از مجرای چربی داخل فولیکول مو رشد می‌کنند و می‌توانند مو را نیز به دام بیندازند. اغلب روی تنه، بازوها و کشاله ران این کیست را می‌توان دید.
کیست مویی برگشتی دنبالچه یا سینوس پیلونیدال
کیست مویی دنبالچه در واقع همان کیست مویی مقعدی است که به شکل یک جوش چرکی در انتهای خط دنبالچه به وجود می‌آید. این کیست به دلیل برگشت مو به داخل پوست و رشد در آن منطقه به وجود می‌آید و به مرور داخل آن عفونی می‌شود. از علائم مشخص این بیماری درد بسیار آن است که باعث می‌شود این نوع از کیست نسبت به بقیه کیست‌ها جدی‌تر باشد. بیماری ناشی از این کیست را بیماری رانندگان جیپ نیز می‌نامند؛ زیرا در طی جنگ جهانی دوم بیش از ۸۰ هزار سرباز که سوار جیپ‌ها می‌شدند به این بیماری مبتلا بودند.
روش‌های درمان کیست مویی چیست؟
حال که با انواع کیست موی آشنا شدید بسیار مهم است که درمان کیست مویی را نیز بشناسید. همان‌طور که گفته شد برخی از کیست‌هایی که از آنها نام بردیم توسط فرد در خانه می‌توانند تخلیه شوند؛ اما در مورد برخی دیگر از کیست‌ها همچون کیست مویی مقعدی، درمان به این سادگی نیست و این عارضه حتماً باید با استفاده از جراحی یا لیزر درمان شود.
روش‌های درمان کیست مویی مقعدی به شکل زیر هستند:
جراحی کیست مو
جراحی کیست مویی یکی از روش‌هایی است که از قدیم برای درمان قطعی این بیماری از آن استفاده می‌شود. جراحی کیسه مویی به دو شکل زیر صورت می‌گیرد:
جراحی باز کیست مویی
جراحی باز کیست مویی تحت بیهوشی کامل و یا بی‌حسی از ناحیه کمر به پایین در بیمارستان انجام می‌شود. جراح در این روش بافت آسیب‌دیده را به شکل کامل به همراه نواحی اطراف آن از بدن خارج می‌کند. پس از خروج بافت آسیب‌دیده یک گودال در ناحیه ایجاد می‌شود؛ اما پزشک آن را بخیه نمی‌زند و داخل آن را با پانسمان پر می‌کند تا زخم از کف خود شروع به ترمیم کند. این روش درمانی نیاز به تعویض پانسمان به شکل هر روزه دارد و مراقبت‌های پس از درمان آن بسیار به روند بهبودی کمک می‌کند.
روش جراحی بسته کیست مویی
این روش همانند روش قبلی انجام می‌شود؛ اما در نهایت جراح زخم را بخیه می‌زند. این روش دردسرهای کمتری پس از جراحی دارد؛ اما احتمال بازگشت بیماری پس از انجام آن بیشتر است.
لیزردرمانی کیست مویی
یکی دیگر از روش‌های درمان قطعی کیست مویی روش لیزردرمانی است. این روش نیازی به بیهوشی و بستری شبانه ندارد و می‌تواند این بیماری را در زمانی کمتر از ۳۰ دقیقه درمان کند. در این روش درمانی، جراحی بدون درد و خونریزی انجام می‌شود و بیمار نیازی به گذراندن دوران نقاهت سخت روش جراحی سنتی را ندارد. پس از لیزردرمانی کیست مویی احتمال بازگشت بیماری بسیار پایین است به همین دلیل یکی از روش‌های بسیار مناسب برای درمان کیست مویی به شمار می‌رود.
اینکه کدام یک از روش‌های درمانی نام برده می‌تواند برای بیمار مناسب باشد به تشخیص پزشک باز می‌گردد.
روش‌های پیشگیری از انواع کیست مویی
برای اینکه افراد به کیست مویی دچار نشوند می‌توانند از روش‌های پیشگیری کیست مویی که به شرح زیر هستند استفاده کنند:
- خودداری از نشستن طولانی‌مدت در محیط کار و هنگام رانندگی
- دوش گرفتن روزانه و رعایت بهداشت
- از بین بردن موهای زائد
- خودداری از پوشیدن لباس‌های تنگ با الیاف مصنوعی
- داشتن یک رژیم غذایی مناسب
با استفاده از این روش‌ها می‌توان تا حد بسیار زیادی احتمال ابتلا به کیست مویی را کاهش داد.
کلام پایانی
کیست مویی یکی از عارضه‌هایی است که می‌تواند در قسمت‌های مختلف بدن به وجود بیاید. علت این عارضه بازگشت مو به زیر پوست و رشد مو در آن منطقه است. در ادامه رشد مو عفونت در این ناحیه می‌تواند به وجود آید و باعث درد و التهاب شود. بسیار مهم است افراد با مشاهده علائم کیست مویی در هر قسمت از بدن خود به پزشک مراجعه کنند تا با توجه به وضعیت کیست اقدام درمانی مناسب پیشنهاد شود.
منابع:
