آیا بواسیر ارثی است؟ در جواب باید گفت بله، ممکن است یک جزء ژنتیکی در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد. بااین‌وجود، عوامل دیگری بیش از وراثت وجود دارند که در ایجاد هموروئید مؤثرند و شناخت این عوامل برای افرادی که می‌خواهند از این بیماری پیشگیری کنند بسیار اهمیت دارد. با شناخت این عوامل می‌توان از ابتلا به بواسیر جلوگیری کرد، به‌خصوص اگر فردی در خانواده به بواسیر مبتلا بوده است. در مقاله امروز به اینکه آیا بواسیر ارثی است، خواهیم پرداخت تا نکات بیشتری را دررابطه با این موضوع بدانید.
چه چیزی باعث هموروئید می‌شود؟
همه انسان‌ها دارای دسته‌هایی از رگ‌ها در داخل و اطراف مقعد هستند. گاهی این رگ‌ها به دلایل مختلف متورم می‌شوند و از جای خود بیرون می‌زنند و در نتیجه آن بیماری بواسیر یا هموروئید رخ می‌دهد. هموروئید ملتهب می‌تواند علائم ناخوشایندی ایجاد کند و بسته به محل آن با علائمی نظیر خارش، درد، تحریک، خونریزی یا تخلیه مخاط همراه باشد.
التهاب هموروئید معمولاً به دلیل فشار به رکتوم به وجود می‌آید. اعمال فشار بر روی این قسمت از بدن می‌تواند باعث کشیدگی، تورم و برآمدگی سیاهرگ‌ها از دیواره رکتوم شود. این فشار می‌تواند به شکل‌های مختلفی ایجاد شود که در ادامه به این روش‌ها می‌پردازیم:
یبوست و اسهال
یکی از دلایل اعمال فشار بر روی ناحیه راست‌روده و مقعد یبوست است. این عارضه می‌تواند شما را مجبور کند هر بار به مدت طولانی روی توالت بنشینید و به مقعد خود فشار بیاورید. اسهال از دیگر دلایل شایع بواسیر است؛ زیرا می‌تواند به بافت رکتوم فشار وارد کند و باعث التهاب رگ‌ها شود.
حمل اجسام سنگین
بلندکردن اجسام سنگین نیز می‌تواند به راست‌روده شما فشار وارد کند. چه در حال برداشتن جعبه‌های سنگین برای کار یا ورزش با وزنه باشید، این فشار می‌تواند منجر به هموروئید شود.
حمل وزن اضافی مانند شرایطی که در بارداری تجربه می‌شود نیز یکی از دلایل دیگر ابتلا به هموروئید است که باعث افزایش این بیماری در زنان باردار می‌گردد.
افزایش سن
بالا رفتن سن نیز می‌تواند در کنار نقش ژنتیک احتمال ابتلا به بواسیر را افزایش دهد. با افزایش سن، ماهیچه‌ها و بافت‌های رکتوم که رگ‌ها را در جای خود نگه می‌دارند ممکن است مقداری از قدرت خود را از دست بدهند و احتمال ابتلا به هموروئید را بالا ببرند.
ژنتیک چگونه در ابتلا به بواسیر دخیل است؟
وقتی به فهرستی از علل هموروئید نگاه می‌کنید، اغلب وراثت در این فهرست دیده نمی‌شود. بااین‌وجود طبق نظر دکتر فوق تخصصص هموروئید، خطر هموروئید می‌تواند در یک خانواده بر اثر وراثت همواره وجود داشته باشد.
رگ‌های ناحیه مقعد بخشی طبیعی از آناتومی انسان هستند و تا زمانی که در جای مناسب خود بمانند و ملتهب نشوند، مشکلی ایجاد نمی‌کنند؛ اینکه آنها در جای خود باقی می‌مانند یا نه ارتباط زیادی با قدرت عضلات و غضروف این ناحیه دارد. یکپارچگی ماهیچه‌ها و غضروف‌ها می‌تواند تحت‌تأثیر ژنتیک باشد. در برخی خانواده‌ها، این ساختارها با گذشت زمان بیشتر در معرض خطر قرار میگیرند. اگر سابقه خانوادگی هموروئید دارید، ممکن است نشانه‌ای از وجود ژن‌های ضعیف‌تر عضلات «کولورکتال» و بافت هم‌بند در خانواده‌تان باشد و به‌مرور باعث ابتلا به هموروئید گردد.
برای پیشگیری از تأثیر ارث بر بواسیر چه باید کرد؟
حتی اگر هموروئید در خانواده شما وجود دارد، ممکن است بتوانید خطر ابتلا به آن را کاهش دهید. ازآنجایی‌که بسیاری از عناصر مختلف در این وضعیت نقش دارند، می‌توانید با کنترل عوامل دیگر نقش ارث در بواسیر را کاهش دهید. این عوامل و روش‌های کنترل آنها به شرح زیر هستند:
آوردن فشار کمتر هنگام عمل دفع به مقعد
توجه به وضعیت اجابت مزاج نقش مهمی در کاهش دادن نقش ارث بر بواسیر دارد. بسیاری از افراد عادت دارند که در مدت طولانی برای اجابت مزاج در توالت بنشینند که این کار فشار زیادی به ناحیه مقعد وارد می‌کند. برای دوری از این کار و برای کاهش فشار بر این ناحیه، به‌محض اینکه احساس کردید نیاز به اجابت مزاج دارید، به سرویس بهداشتی مراجعه کنید. وقتی آنجا هستید، به خودتان اجازه دهید فقط چند دقیقه بنشینید. اگر اتفاقی نیفتاد، خارج شوید و بعداً دوباره امتحان کنید.
تنظیم رژیم غذایی
تنظیم رژیم غذایی نیز می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. ابتلا به بواسیر ارتباط مستقیمی با یبوست دارد. برای جلوگیری از یبوست شما باید مطمئن شوید که به طور کامل هیدراته هستید و فیبر زیادی می‌خورید. درنظرداشتن این نکات و عمل به آنها می‌تواند دفع مدفوع را آسان‌تر کند و از ابتلا به یبوست و بواسیر جلوگیری نماید.
مصرف مکمل فیبر
اگر برای دریافت فیبر کافی از رژیم غذایی خود ناموفق هستید، یک مکمل فیبر مصرف کنید تا مطمئن شوید که به‌اندازه کافی از این ماده مغذی حیاتی در زندگی روزانه خود دریافت می‌کنید. این کار به‌تنهایی می‌تواند یبوست را درصورتی که ناشی از رژیم غذایی شما باشد درمان کند و خطر ابتلا به هموروئید را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد. مصرف مکمل فیبر در درمان بواسیر مؤثر است.
درمان بیماری‌های مزمن
اگر یبوست مزمن یا اسهال را تجربه می‌کنید، با یک پزشک حتماً موضوع را مطرح نمایید. پزشک شما ممکن است مکمل‌ها، داروها یا پیشنهادهایی برای سبک زندگی به شما بدهد که می‌توانند به رفع علائم شما کمک کنند و احتمال بواسیر را در شما کاهش دهند.
تحرک و ورزش
ورزش می‌تواند خطر هموروئید را کاهش دهد. با فعال ماندن، ممکن است بتوانید مقداری از سنگینی عضله و چربی‌ها را که به راست‌روده فشار می‌آورد، کاهش دهید. تناسب‌اندام همچنین به عملکرد روان روده شما کمک می‌کند.
توجه به نحوه بلند کردن اجسام
هنگامی که می‌خواهید وسایل سنگین را بلند کنید، به فرم بدن خود توجه داشته باشید. قبل از بلندشدن، ریه‌های خود را با هوا پر کنید، و سپس تصور کنید که هنگام تلاش، هوا را به سمت گلوی خود فشار می‌دهید. در این وضعیت حرف نزنید؛ چون در عوض فشار را به سمت پایین هدایت می‌کنید و به مقعد فشار وارد می‌شود.
کاهش زمان نشستن
از مدت زمانی که در حال نشستن هستید آگاه باشید. اگر در شغلی کار می‌کنید که نیاز به نشستن در تمام طول روز دارد، بهتر است حداقل یک‌بار در ساعت از جایتان بلند شوید و راه بروید تا خون در بدن جریان یابد. نشستن طولانی‌مدت می‌تواند فشار وارد شده بر ناحیه رکتوم را در طول روز افزایش دهد.
اقدامات دیگر برای افراد مشکوک به بواسیر ارثی
زمانی که می‌دانید هموروئید در خانواده شما وجود دارد، اولین کاری که همیشه باید انجام دهید این است که با پزشک خود مشورت کنید. شناسایی سایر عوامل زمینه‌ساز بواسیر و اصلاح آنها در صورت امکان، بسیار مهم است. با پزشک خود، می‌توانید یک برنامه پیشگیری تهیه کنید که می‌تواند به خنثی‌کردن هر گونه استعداد ژنتیکی به بواسیر کمک کند.
زندگی با سابقه خانوادگی بواسیر
تا اینجای مقاله متوجه پاسخ سؤال آیا بواسیر ارثی است؟ شده‌اید. بله وراثت می‌تواند در ابتلای فرد به هموروئید نقش داشته باشد، اما سابقه خانوادگی هموروئید لزوماً شما را درگیر این مشکل نمی‌کند. عوامل دیگری مانند سبک زندگی، وزن، سن و عادات روده ممکن است نقش مهم‌تری داشته باشند. با کنترل عوامل زمینه‌ساز بواسیر شما می‌توانید نقش ژنتیک را در بدن خود کاهش دهید و به این وسیله کمتر در معرض این بیماری باشید.
در صورت ابتلا به بواسیر چه باید بکنیم؟
اگر علائم بواسیر همچون خونریزی در هنگام دفع مدفوع، درد، بیرون‌زدگی‌های گوشتی، احساس دفع ناکامل مدفوع، سوزش و خارش مقعد را تجربه می‌کنید هرچه سریع‌تر به یک پزشک مراجعه نمایید. تشخیص بواسیر در مراحل اولیه می‌تواند به شما کمک کند تا با روش‌هایی همچون درمان‌های خانگی و دارویی به درمان این بیماری بپردازید. اگر بواسیر به مراحل شدید خود برسد شاید ناچار شوید روش‌هایی همچون جراحی و لیزر بواسیر را برای درمان انتخاب کنید.
کلام پایانی
در جواب این سؤال که آیا بواسیر ارثی است باید پاسخ داد که بله ژنتیک می‌تواند نقش مهمی در ابتلا به بواسیر داشته باشد. ژنتیک با اینکه عامل مهمی در ابتلا فرد به بواسیر است؛ اما عاملی قطعی نیست و افراد می‌توانند با کنترل علل دیگری که در ابتلا به بواسیر نقش دارند نقش مهمی در جلوگیری از ابتلا به این بیماری داشته باشند؛ بنابراین اگر فردی از اعضای خانواده شما به این بیماری مبتلا است حتماً با پزشک خود در این مورد مشورت کنید تا با کنترل دیگر عوامل زمینه‌ساز، از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرده باشید.
منابع :
