بسیاری از افراد که به بیماری فیشر یا شقاق مبتلا شده‌اند به دنبال روش‌های ساده‌تری به جز جراحی و لیزر برای مداوای بیماری خود هستند. یکی از این روش‌های ساده برای درمان بیماری شقاق استفاده از داروهایی همچون پماد GTN برای فیشر است. این پماد که آن را با نام پماد موضعی «نیتروگلیسیرین» نیز می‌شناسند نقش مهمی در درمان فیشر در برخی از مراحل این بیماری دارد. اینکه چه افرادی می‌توانند از این پماد استفاده کنند و تا چه اندازه برای آنها مفید است به موارد متعددی مرتبط است. در این مقاله به شکل کامل به پماد GTN برای فیشر خواهیم پرداخت.
شقاق یا فیشر چیست؟
بیماری شقاق یا فیشر یکی از بیماری‌های شایع نشیمنگاهی است که بر اثر آن یک شکاف یا پارگی بر روی دهانه مقعد به وجود می‌آید و درد بسیاری را متوجه بیمار می‌کند. بیماری شقاق در اثر عوامل زمینه‌ای همچون یبوست، اسهال، مقاربت مقعدی و مشکلات دیگر به وجود می‌آید و می‌تواند وضعیت ناخوشایندی را برای بیمار ایجاد کند.
بیماران مبتلا به شقاق با علائم مختلفی همچون درد در حین اجابت مزاج، خونریزی به رنگ قرمز روشن در هنگام دفع، وجود ضایعات پوستی در ناحیه مقعد و یا خارش و سوزش مقعدی مواجه هستند.
شقاق به دو نوع زیر تقسیم می‌شود:
- شقاق حاد: شقاق حاد وضعیتی از این بیماری است که برای اولین بار در بدن فرد به وجود می‌آید و با مراقبت‌های خانگی و دارودرمانی در طی ۶ تا ۸ هفته قابل بهبود است.
- شقاق مزمن: اگر شقاق حاد درمان نشود این بیماری وارد مرحله مزمن خود می‌گردد. در این وضعیت بیماری فرد تنها با استفاده از روش‌های درمانی همچون جراحی یا لیزر درمانی شقاق قابل مداوا است.
پماد GTN برای فیشر چیست؟
یکی از داروهای بسیار مفید که پیش از روش‌های درمان جدی شقاق همچون جراحی یا لیزر از آن استفاده می‌شود پماد GTN برای فیشر است. این دارو که آن را با نام پماد نیتروگلیسیرین موضعی نیز می‌شناسند از بهترین داروها برای درمان شقاق به شمار می‌رود.
پماد GTN برای فیشر نقش مهمی در افزایش گردش خون در ناحیه مقعد دارد که در نتیجه آن فشار وارد به مقعد کاهش پیدا می‌کند و روند درمان سرعت بالاتری می‌یابد.
پماد GTN یا «گلیسیرین تری نیترات» در صورتی که در کنار مراقبت‌هایی همچون یک رژیم مناسب، تحرک روزانه و مصرف آب کافی استفاده شود می‌تواند نقش مهمی در درمان بیماری شقاق ایفا کند.
به نقل از سایت nhs.uk:
If your symptoms do not improve within a week or 2, the GP may prescribe a medicine called glyceryl trinitrate (GTN), an ointment applied to the anal canal, usually twice a day. GTN works by expanding blood vessels in and around the anus, increasing the blood supply to the fissure and helping it heal faster
اگر علائم شما طی یک یا دو هفته بهبود نیافت، پزشک عمومی ممکن است دارویی به نام گلیسریل تری‌نیترات (GTN) برای شما تجویز کند. این دارو به صورت پماد به کانال مقعدی، معمولاً دو بار در روز، زده می‌شود. GTN با گشاد کردن رگ‌های خونی در اطراف مقعد، خون‌رسانی به شقاق را افزایش می‌دهد و به این ترتیب به بهبود سریع‌تر آن کمک می‌کند.
نحوه استفاده از پماد GTN چگونه است؟
نحوه استفاده از پماد GTN باید همواره طبق توصیه پزشک باشد. پزشکان پس از بررسی وضعیت بیماری فرد و با توجه به شدت شقاق می‌توانند دوز مناسبی از این دارو را تجویز کنند. به طور معمول استفاده از پماد نیتروگلیسیرین هر ۸ تا ۱۲ ساعت یک بار توصیه می‌شود. این دارو باید به شکل موضعی بر روی ناحیه شقاق استفاده شود و بهترین زمان استفاده از آن پس از اجابت مزاج است.
نکته قابل توجه برای بیماران این است که نباید تا ۲۴ ساعت پس از مصرف پماد GTN از داروهای اختلال نعوظ استفاده کنند.
عوارض استفاده از پماد GTN برای درمان فیشر
بسیاری از داروها پس از استفاده دارای عوارضی هستند؛ اگرچه این عوارض در بسیاری از افراد دیده نمی‌شود. پماد GTN برای درمان فیشر پس از استفاده ممکن است عوارضی همچون سرگیجه، سردرد و کاهش فشارخون را در پی داشته باشد که باید بیماران پیش از استفاده از این پماد آنها را در نظر بگیرند.
آیا دارودرمانی می‌تواند به درمان فیشر کمک کند؟
در جواب این سؤال باید گفت دارودرمانی برای مداوای شقاق به وضعیت این بیماری باز می‌گردد. در واقع جواب این سؤال پس از معاینه شقاق بیمار توسط پزشک می‌تواند مشخص شود. بسیاری مواقع بیماری شقاق فرد در مرحله‌ای است که با درمان‌های ساده همچون دارودرمانی قابل بهبود است؛ اما در بسیاری موارد بیمار برای یک درمان کامل به روش‌های جدی‌تری همچون جراحی یا لیزردرمانی شقاق نیاز دارد؛ بنابراین بیماران باید از خوددرمانی خودداری کنند و تنها با نظر پزشک از داروها برای درمان شقاق کمک بگیرند.
از جمله داروهایی که به شکل موضعی می‌توانند برای درمان شقاق مؤثر باشند موارد زیر اشاره هستند:
- پمادهای نیتروگلیسیرین
- پمادهای حاوی لیدوکائین
- پمادهای کورتیکواستروئیدی
در کنار دارودرمانی چه مراقبت‌هایی می‌تواند به درمان شقاق کمک کند؟
در کنار استفاده از پماد GTN برای فیشر همواره توصیه می‌شود افراد مراقبت‌های خانگی را با تغییرات در سبک زندگی حتماً در نظر داشته باشند. از جمله این مراقبت‌های خانگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
حمام نشیمن (سیتز بث)
نشستن در یک تشت یا وان آب گرم به مدت 10-15 دقیقه، چند بار در روز، می‌تواند به کاهش درد و اسپاسم عضلات مقعد کمک کند.
افزایش مصرف فیبر
مصرف غذاهای غنی از فیبر مانند میوه‌ها، سبزی‌ها، حبوبات و غلات کامل به بهبود حرکات روده و جلوگیری از یبوست کمک می‌کند. مصرف مکمل‌های فیبر نیز می‌تواند مفید باشد.
نوشیدن آب کافی
مصرف حداقل 8 لیوان آب در روز می‌تواند به نرم شدن مدفوع و جلوگیری از یبوست کمک کند.
اجتناب از زور زدن در هنگام دفع
زور زدن می‌تواند فشار بیشتری روی ناحیه شقاق وارد کند و به همین دلیل باید از این کار خودداری کرد.
استفاده از ملین‌ها
در صورت ابتلا به یبوست استفاده از ملین‌های تجویزی می‌تواند کمک کند تا مدفوع نرم‌تر شده و فشار روی ناحیه مقعدی کاهش یابد.
حفظ بهداشت ناحیه مقعد
بعد از هر بار دفع، ناحیه مقعد باید با آب گرم شسته و به آرامی خشک شود. از دستمال‌های نرم و بدون عطر می‌توان برای این کار استفاده کرد.
پرهیز از مصرف مواد تحریک‌کننده
از مصرف غذاهای تند، کافئین و الکل که می‌توانند باعث تحریک دستگاه گوارش شوند باید خودداری کرد.
استفاده از بالش‌های مخصوص نشستن
استفاده از بالش‌های حلقه‌ای شکل یا بالش‌های نرم می‌تواند فشار روی ناحیه مقعد را کاهش دهد و نشستن را راحت‌تر کند.
این مراقبت‌ها می‌توانند در کنار استفاده از پمادهای مخصوص شقاق نقش مهمی در درمان این بیماری‌ها ایفا کند.
کلام پایانی
برای درمان بیماری شقاق روش‌های مختلفی وجود دارد. استفاده از پماد GTN برای فیشر یکی از روش‌های مرسوم است که می‌تواند نقش مهمی در درمان این بیماری داشته باشد. این پماد که آن را با نام «پماد نیتروگلیسیرین» نیز می‌شناسند نقش مهمی در کاهش فشار به اسفنکتر مقعدی و بهبود جریان خون در این ناحیه دارد و می‌تواند به بهبود این بیماری کمک کند. این پماد به شکل موضعی استفاده می‌شود و باید حتماً با تجویز پزشک آن را مصرف کرد.
منبع:
