یکی از بیماری‌های شایع مقعد، شقاق مقعدی است که در آن یک پارگی کوچک در بافت ظریف پوشاننده کانال مقعد ظاهر می‌شود. یبوست شایع ترین علت این بیماری است. بیمار در حین و بلافاصله پس از اجابت مزاج سخت و خشک احساس درد و خونریزی شدید می‌کند. درمان‌های دارویی مختلفی برای این بیماری در دسترس است که در مراحل اولیه قابل کنترل است. جراحی برای درمان شقاق مزمن انجام می‌شود. با این حال، با درک راه‌های پیشگیری از شقاق مقعدی می‌توان از این بیماری را کنترل کرد.
شقاق مقعدی چیست؟
شقاق مقعد یک بریدگی یا پارگی کوچک در پوشش مقعد است. این بریدگی می‌تواند باعث درد شدید شود و حتی ممکن است هنگام دفع مدفوع فرد کمی خونریزی کند. رگه‌های خون روی مدفوع یا روی بافت‌هایی که برای پاک کردن محل استفاده می‌شوند قابل مشاهده است. در اغلب موارد، پارگی مخاط مقعد به دلیل مدفوع سفت و بزرگ در افراد یبوست ایجاد می‌شود. بریدگی‌ها به طور خودکار طی شش تا هشت هفته خود به خود بهبود می‌یابند. اگر این اتفاق نیفتد، به عنوان یک بیماری مزمن نامیده می‌شود و شما باید حتماً به یک متخصص اورولوژی یا متخصص گوارش در نزدیکی خود مراجعه کنید.
علت شقاق مقعدی
شقاق مقعدی چیزی نیست جز پارگی در پوشش پوست اطراف مقعد که با پیلز یا فیستول متفاوت است. شقاق تهدیدی برای زندگی محسوب نمی‌شود و قابل درمان است. در بین بزرگسالان و کودکان خردسال (سنین صفر تا پنج سال) کاملاً شایع است. در بزرگسالان، این عارضه با رعایت دستورالعمل‌ها و توصیه‌های اولیه به راحتی قابل پیشگیری است. به غیر از یبوست شدید، شرایط زیر می‌تواند منجر به شقاق مقعدی شود:
- فشار شدید در هنگام زایمان
- IBD (بیماری التهابی روده مانند بیماری کرون)
- کاهش جریان خون به مقعد و رکتوم (ناحیه آنورکتال)
- برای سفت شدن عضلات اسفنکتر
- سرطان مقعد
عفونت‌های مقاربتی مانند HIV، تبخال و سیفلیس نیز می‌توانند باعث ایجاد شقاق مقعدی شوند.
6 راه کاربردی برای پیشگیری از شقاق مقعدی
ممکن است برخی از شما درمان شقاق مقعدی را پشت سر گذاشته باشید و بنابراین مطمئناً می‌خواهید از بروز مجدد این مشکل جلوگیری کنید. شقاق مقعدی در برخی از افرادی که یبوست دارند، شدیدتر است. در ادامه به چند راه ساده برای پیشگیری از این عارضه به شما ارائه می‌دهیم:
مصرف زیاد فیبر
بیمارانی که دچار یبوست، دفع مدفوع خشک، سفت و بزرگ می‌شوند، در معرض خطر بالایی برای ایجاد شقاق در کانال مقعد هستند. افزودن فیبر از میوه‌ها و سبزیجات مختلف در رژیم غذایی می‌تواند از یبوست جلوگیری کند. مصرف روزانه 20 تا 35 گرم فیبر توصیه می‌شود. غذاهای غنی از فیبر عبارتند از:
- مرکبات
- آلو
- نخود
- لوبیا
- آجیل
- دانه ها
- سبوس گندم
- سبوس جو دوسر
- غلات کامل شامل ذرت بو داده
- برنج قهوه ای
- بلغور جو دوسر
- پاستا غلات کامل
- نان و غلات
بیماران همچنین می‌توانند مکمل‌های فیبر را طبق توصیه پزشک و در صورتی که فیبر کافی از رژیم غذایی دریافت نمی‌کنند، مصرف نمایند. چه مکمل‌های فیبر مصرف کنید یا غذاهای غنی از فیبر، مطمئن شوید که به تدریج مقدار آن را افزایش دهید، مگر اینکه متوجه حرکات مکرر روده شوید.
مصرف زیاد آب
هیدراته نگه داشتن بدن بهترین راه برای جلوگیری از یبوست است. مقدار زیادی مایعات به ویژه آب بنوشید، زیرا آب و دیگر مایعات مدفوع را نرم کرده و راحت‌تر از طریق کانال مقعدی عبور می‌دهند. در هوای گرم و زمانی که احساس فعالیت بدنی می‌کنید، حتماً مایعات بنوشید. استفاده بیش از حد از برخی از مایعات می‌تواند باعث کم آبی بدن مانند الکل و نوشیدنی‌های کافئین‌دار شود. سعی کنید از این نوع مایعات اجتناب کنید.
ورزش منظم
عدم انجام هر گونه فعالیت بدنی یکی از شایع‌ترین علل یبوست است. ورزش بهترین راه برای حفظ سلامتی است و از انواع بیماری‌ها پیشگیری می‌کند. حتماً روزانه حدود 30 دقیقه ورزش کنید سپس این زمان را به 150 دقیقه هر هفته افزایش دهید. به سیستم گوارش کمک می‌کند تا حرکت کند و به بهترین شکل کار کند. علاوه بر این، هنگامی که فرد هر نوع فعالیت بدنی یا ورزش انجام می‌دهد، میل به نوشیدن مایعات را افزایش می‌دهد و از این وضعیت جلوگیری می‌کند.
انجام به موقع اجابت مزاج
ممکن است هر زمان که بدن به ما می‌گوید اجابت مزاج را می‌دهد، معمولاً مدتی آن را به تعویق میندازیم و این همان نقطه‌ای است که اشتباه کردیم. هر چه مدفوع را طولانی‌تر نگه داریم، سفت‌تر و خشک‌تر می‌شود و دفع آن را سخت‌تر می‌کند. مطمئن شوید که هیچ گاه تمایل به دفع مدفوع را نادیده نگیرید و مدفوع را در زمان مناسب دفع کنید. نکات زیر می‌تواند یبوست و فشار بر کانال مقعد را کاهش دهد و خطر ایجاد شقاق مقعدی دردناک را کم کند:
- در حین استفاده از حمام، در حین دفع راحت مدفوع به خود زمان کافی بدهید، اما زیاد روی توالت ننشینید.
- در هنگام دفع مدفوع از فشار وارد کنید.
- ناحیه مقعد را خشک نگه دارید.
- به آرامی با استفاده از دستمال توالت نرم، بدون بو و بدون رنگ یا دستمال مرطوب بعد از هر بار اجابت مزاج تمیز کنید.
مصرف ملین‌ها
اگر مصرف فیبر و مکمل‌های فیبر یبوست را درمان نمی‌کنند، ملین‌ها ممکن است کمک کنند. انواع مختلف ملین‌ها به روش‌های مختلفی عمل می‌کنند. از پزشک خود بپرسید که کدام نوع ملین برای شما مناسب است و محدوده زمانی مصرف آن چیست. ملین‌های حجیم ساز بی‌خطرترین شکل ملین‌ها هستند. آنها مدفوع را با اجازه دادن به آنها برای جذب و نگه داشتن مایع افزایش می‌دهند. علاوه بر این، ملین‌ها انقباضات روده بزرگ را تشویق می‌کنند تا مدفوع به راحتی بتواند در امتداد روده حرکت کند.
کلام آخر
شقاق مقعدی زمانی است که پوست اطراف مقعد پاره یا ترک می‌خورد و درد زیادی ایجاد می‌کند. مدیریت این وضعیت می‌تواند بسیار دشوار باشد و اگر به درستی مدیریت نشود، اغلب عود می‌کند. برای جلوگیری از بروز مجدد شقاق مقعدی، باید راه های پیشگیری را به خود بدانید. مصرف غذاهای پرفیبر، نوشیدن آب زیاد، ورزش منظم و اجابت مزاج در زمان مناسب، بهترین راه های جلوگیری از شقاق مقعدی هستند. برای پیشگیری از یبوست مزمن سعی کنید راهکارهایی که در این مطلب مورد بررسی قرار گرفتند را انجام دهید.
منبع:
