بیماری فیستول مقعدی به عنوان یکی از بیماری‌های شایع نشیمنگاهی شناخته می‌شود. این بیماری باعث اتصال غیرطبیعی روده بزرگ به پوست اطراف دهانه مقعد می‌گردد و با علائم خود می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری تصور می‌کنند که بیماری فیستول مقعدی غیر قابل درمان است و این مسئله باعث نگرانی و مشکلات بسیاری برای آنها می‌شود. باور غیر قابل درمان بودن فیستول کاملاً اشتباه است و بیماری فیستول مقعدی می‌تواند به شکل کامل درمان شود. در این مقاله به شکل کامل به این بیماری و روش‌های درمان آن خواهیم پرداخت.
آیا فیستول مقعدی درمان دارد؟
در جواب این سؤال باید گفت بله، بیماری فیستول مقعدی یک بیماری قابل درمان است. فیستول مقعدی از طریق یک کانال باعث اتصال غیرطبیعی پوشش داخلی کانال مقعدی و پوست اطراف دهانه مقعد می‌شود. این بیماری در واقع یک مسیر یا تونل عفونی است که دو دهانه دارد که یکی از آنها در پوست و دیگری در روده بزرگ قرار گرفته است. یکی از علائم شایع این بیماری خروج ترشحات روده و حتی مدفوع از دهانه فیستول است و همین مسئله می‌تواند مشکلات بسیاری را برای بیمار به وجود آورد.
بیماری فیستول مقعدی یک بیماری قابل درمان است و این درمان تنها از طریق جراحی یا لیزردرمانی فیستول امکان‌پذیر است. بسیاری از افراد با تصور اینکه بیماری فیستول به شکل خودبه‌خود درمان می‌شود و یا می‌توان با روش‌های درمان خانگی و یا دارویی این بیماری را مداوا کرد از مراجعه به پزشک خودداری می‌کنند و به این ترتیب باعث پیشرفت بیماری و سخت‌تر شدن روند درمان می‌شوند.
بسیار مهم است افراد با مشاهده علائم رایج فیستول مقعدی مانند تحریک پوست اطراف مقعد، درد مداوم و خروج ترشحات بد بو از نزدیکی مقعد هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند تا درمان بیماری آنها آغاز گردد.
به نقل از سایت my.clevelandclinic.org:
Most anal fistulas will require surgery to fix. Spontaneous healing is usually followed by recurring infections and abscesses that reopen the fistula. However, if your fistula is caused by inflammatory bowel disease and isn't infected, it'll occasionally heal with medical treatment
بیشتر فیستول‌های مقعدی برای بهبودی نیاز به جراحی دارند. اگر فیستول به طور خودبه‌خودی بهبود پیدا کند، معمولاً عفونت‌ها و آبسه‌های مکرر ایجاد می‌شوند که فیستول را بدتر می‌کنند. با این حال، اگر فیستول شما بر اثر بیماری‌های التهابی روده ایجاد شده باشد و عفونت نداشته باشد، گاهی اوقات با درمان دارویی بهبود می‌یابد.
روش‌های درمانی فیستول مقعدی
آشنایی با انواع روش‌های درمانی فیستول مقعدی بسیار اهمیت دارد تا افراد بتوانند با مشاوره با پزشک بهترین روش درمانی را برای مداوای بیماری خود انتخاب کنند. از جمله روش‌های درمان این بیماری موارد زیر هستند:
فیستولوتومی
یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان فیستول مقعدی این روش است. در روش فیستولومی جراح در تمام مجرای بیماری یک برش می‌زند تا عارضه از داخل به بیرون شروع به ترمیم خود کند. این زخم پس از گذشت زمان به یک شیار تبدیل می‌شود و درمان می‌گردد.
قرار دادن سِتون (Seton placement)
در این روش با یک نخ مخصوص یا لوله تخلیه مجرای فیستول را برای مدتی در حدود ۶ الی ۱۲ هفته پر می‌کنند. این کار باعث می‌شود عفونت داخل این مجرا تخلیه شود و به مرور فیستول بهبود یابد.
جراحی فیستول با تکنیک فلپ ادوانسمنت یا پیشرفته
در این روش جراح پوشش روده تحتانی (داخل مقعد) را به عنوان فلپ بالا می‌برد و از آن برای پوشاندن دهانه فیستول استفاده می‌کند. این روش مناسب بیمارانی است که با روش‌های دیگر ممکن است در معرض بی‌اختیاری مدفوع قرار گیرند.
پلاگین بیولوژیکی
در این روش درمان فیستول مقعدی از یک پلاگ مخروطی شکل برای مسدود کردن سوراخ فیستول استفاده می‌شود. این پلاگ تا حدی دهانه فیستول را می‌بندد؛ اما همچنان اجازه می‌دهد که چرک داخل فیستول تخلیه شود. در نهایت بافت جدید در اطراف و داخل پلاگ رشد می‌کند و فیستول بسته می‌شود.
جراحی فیستول مقعدی با کوتر
این روش مناسب کسانی است که لیزر برای آنها کاربردی نیست. در این روش پزشک با استفاده از تیغ مسیر فیستول را می‌شکافد تا چرک کاملاً تخلیه شود. همچنین پس از جراحی، یک درن داخل مجرای فیستول گذاشته می‌شود تا درناژ ادامه پیدا کند. در صورتی که در این روش خونریزی فرد بیش از حد باشد از الکترو کوتر برای سوزاندن سر عروق و جلوگیری از خونریزی استفاده می‌شود.
استفاده از چسب فیبرین
چسب فیبرین حاوی مواد مخصوصی است که پزشک متخصص آنها را به داخل کانال فیستول تزریق می‌کند. این چسب باعث می‌شود فیستول مهروموم شده و به مرور بیماری بهبود پیدا کند.
عمل فیستول به روش LIFT
LIFT مخفف عبارت «بسته شدن مجرای فیستول بین اسفنکتریک» است. این عبارت به این معناست که در این روش بخشی از فیستول که از بین دو عضله اسفنکتر عبور می‌کند با بخیه بسته می‌شود. پس از آن جراح ممکن است کل مجرای فیستول را از این فضا خارج کند یا بافت عفونی داخل فیستول را بتراشد. برای انجام این روش جراح ابتدا نخ ستون در داخل فیستول قرار می‌دهد تا فیستول به‌مرورزمان کمی پهن شود و بعد از چند هفته جراح اقدام به برداشتن بافت آلوده و بستن دهانه فیستول داخلی می‌کند.
روش VAAFT
در این روش یک دوربین بسیار کوچک از مسیر فیستول عبور می‌کند. این دوربین کمک می‌کند تا مسیر بیماری به خوبی دیده شود و همچنین مواد عفونی داخل فیستول پاک‌سازی گردد. سپس جراح از کوتر جهت تمیز کردن و بستن فیستول استفاده می‌کند. این روش ممکن است در آینده نیاز به تکرار داشته باشد؛ اما خطر آسیب به عضله اسفنکتر در آن کمتر است.
لیزردرمانی فیستول
یکی از روش‌هایی که امروزه برای درمان فیستول مقعدی بسیار توصیه می‌شود و می‌تواند این بیماری را به بهترین شکل خود درمان کند روش لیزردرمانی فیستول است. در این روش از دستگاه لیزر CO2 استفاده می‌شود. این روش نیازی به بیهوشی و بستری شبانه ندارد و در کمتر از ۳۰ دقیقه می‌تواند به درمان بیماری فیستول کمک کند. در این روش پس از ترمیم فیستول جراح می‌تواند به راحتی با لیزر انتهای عصب را ترمیم کند و به همین دلیل بیمار احساس درد را پس از جراحی نداشته باشد. همچنین خونریزی در این روش به حداقل می‌رسد و این مسئله باعث می‌شود لیزر روشی بدون درد و خونریزی نامیده شود.
در چه صورتی فیستول مقعدی غیرقابل درمان می‌شود؟
بیماری فیستول یک بیماری قابل درمان است و حتی فیستول‌های بسیار پیچیده با درصد موفقیت بالایی درمان می‌شوند؛ هرچند ممکن است به بیش از یک عمل جراحی نیاز داشته باشند. عدم درمان به موقع این بیماری اما می‌تواند عوارضی را در پی داشته باشد که باعث مشکلات جدی در بدن می‌شوند. از جمله این عوارض می‌توان به نارسایی قلبی، لخته شدن خون، پادرد به دلیل کمبود جریان خون و یا خونریزی داخلی اشاره کرد.
چه موقع به پزشک متخصص مراجعه کنیم؟
از آنجایی که عدم درمان فیستول می‌تواند عوارض بسیاری داشته باشد و از طرفی باعث شود که با پیچیده‌تر شدن فیستول درمان این بیماری با چالش‌های بیشتری مواجه گردد به افراد توصیه می‌شود پس از مشاهده علائم غیرطبیعی در ناحیه مقعد هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص فیستول مراجعه کنند. پزشک می‌تواند با بررسی ناحیه مقعد این بیماری را به راحتی تشخیص دهد و روش درمانی مناسب را برای درمان ارائه کند.
کلام پایانی
بسیاری از بیماران مبتلا به فیستول با تصور اینکه این بیماری غیر قابل درمان است دچار نگرانی می‌شوند. باید در نظر داشت که بیماری فیستول یک بیماری قابل درمان است و با روش‌هایی همچون جراحی و لیزردرمانی مداوا می‌گردد. اینکه کدام روش مناسب درمان بیماری است به نوع فیستول و پیچیدگی آن بستگی دارد که توسط پزشک باید بررسی شود. بسیار مهم است افراد پس از مشاهده علائم فیستول هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند تا درمان بیماری آنها در سریع‌ترین زمان ممکن صورت گیرد.
منبع:
