عمل جراحی بواسیر یا هموروئید یکی از روش‌های درمان بیماری بواسیر است که نقش مهمی در بهبود این بیماری ایفا می‌کند. جراحی بواسیر به شکل‌های مختلفی انجام می‌شود و بسته به شدت علائم و عوارض آزاردهنده بیماری، نوع جراحی تعیین می‌گردد. بسیاری مواقع هموروئید در مراحل اولیه با درمان‌های خانگی و ساده قابل برطرف شدن است و تنها در صورت شدت یافتن بیماری، نیاز به جراحی بواسیر یا لیزردرمانی هموروئید دارد. زمانی که بیماری به این مرحله می‌رسد فرد در امور روزمره خود دچار مشکل می‌شود و به همین دلیل بیماری باید به شکل ریشه‌ای برطرف شود. در مقاله امروز به عمل جراحی بواسیر یا هموروئید به شکل کامل خواهیم پرداخت.
بیماری هموروئید چیست؟
بیماری هموروئید یا بواسیر به وضعیتی گفته می‌شود که رگ‌های داخل راست‌روده در ناحیه نزدیک مقعد یا در ناحیه مقعد در خارج از راست‌روده، دچار تورم و التهاب می‌شوند. به طور معمول بیماری هموروئید پس از ظهور ناگهانی، بدون هیچ اقدام درمانی در عرض دو هفته بهبود می‌یابد. یک رژیم غذایی پر فیبر و مصرف مایعات و یا ملین‌ها می‌تواند نقش مهمی در درمان و بهبود بواسیر در مراحل اولیه داشته باشند. در موارد شدید که حدود 10 درصد را شامل می‌شود بیمار نیاز به درمان‌های جدی‌تری دارد. هموروئید به دو شکل داخلی و خارجی می‌تواند بیمار را درگیر کند و هموروئید داخلی خود به چهار درجه تقسیم می‌شود.
درجات هموروئید داخلی
- درجه اول: رگ‌های داخل مقعد متورم شده‌اند؛ اما از داخل مقعد خارج نمی‌شوند.
- درجه دوم: رگ‌های متورم شده در هنگام اجابت مزاج از مقعد خارج می‌شوند؛ اما به شکل خودبه‌خود به داخل مقعد باز می‌گردند.
- درجه سوم: عروق متورم حین دفع از مقعد خارج می‌شوند؛ اما با فشار دست دوباره به‌جای خود باز می‌گردد.
- درجه ۴: رگ‌های وریدی به شکل کامل پرولاپس شده‌اند و از مقعد بیرون می‌زنند و به داخل آن باز نمی‌گردد. در این وضعیت تنها راه درمان، جراحی یا لیزر بواسیر است.
روش‌های درمان هموروئید
روش‌های درمان هموروئید به دودسته سرپایی و کم تهاجمی، و روش‌های جراحی تقسیم می‌شود. در روش‌های سرپایی بیمار نیازی به بیهوشی ندارد و می‌تواند پس از انجام درمان به خانه بازگردد، لیزردرمانی هموروئید در این دسته قرار می‌گیرد. دسته دوم درمان‌ها، عمل جراحی بواسیر یا هموروئید است که نیازمند بستری شدن و بیهوش کردن بیمار هستند.
عمل جراحی بواسیر یا هموروئید چگونه انجام می‌شود؟
به‌صورت کلی عمل جراحی بواسیر یا هموروئید را «هموروئیدکتومی» می‌نامند که یک روش مؤثر برای برداشتن بواسیر داخلی یا خارجی از نوع حاد محسوب می‌شود. عمل جراحی بواسیر یک درمان قطعی و دائمی برای هموروئید است و از آن برای درمان هموروئید داخلی درجه 3 و ۴ یا دچار پرولاپس استفاده می‌کنند.
انواع هموروئیدکتومی به شرح زیر است:
- عمل هموروئید (هموروئیدکتومی) بسته
- عمل بواسیر (هموروئیدکتومی) باز
- رابربند
- عمل بواسیر با استاپلر
- اسفنکتروتومی داخلی - جانبی
در ادامه هر کدام از این موارد را به شکل جزئی‌تری شرح خواهیم داد.
نحوه عمل جراحی بواسیر یا هموروئید
شاید برای بسیاری از افراد سؤال باشد که انواع روش‌های هموروئیدکتومی که از آنها نام‌برده شد به چه شکل انجام می‌شود. در ادامه به شکل جزئی‌تری این روش‌ها را شرح می‌دهیم:
هموروئیدکتومی بسته
این روش یکی از رایج‌ترین روش‌های جراحی هموروئید داخلی است. در هموروئیدکتومی بسته با استفاده از یک وسیله تیز مانند تیغ جراحی، قیچی جراحی و یا حتی لیزر عروق دچار تورم و آسیب برداشته می‌شوند و سپس محل زخم به شکل کامل با بخیه قابل‌جذب بسته می‌شود. در 9۵ درصد موارد عمل جراحی بواسیر بسته، موفقیت‌آمیز است و بیمار می‌تواند در همان روز پس از جراحی از بیمارستان مرخص شود.
هموروئیدکتومی باز
عمل جراحی بواسیر باز، با تکنیک و ابزارهای روش قبلی انجام می‌گیرد و تنها تفاوت آن در نوع بخیه زدن و بستن محل برش است. اگر محل و شدت هموروئید به‌گونه‌ای باشد که باعث ایجاد مشکل در فرایند بسته شدن و بهبود زخم کند و یا پزشک تشخیص دهد احتمال عفونت بعد از جراحی بالا است از این روش جراحی استفاده می‌شود. قابل‌توجه است که گاهی جراحان از هر دو روش باز و بسته برای درمان استفاده می‌کنند. پس از انجام این جراحی بیمار نیازی به ماندن در بیمارستان ندارد.
عمل بواسیر با استاپلر
برای بیمارانی که مبتلا به هموروئید درجه 3 و ۴ هستند و روش‌های قبلی کمکی به درمان آنها نکرده از این روش که آن را «هموروئیدکتومی منگنه‌ای» نیز می‌نامند استفاده می‌کنند. در این روش از یک دستگاه منگنه برای برداشتن هموروئید و قطع جریان خون به توده بواسیری استفاده می‌شود. زمانی که جریان خون قطع شود توده به‌مرور خشک شده و از بین می‌رود.
استاپلر همچنین کمک می‌کند تا به بافت آسیب‌دیده خون‌رسانی صورت نگیرد. آن‌طور که مطالعات نشان می‌دهند درد جراحی پس از استاپلر کمتر از عمل هموروئید است و دوره نقاهت آن نیز کوتاه‌تر می‌باشد. باید در نظر داشت احتمال بازگشت بیماری پس از انجام روش استاپلر به نسبت روش‌های قبلی بیشتر است.
رابربند
یکی دیگر از روش‌های عمل جراحی بواسیر برای دکتر بواسیر استفاده از رابربند است. در این روش یک رابربند را که نوعی کش لاستیکی است دور پایه و بیس هموروئید در رکتوم قرار می‌دهند. این کش لاستیکی از خون‌رسانی به عروق ناحیه آسیب‌دیده جلوگیری می‌کند و پس از چند روز باعث ازبین‌رفتن هموروئید می‌شود.
اسفنکتروتومی داخلی - جانبی
اسفنکتروتومی داخلی - جانبی را باز کردن اسفنکتر داخلی مقعد نیز می‌نامند که برخی مواقع در حین هموروئیدکتومی انجام می‌گیرد. این روش مناسب افرادی است که اسفنکتر آنها در حالت استراحت دچار فشار انقباضی بالایی است. برخی از متخصصین اعتقاد دارند این روش می‌تواند پس از عمل جراحی هموروئید، درد را کاهش دهد هرچند همیشه انجام این روش لازم نیست.
روش هموروئیدکتومی مناسب کدام از انواع بواسیر است؟
به طور معمول عمل جراحی بواسیر برای موارد زیر کاربرد دارد:
- بواسیر خارجی
- بواسیر داخلی درجه 3 و ۴
- ترکیب بواسیر داخلی و خارجی
- نتیجه نگرفتن از روش‌های کم تهاجمی
شایع‌ترین عوارض پس از عمل جراحی بواسیر
هر کدام از روش‌های عمل جراحی بواسیر یا هموروئید دارای عوارضی هستند؛ اما از جمله عوارض بعد از عمل هموروئید که به شکل کلی در اکثر آنها دیده می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خونریزی
- امکان آسیب به اسفنکتر مقعدی در حین جراحی
- واکنش نشان دادن بیمار به داروی بیهوشی
- عفونت ادراری
- بی اختیاری در دفع و گاز روده به دلیل آسیب به اسفکتر مقعدی
مراقبت‌های لازم پس از عمل جراحی بواسیر یا هموروئید
مراقبت پس از عمل بواسیر بسیار اهمیت دارد تا از عود مجدد این بیماری جلوگیری شود. بسیار مهم است که پس از جراحی هموروئید بیمار به موارد زیر توجه داشته باشد تا روند درمان به بهترین شکل خود طی شود:
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده از سمت پزشک برای جلوگیری از عفونت
- استفاده از مسکن‌ها برای کاهش درد
- مصرف بیشتر آب و مایعات
- یک رژیم غذایی پر فیبر برای جلوگیری از یبوست
- استفاده از کمپرس سرد برای تسکین درد و زخم
- نشستن روزانه سه بار در تشت آب گرم یا ولرم
کلام پایانی
بسیاری از بیماران مبتلا به بواسیر در مراحل شدید نیاز به عمل جراحی بواسیر یا هموروئید دارند تا این بیماری به شکل کامل بهبود پیدا کند. عمل جراحی بواسیر یا هموروئید که هموروئیدکتومی نامیده می‌شود به شکل‌های مختلفی با تشخیص پزشک انجام می‌گیرد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. به دلیل اینکه این روش‌ها تهاجمی محسوب می‌شوند امروزه پزشکان و بیماران ترجیح می‌دهند روش‌های جایگزینی همچون لیزردرمانی بواسیر را جایگزین عمل جراحی بواسیر کنند تا سریع‌تر به نتیجه مطلوب برسند.
منابع :
