بیماری شقاق مقعدی یک بیماری نشیمنگاهی است که بر اثر آن یک شکاف یا پارگی بر روی پوست دهانه مقعد به وجود می‌آید. عوامل مختلفی می‌توانند بر روی بیماری شقاق تأثیر بگذارند و باعث ایجاد شقاق، تشدید بیماری و حتی عدم بهبودی شقاق شوند. یکی از این عوامل مصرف مواد مخدر است که می‌تواند بر روی شقاق تأثیرات نامطلوبی بگذارد. در این مقاله به شکل کامل به تأثیر مواد مخدر بر روی شقاق خواهیم پرداخت.
شقاق مقعدی چیست؟
بیماری شقاق مقعدی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ناحیه نشیمنگاه به شمار می‌رود. بر اثر این بیماری یک شکاف یا پارگی در پوست اطراف دهانه مقعد به وجود می‌آید که درد بسیار زیادی دارد و می‌تواند باعث خونریزی در هنگام اجابت مزاج شود. شقاق مقعدی به دو نوع زیر تقسیم می‌شود:
- شقاق حاد: شقاق حاد به نوعی از شقاق گفته می‌شود که بیماری برای اولین بار در بدن فرد به وجود می‌آید. در این وضعیت شقاق یک پارگی سطحی در پوست اطراف دهانه مقعد است و به طور معمول بین ۶ تا ۸ هفته با مراقبت‌های خانگی بهبود پیدا می‌کند و نیاز به درمان‌های تهاجمی ندارد.
- شقاق مزمن: شقاق مزمن که نوع دوم بیماری فیشر است، به طور معمول به دلیل عدم درمان شقاق حاد ایجاد می‌شود. در این وضعیت شکاف شقاق عمیق‌تر می‌شود و برای درمان آن نیاز به روش‌های جدی‌تر و تهاجمی‌تری همچون جراحی یا لیزردرمانی شقاق است.
هر دو نوع شقاق نیازمند درمان هستند تا این بیماری‌ها در مراحل ابتدایی خود درمان شود و بیماران جهت مداوا مشکلات بیشتری را تجربه نکنند.
تأثیر مواد مخدر بر روی شقاق چگونه است؟
همان‌طور که گفته شد عواملی همچون مصرف مواد مخدر می‌توانند بر روی بیماری شقاق تأثیر بگذارند.
تأثیر مواد مخدر بر روی شقاق یک تأثیر مستقیم است و می‌تواند باعث تشدید این بیماری یا تأخیر در روند درمان آن شود. مصرف مواد مخدر با ایجاد مشکلات زیر می‌تواند بر روی شقاق اثر بگذارد:
ایجاد یبوست
بسیاری از انواع مواد مخدر همچون تریاک و مشتقات آن می‌توانند باعث کاهش حرکات روده و یبوست شوند. یبوست و سفت و حجیم شدن مدفوع باعث می‌شود تا فرد در هنگام اجابت مزاج فشار بسیاری به ناحیه مقعد وارد کند و همین مسئله باعث آسیب به ناحیه دهانه مقعد و ابتلا به شقاق گردد.
کاهش احساس درد
مصرف مواد مخدر می‌تواند باعث کاهش درد شقاق در فرد شود. این مسئله می‌تواند این تصور را در بیمار ایجاد کند که بیماری شقاق بهبود یافته و آغاز روند درمان به تعویق بیفتد و شقاق شدت یابد.
کم آبی بدن
مصرف مواد مخدر باعث کاهش آب بدن می‌شود. کاهش آب بدن باعث ابتلا فرد به یبوست می‌شود و همین مسئله می‌تواند تأثیراتی را بر روی بیماری شقاق داشته باشد. از طرف دیگر کاهش آب بدن به دلیل مصرف مواد مخدری همچون شیشه می‌تواند علاوه بر یبوست باعث گرفتگی عضلات یا اسپاسم نیز شود.
تضعیف سیستم ایمنی
مصرف طولانی‌مدت مواد مخدر می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و از بهبود سریع‌تر زخم‌ها جلوگیری نماید. این مسئله می‌تواند باعث طولانی‌تر شدن روند بهبودی شقاق گردد.
خارش ناحیه مقعد
مصرف تریاک به خصوص برای بیمارانی که برای بار اول این ماده را مصرف می‌کنند بسیار مضر است؛ زیرا باعث خارش بیش از حد نشیمنگاه می‌شود که با خاراندن ناحیه مقعد وضعیت شقاق بسیار پیچیده‌تر و سخت‌تر می‌شود.
بهترین روش‌های درمان شقاق مقعدی
در اینجای مقاله شاید بهتر باشد که بیماران در رابطه با بهترین روش‌های درمان شقاق مقعدی بیشتر بدانند. روش درمان شقاق مقعدی از دو طریق جراحی و لیزردرمانی قابل انجام است.
جراحی شقاق
روش جراحی شقاق به طور معمول به شکل‌های زیر انجام می‌شود:
عمل شقاق با اسفنکتروتومی
یکی از مهم‌ترین راه‌های درمان شقاق روش اسفنکتروتومی است. در طی این روش پزشک یک برش کوچک در خارجی‌ترین قسمت عضله اسفنکتر داخلی مقعد ایجاد می‌کند تا با این کار اسپاسم عضلانی از بین برود و گردش خون در ناحیه بهبود یابد. این کار کمک می‌کند تا درد تسکین پیدا کند و به مرور شقاق بهبود یابد. این روش به دو شکل باز و بسته انجام می‌شود.
فیشرکتومی
روش دیگر درمان شقاق روش فیشرکتومی است. در این روش پوست آسیب‌دیده در اثر فیشر با ایجاد یک برش حذف می‌شود و سپس ترمیم می‌گردد. برای اینکه این روش به شکل مؤثرتری انجام شود تزریق بوتاکس نیز انجام می‌شود.
عمل شقاق با فلپ پیشرفته
این روش درمانی با پیوند بخشی از پوست سالم مقعد به محل آسیب‌دیده شقاق انجام می‌گیرد. حدود ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد تا این پیوند به شکل کامل بهبود یابد و افراد بتوانند امور روزمره خود را دنبال کنند.
لیزردرمانی شقاق
یکی از بهترین روش‌های درمان شقاق لیزردرمانی شقاق است. لیزردرمانی بیماری فیشر یک روش کم تهاجمی به شمار می‌رود و می‌تواند بدون درد و خونریزی به درمان بیماری شقاق کمک کند. لیزردرمانی شقاق با استفاده از لیزر CO2 انجام می‌شود و نیازی به بیهوشی و بستری شبانه ندارد. در این روش درمانی با استفاده از لیزر بخش کوچکی از عضله مقعد برش داده می‌شود و سپس ترمیم می‌گردد. از لیزر برای کاهش درد، بسته شدن زخم و کوچک شدن شقاق استفاده می‌شود تا بیمار بتواند به راحتی و با یک دوره نقاهت بسیار ناچیز امور روزمره خود را دوباره از سر گیرد.
چه زمانی برای درمان شقاق باید به پزشک مراجعه کرد؟
همان‌طور که گفته شد شقاق اگر در مراحل ابتدایی درمان شود نیاز به روش‌های درمانی همچون جراحی یا لیزردرمانی نخواهد داشت. بسیار مهم است بیمار با مشاهده علائم شقاق هرچه سریع‌تر برای درمان این بیماری اقدام کند تا شقاق به مرحله مزمن وارد نشود.
از جمله علائم شقاق که افراد باید پس از مشاهده آنها به پزشک شقاق مقعدی مراجعه کنند موارد زیر هستند:
- احساس درد در ناحیه مقعد
- تورم و التهاب مقعد
- مشاهده ترک یا شکاف در اطراف پوست دهانه مقعد
- وجود یک زائده کوچک یا نشانه بر پوست اطراف مقعد
- خونریزی به رنگ روشن از ناحیه مقعد
- شروع درد در هنگام مدفوع کردن و ادامه یافتن آن
با مشاهده علائم گفته شده در صورتی که افراد به پزشک مراجعه کنند بیماری شقاق آنها می‌تواند با روش‌های ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر درمان شود.
کلام پایانی
یکی از مشکلاتی که بسیاری از افراد مصرف‌کننده مواد مخدر با آن مواجه هستند ابتلا به شقاق یا تشدید این بیماری و اختلال در روند درمان آن است. مواد مخدر به دلیل اینکه باعث کم‌آبی بدن افراد می‌شوند می‌توانند یبوست را در پی داشته باشند و این مشکل باعث ایجاد شقاق و یا ایجاد مشکل در روند ترمیم زخم شقاق گردد. بسیار مهم است تا افراد بدانند مواد مخدر چه تأثیری می‌توانند بر روی شقاق بگذارند تا به این ترتیب به شکل بهتری به کنترل بیماری شقاق و درمان آن بپردازند.