کیست مویی و فیستول دو نوع از بیماری‌های مقعدی هستند که بسیاری از افراد در طول زندگی خود مبتلا می‌کنند. این بیماری‌ها از نظر بیماران ممکن است تشابهاتی با یکدیگر داشته باشند و تشخیص اینکه کدام یک فیستول و کدام کیست مویی هستند را دشوار می‌کنند. به همین دلیل، مهم است که قبل از انجام هر کاری، ابتدا به پزشک متخصص مراجعه کنید؛ اما این امکان را دارید تا اطلاعات خود را در مورد تفاوت کیست مویی و فیستول افزایش دهید تا بتوانید تصمیم بهتری بگیرید.
سینوس پیلونیدال چیست؟
کیست‌ها و سینوس‌های پیلونیدال طیفی از بیماری‌های پیلونیدال هستند که بین باسن (چروک یا شکاف گلوتئال) در نزدیکی دنبالچه در قسمت پایین کمر ایجاد می‌شوند. کیست‌های پیلونیدال می‌توانند از آبسه‌ها، تجمع‌های دردناک چرک و سینوس‌ها متغیر باشند و منجر به تخلیه خونی مداوم شوند. به طور معمول، کیست پیلونیدال پس از بلوغ رخ می‌دهد و در بین مردان جوان و پسران نوجوان بیشتر از زنان شایع است. حفره‌های ناشی از سینوس پیلونیدال حاوی مو و مواد زائد هستند و می‌توانند عفونی شوند و باعث درد، تورم و قرمزی در ناحیه آسیب دیده و همچنین تخلیه چرک یا خون شوند به همین خاطر درمان کیست مویی اهمیت زیادی دارد.
همانطور که در ویکی پدیا آمده است:
Pilonidal disease is a type of skin infection which typically occurs as a cyst between the cheeks of the buttocks and often at the upper end
کیست پیلونیدال نوعی عفونت پوستی است که معمولاً به صورت کیست بین قسمت‌های باسن و اغلب در انتهای بالایی باسن (دنبالچه) ایجاد می‌شود.
درمورد فیستول بیشتر بدانیم
فیستول مقعدی یک تونل یا گذرگاهی است که در داخل غده عفونی مقعد تشکیل می‌شود و تا دهانه اطراف مقعد امتداد می‌یابد. این عارضه می‌تواند در نتیجه آسیب یا جراحی باشد و باعث درد و التهاب در اطراف مقعد شود. نمونه‌هایی از فیستول‌هایی که به طور طبیعی رخ می‌دهند، آنهایی هستند که بین انتهای روده و پوست نزدیک مقعد (فیستول مقعد) یا بین روده و واژن (فیستول انتروواژینال) ایجاد می‌شوند. فیستول نیز ممکن است بین رکتوم و واژن ایجاد شود و به آن فیستول رکتوواژینال می‌گویند. اگرچه فیستول‌ها معمولاً در اثر جراحت یا جراحی ایجاد می‌شوند، اما ممکن است پس از عفونت منجر به التهاب شدید نیز ایجاد شوند.
دلایل ایجاد کیست مویی و فیستول
علت اکثر کیست‌های پیلونیدال، موهای شلی است که پوست را سوراخ می‌کنند. اصطکاک و فشار ناشی از مالش پوست، لباس‌های تنگ، دوچرخه سواری یا نشستن طولانی مدت می‌تواند موها را وارد پوست کند. بدن یک کیست در اطراف مو ایجاد می‌کند تا سعی کند آن را بیرون بزند. اکثر کیست‌های پیلونیدال روی استخوان دنبالچه تشکیل می‌شوند. افرادی که موهای حیوانات را کوتاه می‌کنند، ممکن است بین انگشتانشان کیست ایجاد کنند.
بیشتر فیستول‌های مقعدی ناشی از عفونتی است که از غده مقعدی شروع می‌شود. عفونت منجر به آبسه‌ای خواهد شد که به خودی خود تخلیه شده یا با جراحی از طریق پوست کنار مقعد تخلیه می‌شود. فیستول تونلی است که در زیر پوست در امتداد این مجرای زهکشی ایجاد می‌شود. تونل غده مقعد یا کانال مقعد را به سوراخی در پوست بیرونی اطراف مقعد متصل می‌کند. حلقه‌های عضله اسفنکتر در دهانه مقعد به شما این امکان را می‌دهد که ترشح مدفوع را کنترل کنید. فیستول‌ها بر اساس درگیری این ماهیچه‌های اسفنکتر طبقه بندی می‌شوند. این طبقه بندی به جراح کمک می‌کند تا گزینه‌های درمانی را تعیین کند.
تفاوت علائم کیست مویی و فیستول
علائم فیستول مقعدی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ایجاد سوراخ روی پوست اطراف مقعد
- یک ناحیه قرمز و ملتهب در اطراف دهانه تونل
- تراوش چرک، خون یا مدفوع از دهانه تونل
- درد در راست روده و مقعد، به ویژه هنگام نشستن یا دفع مدفوع
- تب کردن
کیست پیلونیدال ممکن است علائمی ایجاد نکند؛ اما اگر عفونی باشد، پوست اطراف کیست ممکن است متورم و دردناک باشد. علائم کیست پیلونیدال عفونی عبارتند از:
- یک گودال نزدیک بالای چین باسن
- درد داشتن
- پوست ملتهب و متورم
- نشت چرک یا خون از سوراخی در پوست
- بوی ناشی از تخلیه چرک
تفاوت در نحوه تشخیص کیست مویی و فیستول
برای تشخیص و درمان فیستول مقعدی، پزشک در مورد علائم شما صحبت می‌کند و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. این معاینه شامل نگاه کردن به ناحیه اطراف و داخل مقعد است. دهانه خارجی فیستول مقعدی معمولاً به راحتی روی پوست اطراف مقعد دیده می‌شود. پیدا کردن دهانه داخلی فیستول در داخل کانال مقعد پیچیده‌تر است. دانستن مسیر کامل فیستول مقعدی برای درمان موثر مهم است. یک یا چند مورد از تست‌های تصویربرداری زیر ممکن است برای شناسایی تونل فیستول استفاده شود:
- MRI می‌تواند تونل فیستول را ترسیم کند و تصاویر دقیقی از عضله اسفنکتر و سایر ساختارهای کف لگن ارائه دهد.
- سونوگرافی آندوسکوپی که از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می‌کند، می‌تواند فیستول، عضلات اسفنکتر و بافت‌های اطراف را شناسایی کند.
- فیستولوگرافی یک اشعه ایکس از فیستول است که از کنتراست تزریقی برای شناسایی تونل فیستول مقعدی استفاده می‌کند.
- یک جراح کولون و رکتوم ممکن است در طول معاینه فیستول بیهوشی را توصیه کند. این امکان مشاهده کامل تونل فیستول را فراهم می‌کند و می‌تواند هرگونه عارضه احتمالی را شناسایی کند.
گزینه‌های دیگر برای شناسایی دهانه داخلی فیستول عبارتند از:
- پروب فیستول: برای شناسایی تونل فیستول از ابزاری که مخصوص قرار دادن در فیستول طراحی شده است استفاده می‌شود.
- آندوسکوپ: یک آندوسکوپ کوچک برای مشاهده کانال مقعد استفاده می‌شود.
- سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر یا کولونوسکوپی: در این روش‌ها از آندوسکوپ برای بررسی روده بزرگ (کولون) استفاده می‌شود. سیگموئیدوسکوپی می‌تواند قسمت تحتانی کولون (کولون سیگموئید) را ارزیابی کند. کولونوسکوپی که تمام طول کولون را بررسی می‌کند، برای بررسی سایر اختلالات مهم است، به خصوص اگر مشکوک به کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون باشد.
- محلول رنگ تزریقی این ممکن است به تعیین محل باز شدن فیستول کمک کند.
پزشک کیست مویی شما با انجام یک معاینه فیزیکی کامل برای تشخیص کیست مویی شروع می‌کند. در طول معاینه، چین و چروک باسن شما را برای نشانه‌های کیست پیلونیدال بررسی می‌کنند. اگر کیست پیلونیدال دارید، باید با چشم غیر مسلح قابل مشاهده باشد. ارائه دهنده شما ممکن است چیزی را که شبیه یک جوش یا کیست تراوش کننده است تشخیص دهد. اگر چنین است، ممکن است چندین سوال زیر را از شما بپرسند:
- آیا ظاهر کیست تغییر کرده است؟
- آیا مایعی را تخلیه می‌کند؟
- آیا علائم دیگری دارید؟
به ندرت، پزشک شما ممکن است CT یا MRI را برای جستجوی حفره‌های سینوسی (سوراخ‌های کوچک) که ممکن است در زیر سطح پوست شما ایجاد شده باشد، تجویز کند.
درمان فیستول مقعدی
با پیشرفت علم روش های زیادی در زمینه درمان فیستول مقعدی مطرح شده است که با به کارگیری این روش ها می توان به نتایج بسیار مطلوبی دست یافت. روش های زیادی برای درمان فیستول مقعدی وجود دارد که پزشکان بر اساس محل فیستول (پشت یا جلوی مقعد)، جنسیت بیمار، عود فیستول و قوام فیستول تصمیم می گیرند که از کدام روش جراحی استفاده کنند. فیستول مقعدی اسفنکتر مقعد یا سایر بیماری های همراه آهسته.
تفاوت درمان کیست مویی و فیستول
درمان فیستول مقعدی به محل و پیچیدگی فیستول و علت آن بستگی دارد. هدف، ترمیم کامل فیستول مقعد برای جلوگیری از عود و محافظت از عضلات اسفنکتر است. آسیب به این عضلات می‌تواند منجر به بی‌اختیاری مدفوع شود. اگرچه جراحی معمولاً مورد نیاز است، اما گاهی اوقات درمان‌های غیر جراحی ممکن است یک گزینه باشد.
گزینه‌های جراحی عبارتند از:
- فیستولوتومی: جراح دهانه داخلی فیستول را برش می‌دهد، بافت عفونی را خراش داده و خارج می‌کند و سپس تونل را صاف می‌کند و در جای خود بخیه می‌زند. برای درمان فیستول پیچیده‌تر، جراح ممکن است نیاز به برداشتن مقداری از تونل داشته باشد. اگر مقدار قابل توجهی از عضله اسفنکتر باید بریده شود یا اگر کل تونل پیدا نشود، فیستولوتومی ممکن است در دو مرحله انجام شود.
- فلپ پیشرفت اندورکتال: جراح قبل از برداشتن دهانه داخلی فیستول، یک فلپ از دیواره رکتوم ایجاد می‌کند. سپس از فلپ برای پوشش تعمیر استفاده می‌شود. این روش می‌تواند میزان بریده شدن عضله اسفنکتر را کاهش دهد.
- بستن مجرای فیستول بین اسفنکتریک (LIFT): لیفت یک درمان دو مرحله ای برای فیستول‌های پیچیده‌تر یا عمیق است. لیفت به جراح این امکان را می‌دهد که به فیستول بین عضلات اسفنکتر دسترسی پیدا کند و از بریدن آنها اجتناب کند. یک رشته ابریشم یا لاتکس (ستون) ابتدا در تونل فیستول قرار داده می‌شود و به مرور زمان آن را وادار به گشاد شدن می‌کند. چند هفته بعد، جراح بافت عفونی را برمی دارد و دهانه فیستول داخلی را می‌بندد.
گزینه‌های غیر جراحی عبارتند از:
- قرار دادن ستون: جراح یک ستون را در فیستول قرار می‌دهد تا به تخلیه عفونت کمک کند. این به تونل اجازه می‌دهد تا بهبود یابد. این روش ممکن است با جراحی ترکیب شود.
- چسب فیبرین و پلاگین کلاژن: جراح تونل را پاک می‌کند و دهانه داخلی را بخیه می‌زند. سپس چسب مخصوص ساخته شده از یک پروتئین فیبری (فیبرین) از طریق دهانه خارجی فیستول تزریق می‌شود. تونل فیستول مقعدی نیز می‌تواند با یک پلاگین از پروتئین کلاژن مهر و موم شده و سپس بسته شود.
- دارو: اگر بیماری کرون علت فیستول مقعدی باشد، دارو ممکن است بخشی از درمان باشد.
در موارد فیستول مقعدی پیچیده، ممکن است دکتر فیستول مقعدی روش‌های جراحی تهاجمی تر توصیه کند، از جمله:
- استومی و استوما: جراح یک سوراخ موقت در شکم ایجاد می‌کند تا روده‌ها را از کانال مقعدی دور کند. زباله‌ها در کیسه ای روی شکم جمع آوری می‌شوند. این روش باعث می‌شود تا ناحیه مقعد زمان بهبود یابد.
- فلپ عضلانی: در فیستول‌های مقعدی بسیار پیچیده، تونل ممکن است با بافت ماهیچه‌ای سالم از ران، لابیا یا باسن پر شود.
کیست پیلونیدال معمولاً در مطب درمان می‌شود. پس از بی‌حس کردن ناحیه، پزشک یک برش کوچک برای تخلیه کیست ایجاد می‌کند. در صورت بازگشت کیست، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. در صورت نیاز به جراحی، پزشک ناحیه مورد نظر را بی‌حس کرده و کیست را از طریق یک برش خارج می‌کند.
پس از برداشتن کیست، پزشک ممکن است:
- زخم را باز بگذارید. در این گزینه، جراح زخم را باز می‌گذارد و آن را با پانسمان می‌بنند. این باعث می‌شود که ناحیه از داخل به بیرون بهبود یابد. این کار زمان‌بر است، اما احتمال بازگشت کیست را کاهش می‌دهد.
- زخم را با بخیه ببندید. در این گزینه، جراح زخم را با بخیه می‌بندد. این فرآیند منجر به زمان بهبودی کوتاه‌تری می‌شود، اما خطر بازگشت کیست بیشتر است.
- مراقبت از زخم بعد از جراحی بسیار مهم است. پزشک به شما نشان می‌دهد که چگونه پانسمان را عوض کنید و توضیح می‌دهد که در طول فرآیند بهبودی چه انتظاری دارید. همچنین به شما گفته می‌شود که چه زمانی با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است لازم باشد اطراف محل جراحی را اصلاح کنید تا از ورود موها به زخم جلوگیری شود.
کلام آخر
درک تفاوت بین سینوس پیلونیدال و فیستول به شما کمک می‌کند تا بهترین درمان را برای این دو بیماری جستجو کنید. شما باید مراقب علائم هر دو بیماری باشید و به محض احساس درد و ناراحتی به پزشک مراجعه کنید. ممکن است فردی این دو بیماری را اشتباه بگیرد، زیرا علائم مشابهی دارند، به همین دلیل است که شما نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارید. زمانی که شرایط را برای مدت طولانی بدون درمان رها کنید، ممکن است باعث بروز عوارض مختلف دیگری شود. هرگز خود درمانی نکنید، تشخیص درست وضعیت شما بسیار مهم است و در صورت توصیه پزشک، درمان و جراحی مناسب به دنبال دارد.
منبع:
