یکی از مشکلاتی که شاید برای بسیاری از افراد خجالت‌آور باشد بوی بد مقعد است. یکی از ابتدایی‌ترین دلایل ایجاد بوی بد مقعد عدم رعایت بهداشت می‌باشد. اگر فردی به یکی از بیماری‌های نشیمنگاهی همچون فیستول، هموروئید، آبسه، کیست مویی و... مبتلا نباشد علت بوی بد مقعد او عدم رعایت بهداشت و یا مشکلاتی در سبک زندگی او است و واضح است با برطرف‌کردن آنها، این مشکل بهبود می‌یابد.
جدای از دلایل ساده، همان‌طور که گفته شد برخی بیماری‌ها می‌توانند باعث ایجاد بوی بد مقعد شوند. اگر بهداشت خود را رعایت می‌کنید و همچنان از بوی بد مقعد رنج می‌برید با مقاله امروز همراه شوید تا نکات مهمی را دررابطه با علت بوی بد مقعد و درمان آن با شما در میان بگذاریم.
علت بوی بد مقعد چیست؟
مقعد انتهایی‌ترین بخش دستگاه گوارش انسان و محل خروج مدفوع است. به همین دلیل نظافت و مراقبت از آن بسیار اهمیت دارد. مقعد همچون برخی از قسمت‌های بدن مانند زیر بغل، گردش هوای کمتری دارد و از طرفی وجود موهای زائد و رطوبت در این ناحیه آن را در معرض بیماری‌ها و مشکلات بهداشتی قرار می‌دهد. بوی بد مقعد می‌تواند ناشی از سبک نادرست زندگی یا برخی بیماری‌ها باشد. در ادامه هر کدام از این موارد را به‌صورت جداگانه بررسی می‌کنیم:
دلایل بوی بد مقعد
برخی بیماری‌های مقعدی می‌توانند باعث بوی بد مقعد شوند. در ادامه این بیماری‌ها را به شما معرفی می‌کنیم:
فیستول مقعد
یکی از بیماری‌های ناحیه نشیمنگاهی که می‌تواند علت بوی بد مقعد باشد فیستول مقعدی و ترشحات آن است. فیستول به یک مجرا یا مسیر ارتباطی غیرطبیعی بین دو عضو از بدن گفته می‌شود. فیستول مقعدی ناحیه روده را به پوست اطراف مقعد وصل می‌کند. فیستول باعث می‌شود عفونت‌های روده به‌راحتی به سطح پوست برسند و باعث ایجاد بوی بد مقعد شوند. ازآنجاکه علت فیستول، آبسه یا عفونت شدید است بوی بد آن ناشی از ترشحات این عفونت می‌باشد.
فیستول با علائم زیر همراه است:
- خارش و سوزش
- درد
- تخلیه عفونت
- قرمزی و التهاب
- آبسه‌های مکرر
- خونریزی
- تورم اطراف مقعد
درمان بوی بد مقعد با درمان فیستول امکان‌پذیر است. فیستول به طور معمول با جراحی درمان می‌شود.
بواسیر یا هموروئید
یکی دیگر از بیماری‌های رایج نشیمنگاهی بیماری هموروئید یا بواسیر است. بر اثر این بیماری سیاهرگ‌های مقعدی و عروق داخل یا خارج مقعد دچار تورم می‌شوند. بواسیر در نتیجه ایجاد فشار زیاد به مقعد ایجاد می‌شود. این فشار باعث شل‌شدن سیاهرگ‌های ناحیه و یا به‌اصطلاح گشادشدن آنها می‌گردد. هموروئید در مراحل پیشرفته و از نوع داخلی آن می‌تواند باعث افتادگی دیواره و خروج آن از مقعد شود. این زائده می‌تواند دریچه مقعدی را مسدود کند و همین مسئله رعایت بهداشت در این ناحیه را دچار مشکل سازد. از طرفی باقی‌ماندن مدفوع در مقعد به دلیل بواسیر و یا نشت مدفوع می‌تواند علت بوی بد مقعد در این بیماران شود. عفونت خود بواسیر نیز می‌تواند باعث بوی بد مقعد گردد. بوی شدید ناشی از بواسیر بوی آهن یا فلز را تداعی می‌کند.
علائم بواسیر به شرح زیر هستند:
- خارش و سوزش
- خونریزی
- درد
- بیرون‌زدن زائده گوشتی از مقعد
- بوی بد مقعد ناشی از ترشحات رکتوم
درمان بوی بد مقعد ناشی از بواسیر با توجه به وضعیت بیماری متفاوت است. اگر بواسیر در مراحل اولیه است پزشک درمان‌های خانگی و استفاده از داروها و پمادها را تجویز می‌کند؛ اما اگر بواسیر در مرحله شدید باشد ممکن است بیمار به جراحی و یا لیزر بواسیر نیاز داشته باشد.
کیست مویی یا سینوس پیلونیدال
علت بوی بد مقعد گاهی می‌تواند به دلیل ایجاد کیست مویی یا سینوس پیلونیدال باشد. این کیست یک کیسه فرورفته در پوست و حاوی مو و عفونت است و گاهی به دلیل جمع‌شدن عفونت حالتی برجسته پیدا می‌کند. کیست مویی به دلیل بازگشت مو به داخل پوست و تجمع چربی و عفونت در اطراف آن به وجود می‌آید. با جمع‌شدن عفونت در این کیست بوی بد مقعد ایجاد می‌شود. این کیست بیشتر در افراد پر مو، و کسانی که مدت زیادی در حالت نشسته به سر می‌برند به وجود می‌آید. علائم آن به شرح زیر هستند:
- عفونت و التهاب در ناحیه
- درد در ناحیه مقعد
- مشاهده برجستگی حاوی مو و چرک
- مشاهده سوراخ‌هایی در ناحیه دنبالچه
- خروج عفونت از ناحیه
درمان بوی بد مقعد ناشی از کیست مویی تنها با جراحی و یا لیزر کیست مویی امکان‌پذیر است. درمان‌های خانگی و یا دارویی نقشی در بهبود این بیماری ندارند و تنها ممکن است به تسکین علائم کمک کنند.
آبسه مقعدی
بسیاری از مواقع بوی بد مقعد می‌تواند ناشی از آبسه مقعدی باشد. علت این بیماری به دلیل مسدودشدن غددی است که به داخل روده مواد خود را ترشح می‌کنند. بر اثر این بیماری عفونت در زیر پوست جمع می‌شود و ترشحات عفونی از آن خارج می‌گردد.
مهم‌ترین علائم این بیماری عبارت‌اند از:
- تحریک و التهاب پوست
- تخلیه عفونت
- درد
- تب و لرز
- یبوست
درمان آبسه مقعدی بسیار اهمیت دارد؛ زیرا عدم درمان آن می‌تواند باعث بروز بیماری‌هایی همچون فیستول شود. به همین دلیل اگر علت بوی بد مقعد شما این بیماری است هر چه سریع‌تر برای درمان اقدام کنید.
بی‌اختیاری مدفوع
افرادی که دچار بی‌اختیاری در کنترل مدفوع هستند ممکن است با بوی بد مقعد مواجه شوند. بی‌اختیاری مدفوع باعث می‌شود فرد دچار نشت مدفوع از مقعد شود و این مسئله بوی بدی را به مشام برساند. علل مختلفی می‌توانند باعث بی‌اختیاری مدفوع شوند که از آن جمله می‌توان به اسهال، یبوست، گاز و نفخ اشاره کرد.
سندروم روده تحریک‌پذیر
این بیماری چندان شایع نیست؛ اما می‌تواند باعث اسهال و یبوست مزمن شود. سندروم روده تحریک‌پذیر علائمی همچون، خروج گاز، نفخ، دل‌درد، یبوست و اسهال را در بر دارد. افراد مبتلا به این بیماری احساس نیاز بیشتری برای دفع مدفوع دارند و همچنین خروج گازهای بسیار بدبو از روده از نشانه‌های این بیماری است. گاهی فقط باکتری‌های اضافی در روده باعث این بیماری نمی‌شوند و علل دیگری همچون افسردگی، اضطراب، عدم تحمل غذایی یا حساسیت‌ها عامل آن هستند.
عفونت‌های مقاربتی (STIs)
گاهی بوی بد مقعد ناشی از عفونت‌های مقاربتی همچون «سوزاک» و «کلامیدیا» است. این بیماری‌ها می‌توانند باعث بوی بد و غیرطبیعی در این ناحیه شوند.
علائم سوزاک به شرح زیر هستند:
- خارش مقعد
- اجابت مزاج دردناک
- درد
- خونریزی
علائم کلامیدیا می‌توانند به شکل زیر بروز پیدا کنند:
- قرمزی در ناحیه مقعد
- درد رکتوم
- حرکات دردناک روده
- مخاط در مدفوع
درمان بوی بد مقعد ناشی از عفونت‌های مقاربتی، با آنتی‌بیوتیک امکان‌پذیر است. گاهی نیز ممکن است بیماری زگیل تناسلی یا ویروس پاپیلومای انسانی که از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود عامل این بیماری باشد که نیاز به درمان خاص خود را دارد.
عفونت قارچی مقعد
برخی مواقع رشد بیش از حد قارچ‌ها در ناحیه مقعد می‌توانند باعث ایجاد التهاب و عفونت و در نتیجه آن عفونت قارچی مقعدی شوند. ازآنجاکه محیط ناحیه مقعد گرم و مرطوب است مکان مناسبی برای رشد قارچ‌ها است. همچنین پوشیدن لباس‌های تنگ که امکان رفت‌وآمد هوا را سلب می‌کنند عامل دیگر رشد قارچ‌ها در این ناحیه هستند.
عفونت قارچی با علائم زیر همراه است:
- سوزش مقعد
- خونریزی
- خارش
- ترشحات غیرطبیعی
- درد
درمان بوی بد مقعد ناشی از قارچ با استفاده از داروهای ضدقارچ و آنتی‌بیوتیک‌ها امکان‌پذیر است که باید با تجویز پزشک مصرف شود.
یبوست
یبوست به وضعیتی گفته می‌شود که فرد ممکن است روزها قادر به دفع مواد زائد از بدن خود نباشد. دلایلی همچون مشکلات گوارشی، رژیم کم فیبر، کم‌آبی بدن، و برخی عادت‌های روزمره می‌توانند باعث بروز یبوست شوند. تجمع مدفوع در روده می‌تواند باعث نشتی گاز و یا بوهای نامطبوع گردد. به همین دلیل یبوست را نیز یکی از علل بوی بد مقعد می‌دانند.
سبک نادرست زندگی
جدای از بیماری‌هایی که می‌توانند باعث بوی بد مقعد شوند برخی از عادت‌های ما در طول زندگی می‌توانند زمینه‌ساز این مشکل باشند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
عدم رعایت بهداشت
یکی از اصلی‌ترین دلایل بوی بد مقعد عدم رعایت بهداشت و نحوه صحیح شستن مقعد است. زمانی که مقعد به شکل صحیح و با آب شسته شود احتمال بسیار کمی دارد که فرد دچار بوی بد مقعد شود. توصیه می‌شود از شوینده‌های معطر برای شستشوی این ناحیه استفاده نگردد زیرا می‌توانند التهاب و تحریک مقعد را در برداشته باشند؛ بنابراین شستن صحیح مقعد با مواد شوینده مناسب می‌تواند این مشکل را برطرف سازد.
تعریق بیش از اندازه
افرادی که دچار تعریق بیش از اندازه هستند ممکن است با بوی بد مقعد مواجه شوند. تعریق و تجمع آن در ناحیه مقعد و ترکیب آن با باکتری‌ها می‌تواند بوی نامطبوعی را تولید کند. اگر تعریق بیش از اندازه‌ای دارید بهتر است با یک پزشک مشورت کنید؛ زیرا ممکن است به بیماری‌هایی نظیر پرکاری تیروئید مبتلا باشید. در این حالت علائمی همچون ضربان قلب سریع، بی‌قراری، و تعریق بیش از حد را تجربه می‌کنید.
پوشیدن لباس‌های تنگ با الیاف مصنوعی
یکی از علت‌های بوی بد مقعد، پوشیدن لباس‌های تنگ و یا لباس‌هایی است که از الیاف غیرطبیعی مانند پلاستیک تولید شده‌اند. این لباس‌ها باعث افزایش تعریق در ناحیه می‌شوند و همچنین اجازه گردش هوا را در ناحیه تناسلی نمی‌دهد. این وضعیت می‌تواند باعث ایجاد عفونت‌های پوستی و تغییر ph در این ناحیه شود. زمانی که ph از تعادل خارج شود عفونت‌های باکتریایی یا قارچی رخ می‌دهند که در نتیجه آنها بوی بد مقعد ایجاد می‌شود. به همین دلیل پوشیدن لباس‌های نسبتاً گشاد و با جنس‌های نخی و پنبه‌ای برای رفع این مشکل اهمیت دارد.
حساسیت‌های غذایی
بوی بد مقعد می‌تواند ناشی از تولید بیش از حد گاز توسط روده باشد. یکی از علت‌های تولید بیش از حد گاز حساسیت‌های غذایی و عدم تحمل لاکتوز است که می‌تواند باعث ایجاد نفخ، گاز و حتی اسهال شود. عدم تحمل گلوتن نیز می‌تواند مشکلات مشابهی ایجاد کند. حساسیت به گلوتن با علائمی نظیر اسهال، نفخ و مدفوع بدبو همراه است. برای رفع بوی بد مدفوع ناشی از حساسیت‌های غذایی شما باید غذاهایی را که به آنها حساسیت دارید از رژیم خود حذف نمایید.
استرس
اگر هیچ دلیل یا بیماری خاصی باعث بوی بد مقعد شما نیست ممکن است این مسئله به دلیل فشار روحی و استرس باشد. استرس می‌تواند نه‌تنها باعث ایجاد بوی بد در ناحیه مقعد بلکه در کل بدن شما شود. تعریق در هنگام استرس می‌تواند با بوی نامطبوعی همراه باشد و باعث بروز این بوی ناخوشایند در بدن و ناحیه مقعد گردد.
علائم بوی بد مقعد
افرادی که معمولاً دچار بوی بد مقعد هستند علائمی نظیر موارد زیر را تجربه می‌کنند:
- سوزش و التهاب
- احساس درد در ناحیه نشیمنگاه
- خارش به دلیل عرق‌سوز شدن ناحیه
- خونریزی
- لمس زائده اضافه در مقعد
چه زمانی باید برای درمان بوی بد مقعد به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر شما بهداشت و موارد مربوط به سبک زندگی خود را تغییر دادید؛ اما باز هم با مشکل بوی بد مقعد مواجه بودید ممکن است دچار یکی از بیماری‌های ذکر شده باشید. در این مواقع لازم است به پزشک مراجعه کنید تا برای درمان بیماری اقدام شود.
راه‌های درمان بوی بد مقعد
بسته به اینکه بوی بد مقعد شما ناشی از سبک زندگی و یا یک بیماری است، درمان بوی بد مقعد می‌تواند متفاوت باشد:
درمان بوی بد مقعد ناشی از سبک نادرست زندگی
- از لباس‌های تهیه شده از مواد طبیعی همچون پنبه یا نخ و پارچه‌های ضد رطوبت استفاده کنید.
- سعی کنید روزانه دو بار دوش بگیرید؛ اما ناحیه مقعد را با صابون نشویید.
- از خوردن و آشامیدن غذاهای کافئین‌دار، تند و الکلی خودداری کنید.
- از لباس‌های زیر گشاد تا زمان بهبودی استفاده نمایید.
- موهای ناحیه تناسلی خود را کوتاه کنید.
- از ضدتعریق بین پاها استفاده نمایید.
- برای کنترل استرس از روش‌هایی همچون یوگا و مدیتیشن کمک بگیرید.
درمان بوی بد مقعد ناشی از بیماری‌ها
همان‌طور که گفته شد بسیاری از بیماری‌ها می‌توانند باعث بوی بد مقعد شوند؛ بنابراین پزشک با توجه به نوع بیماری و شدت آن درمان‌هایی همچون درمان‌های خانگی و دارویی و یا جراحی و لیزر را به شما پیشنهاد خواهد داد.
در برخی موارد پزشک ممکن است برخی از علل بوی بد مقعد ناشی از سبک زندگی را با برخی درمان‌های دارویی و پزشکی کنترل کند که این درمان‌ها به شرح زیرند:
- تزریق بوتاکس برای مسدودکردن اعصاب تحریک‌کننده غدد تعریق
- استفاده از ضد تعریق‌های نسخه‌ای با کلرید آلومینیوم
- انجام جراحی برای مسدودکردن اعصاب تحریک‌کننده تعریق
- استفاده از داروهای آنتی کولینرژیک، مانند گلیکوپیرولات (Robinul)
- تجویز پودر ضدقارچ برای جلوگیری از ابتلا به عفونت قارچی
کلام آخر
بوی بد مقعد یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد با آن درگیر هستند. این مشکل می‌تواند ناشی از موارد ساده‌ای همچون عدم رعایت بهداشت و یا حساسیت‌های غذایی و... باشد و یا به دلیل بیماری‌هایی همچون فیستول، آبسه، هموروئید و... رخ دهد. در اولین قدم برای درمان بوی بد مقعد شما باید به بهداشت این ناحیه و تغییر سبک زندگی خود توجه کنید. درصورتی‌که با انجام این کارها بوی بد مقعد برطرف نشد باید حتماً با یک پزشک مشورت نمایید؛ زیرا ممکن است دچار بیماری ناحیه نشیمنگاهی باشید که درمان خاص خود را طلب می‌کنند.
منابع :
